طبق برخی منابع اصلی، گفته شده که ارزش تجارت ایران و چین در 2023 ، حدود 14 میلیارد و 650 میلیون دلار بوده است با اینکه ارزش تجارت بین این دو کشور در سال 2022 به 15.5 میلیارد دلار می رسید.

میزان صادرات ایران به چین در دسامبر 2023 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 30 درصد رشد داشته است. چین از ماه ژانویه تا دسامبر 2023 به ارزش 10.70 میلیارد دلار محصول به ایران صادر کرده که این درصد نشان دهنده‌ی رشد 8.6 درصدی است.

طبق آماری که توسط گمرک چین ارائه شده، این کشور آسیایی از ژانویه تا دسامبر 2022 مقادیر زیادی کالا به ارزش 9 میلیارد و 270 میلیارد دلار به ایران صادر کرده است.

در سال 2022 میزان واردات محصولات چینی به ایران 6.230 میلیارد دلار بود که این میزان در سال 2023 به 4.580 میلیارد دلار کاهش یافت. این مقایسه، 27 درصد کاهش واردات محصولات چینی به ایران را نشان می‌دهد.

تراز مبادلات تجاری بین دو کشور چین و ایران در سال 2023 به حدود 5.5 میلیارد دلار به نفع چین رسید. این درحالی است که ارزش مبادلات تجاری ایران و چین در دسامبر 2023 به یک میلیارد و 251 میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل چهار درصد رشد داشته است.

اکنون اطلاع داریم که یکی از اصلی ترین شرکای تجاری ایران، چین است. کشور چین تاکنون با وجود تحریم‌های شدید آمریکا، ارتباط تجاری‌اش را با ایران حفظ کرده است.

در زمستان 1401 برای شرکت در ششمین CIIE. محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور، به همراه هیاتی متشکل از احسان خاندوزی وزیر اقتصاد، عباس علی آبادی وزیر صنعت، معدن و تجارت و معاونان وزارتخانه‌های مختلف و معاون اقتصادی وزارت امور خارجه به چین سفر کردند.

احسان خاندوزی وزیر دارایی و اقتصاد ایران گفت: برنامه مشارکت راهبردی 25 ساله ایران و چین با توافقات جدید بین وزارتخانه‌های مختلف دو کشور وارد مرحله جدیدی شده است.

وی گفت: پروژه‌های مشخصی بین دستگاه‌های دولتی وزارتخانه‌های متبوع ایران و چین تعریف شد و در خصوص جزئیات اجرای پروژه‌های مذکور توافقاتی حاصل شد.

به گفته خاندوزی، در جریان سفر هیات ایرانی به ششمین نمایشگاه بین‌المللی واردات چین (CIIE) این توافقات بین دو طرف حاصل شده است.

وی همچنین اضافه کرد: در خصوص روابط بخش خصوصی دو کشور، برخی از شرکت‌های ایرانی فعال در چین و برخی شرکت‌های بزرگ چینی فعال در ایران با موانعی مواجه بودند که از سوی مسئولان مربوطه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و رفع شد.

وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: با اجرای این پروژه‌ها شاهد رشد چشمگیر همکاری‌های اقتصادی و سرمایه گذاری دو طرف خواهیم بود.

ایران و چین در اسفند 1399 سند همکاری جامع 25 ساله را رسما امضا کردند. این سند بین محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه سابق ایران و وانگ یی وزیر امور خارجه چین در وزارت امور خارجه ایران امضا شد.

در آذر 1401، ایران و چین 16 یادداشت تفاهم (MOU) را در چارچوب توافقنامه استراتژیک 25 ساله دو کشور نهایی کردند.

این تفاهم نامه‌ها در اجلاس برنامه همکاری جامع ایران و چین که 22 آذرماه با حضور محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور و هو چونهوا معاون نخست وزیر چین در تهران برگزار شد، امضا شد.

این اجلاس بر پایه چهار حوزه مورد بررسی قرار گرفت که توسط چهار کمیته بین دو کشور با هدف هموار کردن مسیر برای اجرای توافقنامه 25 ساله مورد بررسی قرار گرفت.

ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در رأس هیئتی بلند پایه از 25 بهمن 1401 برای یک سفر دولتی سه روزه به چین سفر کرد. ایران و چین همچنین در اواسط بهمن 1401 با حضور روسای جمهور دو کشور در پکن 20 یادداشت تفاهم امضا کردند.

در سفر رئیس جمهور به چین، تهران و پکن تعدادی اسناد همکاری دوجانبه در زمینه‌های کشاورزی، تجارت، گردشگری، حفاظت از محیط زیست، بهداشت، امداد و نجات در بلایای طبیعی، فرهنگی و ورزشی امضا کردند.

این اسناد شامل توافقنامه‌هایی در زمینه حمل و نقل و صنعت به ترتیب به ارزش 12 میلیارد و 3.5 میلیارد دلار است. این قراردادها، پروژه‌های مشترک مختلفی مانند خط آهن سریع‌ السیر تهران و مشهد و سرمایه‌ گذاری در شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) را شامل می‌شود.

سرمایه گذاری در سواحل مکران جنوب شرقی ایران و خرید نفت ایران نیز در اسناد ذکر شده است.

سفر رئیسی به چین، به عنوان نمونه ای از سطح بالای اعتماد متقابل بین چین و ایران و همچنین نقطه عطفی برای روابط دوجانبه بود.

وزیر دارایی و امور اقتصادی ایران اعلام کرد: سپس در اواسط تیرماه 1402، توافقنامه‌های امضا شده بین ایران و چین در سفر رئیس‌جمهور به پکن در اواسط بهمن ماه، در جلسه کمیته مشترک همکاری‌های دو کشور به پروژه‌های مشخص تبدیل شد.

احسان خاندوزی 21 تیر 1402 برای شرکت در نشست کمیته همکاری مشترک ایران و چین که پس از چهار سال و نیم برگزار شد، تهران را به مقصد پکن ترک کرد.

این مقام مسئول در تاریخ 25 تیر 1402 در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: با فضای سازنده کمیته به زودی شاهد اتفاقات خوبی در زمینه کسب و کار و سرمایه گذاری خواهیم بود.

خاندوزی در ادامه اعلام کرد: ایران و چین قرار است اجرای برخی پروژه‌های مشترک توافق شده بهمن ماه با روسای جمهور دو کشور را از یک ماه آینده آغاز کنند.

به گفته وزیر، پیگیری‌های لازم در خصوص پروژه‌های مذکور طی پنج ماه گذشته انجام شده و تصمیمات نهایی برای آغاز عملیات اجرایی آن‌ها طی یک رویداد تجاری مشترک در تاریخ 22 تیرماه 1402 اتخاذ شده است.

رئیس جمهور در زمستان گذشته سفر مهمی به پکن داشت و توافقات خوبی با رئیس جمهور چین انجام شد. خاندوزی گفت: در این راستا طی پنج ماه گذشته پیگیری‌های لازم از سوی وزارتخانه‌های مختلف انجام شد و روز پنج‌شنبه (22 تیرماه) اولین کمیته مشترک ایران و چین پس از 4.5 سال برگزار شد.

وی افزود: چین بزرگترین شریک تجاری ایران و مهمترین مقصد صادرات کالاهای ایرانی است و بخش مهمی از واردات ما نیز حمل خرده بار از چین است. سال گذشته سهم چین در تجارت (غیر نفتی) ایران 24 درصد بود.

سفیر چین در تهران در اوایل فروردین 1402 گفت: امسال سال خوبی برای روابط ایران و چین است.

نماینده مردم چین با اشاره به رشد اقتصاد چین، امسال را سال خوبی برای روابط ایران و چین دانست و افزود: در دیدار سران دو کشور توافقات مهمی از جمله اجرای توافقنامه همکاری 25 ساله بین دو کشور انجام شد. دو کشور و تعدادی اسناد همکاری دوجانبه در زمینه‌های کشاورزی، گردشگری، فرهنگی، امداد و نجات و غیره به امضا رسید.

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک ایران و چین نیز بر تمایل بخش خصوصی ایران برای توسعه روابط تجاری با چین تاکید کرد و گفت: در این مسیر موانعی وجود دارد. از جمله اینکه صدور روادید برای تجار ایرانی به ویژه برای حضور در نمایشگاه‌های چین با مشکلاتی همراه است و تسهیل آن قطعا به توسعه روابط دو طرف کمک می‌کند.

منبع: tehrantimes.com

یکی از مراحل دشوار در زمینه واردات کالا، ترخیص کالا از گمرک است که در آن، آشنایی با برخی عبارات و اصطلاحات رایج، موجب سرعت بخشیدن به پروسه ترخیص خواهد شد. یکی از این اصطلاحات رایج کالای ضبطی است، که همان کالا های ممنوع الورودی هستند که با روش های غیر قانونی وارد کشور شده و توسط اداره گمرک ضبط می شوند. اما در صورتی که کالا ها مجاز و قانونی باشند، ولی ترخیص آن ها به موقع انجام نشود، محموله به کالای متروک تبدیل می شود. در این مطلب، شما را با انواع کالا های ضبطی، اقدامات دولت در مورد آن ها و تفاوت کالای ضبطی با کالای متروکه آشنا می کنیم.

تعریف کالای ضبطی

همان طور که گفته شد، کالا های ممنوعه ای که به صورت غیر مجاز وارد کشور شوند، و اطلاعات و مشخصات آن ها به طور صحیح به گمرک اعلام نشده باشد، طبق قوانین گمرکی ایران، توسط ماموران گمرک ضبط و به مالکیت دولیت منتقل می شود. بعد از این اتفاق، فرصتی 3 ماهه از سمت گمرک به صاحبان کالا داده می شود تا مراحل قانونی ترخیص کالا را انجام داده ومالکیت بار خود را پس بگیرند و کالای ضبطی را آزاد کنند.

در صورتی که وارد کننده و صاحب کالا، مراحل لازم را در مدت زمان مشخص شده طی کرده و کالا را ترخیص کند، مشکلی وجود نداشته و در غیر این صورت، تصمیماتی در این خصوص گرفته خواهد شد که در ادامه در خصوص آن توضیح خواهیم داد.

اقدامات گمرک در مورد کالا های ضبطی

همان طور که می دانید، در صورت دادن مشخصات درست کالا به گمرک، فرصت 3 ماهه به صاحبان کالا داده می شود تا کالا را از گمرک ترخیص کنند. علاوه بر این، فرصت دو ماهه ای نیز وجود دارد که در صورت وجود شکایت، به مراجع قانونی مراجعه کرده و پس از آن، حداکثر تا 15 روز، فرصت برای ارائه گواهی و اسناد مربوطه فراهم شده است. در صورتی که پس از گذشت دو ماه، هنوز تکلیف کالا ها مشخص نشده باشد، بر اساس قوانین موجود، مالکیت کالا به دولت منتقل شده و پس از آن، به استناد ماده 37 قانون گمرکی، تمامی مسئولیت این کالا ها بر عهده سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی خواهد بود.

این سازمان، با تنظیم صورت جلسه ای، کالا ها را به انبار خود منتقل کرده و پیرو ماده ،33 با رعایت قوانین و مقررات مربوطه، اقدام به فروش کالای ضبطی خواهد کرد. در صورتی که، کالای تملیکی شامل مواد فاسد شدنی باشد و یا نگهداری از آن ها هزینه و خطرات احتمالی در پی داشته باشد، لازم است بدون در نظر گرفتن قطعی شدن ضبط آن ها، سریعا به فروش برسد. درآمد نهایی حاصل از این فروش، به عنوان سپرده نگهداری شده تا در زمان مناسب، توسط مراجع ذیصلاح در مورد تعیین تکلیف نهایی آن تصمیم گیری شود.

روش های فروش کالای ضبطی

به طور کلی، روش های فروش کالای ضبطی به سه دسته تقسیم می شوند که بر اساس تشخیص گمرک، می توان از یکی از روش ها برای فروش استفاده کرد. این روش ها، شامل حراج، مزایده و یا خرده فروشی بوده که پس از فروش کالا با هر کدام از این روش ها، هزینه های مربوط به انبارداری، بیمه، حمل و نقل و سایر موارد، از درآمد حاصل از فروش کسر شده و باقیمانده، به عنوان سپرده نگهداری می شود. در صورت استفاده از روش مزایده برای فروش کالا ها، صاحب کالا نیز می تواند در مزایده شرکت کند. علاوه بر این، مبلغی که در فروش از طریق مزایده به دست می آید، به عنوان سپرده نگهداری خواهد شد.

قوانین گمرک در مورد کالای ضبطی

بر اساس قوانین گمرکی موجود در ایران، چهار قانون کلی برای کالاهای ضبطی یا تملیکی وضع شده است که شامل موارد زیر می باشد:

• قانون اول: بر اساس این قانون، پس از تحویل کالا به انبار گمرک، فرصتی سه ماهه به وارد کننده داده شده تا کالا را از گمرک ترخیص کند. پس از پایان یافتن این مهلت سه ماهه، قابلیت تمدید تا دو ماه دیگر نیز برای فرد وجود داشته که پس از آن، مالکیت کالا به دولت داده خواهد شد.
• قانون دوم: در صورتی که کالا های وارداتی، از جمله مواد فاسد شدنی بوده و یا نگهداری آن ها هزینه اضافی برای گمرک داشته باشد و یا انبار گمرک، منابع کافی برای نگهداری آن ها را نداشته باشد، لازم است کالا ها به انبار مجهز دیگری منتقل شده که در غیر این صورت، گمرک هیچگونه مسئولیتی در قبال خراب شدن و یا فاسد شدن کالا نداشته و به سرعت آن ها را ضبط خواهد کرد.
• قانون سوم: تمامی کالا هایی که فرآیند ترخیص در آن ها به پایان رسیده است، ولی با این حال در حدود یک ماه از انبار گمرک خارج نشده اند، اجازه ضبط کردن داشته و تنها زمان ترخیص آن ها را می توان تمدید کرد.
• قانون چهارم: بر اساس این قانون، وظیفه تعیین مهلت برای ترخیص کالا های وارداتی از طریق مناطق آزاد تجاری، بر عهده سازمان های مسئول در این مناطق بوده و در صورت پایان یافتن این مهلت مشخص شده، تمامی کالا ها ضبط خواهند شد.

تفاوت کالای ضبطی با کالای متروکه

به طور کلی باید گفت، کالای ضبطی و کالای متروکه دو مفهوم متفاوت هستند. همان طور که گفته شد، کالای ضبطی توسط گمرک ضبط شده و به دلیل غیر مجاز بودن واردات یا نقض قوانین گمرکی، در اختیار گمرک قرار گرفته و مالکیت آن به دولت منتقل می شود. در حالی که کالای متروک، توسط صاحبان خود رها شده و تلاشی نیز برای بازیابی یا پس گیری آن انجام نشده است. این نوع کالا ها، دارای مالکیت عمومی بوده و توسط دیگران استفاده شده و یا فروخته خواهند شد.

چگونگی تعیین تکلیف کالا های ضبطی مختلف در گمرک

به طور کلی، کالا های ضبطی گمرک به دو دسته اقلام فاسد شدنی و غیر فاسد شدنی تقسیم می شوند که تعیین تکلیف در هر کدام از این کالا ها، شامل اقدامات مدیریتی و برخورد با این دو نوع کالای ضبطی است. در ادامه، تعیین تکلیف هر کدام از این دو دسته کالا را بررسی خواهیم کرد:

کالا های ضبطی فاسد شدنی

از آن جایی که این نوع کالای ضبطی نیاز به رسیدگی فوری دارد، گمرک تمامی مسئولیت های مربوط به جمع آوری، حمل و نگهداری از آن ها را بر عهده گرفته و اقدامات لازم برای انتخاب بهترین روش ترخیص این نوع کالا ها را انجام خواهد داد. کالا های ضبطی فاسد شدنی، تا مدت زمان قانونی مشخصی در انبار گمرک نگهداری شده و پس از آن به فروش می رسند.

دولت، فرصتی 6 ماهه را برای تعیین تکلیف آن ها در نظر گرفته و سپس، اقدام به فروش آن ها خواهد کرد. مبلغ به دست آمده از فروش، تا زمان تعیین تکلیف نهایی توسط دولت به صورت سپرده نگهداری شده و در صورتی که مرجع رسیدگی، تشخیص دهد که کالا اجازه فروش را ندارد، لازم است به انبار انتقال داده شود.

کالا های ضبطی غیر فاسد شدنی

روش های تعیین تکلیف گمرک برای کالا های غیر فاسد شدنی، شامل موارد زیر می باشد که استفاده از هر کدام این روش ها، بستگی به شرایط و مقررات قانونی و سیاست های گمرکی دارد:

• تملیک: اگر کالای مورد نظر مشمول قوانین گمرکی بوده و مجوز لازم برای ورود به کشور را نداشته باشد، گمرک توقیف محموله را انجام داده و سپس، مالکیت را به دولت انتقال می دهد.
• توقیف: در برخی موارد، به دلیل نقض قوانین گمرکی، برخی مشکلات اداری، مالی یا قضایی کالا ها توسط گمرک توقیف شده و به مدت معینی نگهداری می شوند تا تصمیم گیری نهایی در مورد آن ها صورت گیرد.
• اعاده: در این شرایط، کالا های ضبطی با رعایت قوانین مربوطه، به کشور مبدا برگردانده می شوند. لازم است این کار، با هماهنگی گمرک های دو کشور و توافقات دوجانبه صورت گیرد. 

حمل و نقل خصوصا در عرصه بین المللی خالی از حادثه و آسیب نخواهد بود. به همین دلیل استفاده از خدمات شرکت های بیمه یکی از بهترین و مهمترین اقدامات برای فعالیت در این زمینه است. بنابراین بهتر است قبل از هر کاری تمامی کالاهای وارداتی و یا حتی کالاهای صادراتی خود را بیمه کنید. ما در این مطلب قصد داریم در مورد فرایند دریافت خسارت بیمه کالا وارداتی با شما صحبت کنیم، پس تا پایان همراه ما باشید.

بیمه وارداتی چیست؟

بیمه واردات کالا که به نام بیمه گمرکی نیز شناخته می شود، نوعی بیمه محسوب می شود که برای کاهش ریسک و یا جبران آسیب های وارد شده به کالاهای وارداتی صادر می شود. همانطور که می دانید در مسیر حمل و نقل دریایی، زمینی و هوایی ممکن است خطرات و حوادث مختلفی پیش بیاید.

 بیمه وارداتی یک ابزار مهم در زمینه تجارت بین المللی بوده که می تواند ریسک این خطرات احتمالی را کاهش داده و یا در صورت وقوع این حوادث به جبران خسارت وارده مبادرت کند. این سند توسط شرکت های بیمه صادر می شود.

در این قرارداد بیمه گر موظف و متعهد می شود که در صورت وقوع حوادثی از قبیل آتش سوزی، سرقت، تصادف، سیل و غیره مبلغی را به بیمه گذار برای جبران خسارت وارده بپردازد. البته در ازای این تعهد مبلغی را هم از بیمه گذار دریافت می کند.

فرایند پرداخت خسارت بیمه کالا وارداتی

بعد از وقوع حادثه برای دریافت خسارت بیمه کالا وارداتی و جبران هزینه های وارد شده، باید مراحل خاصی را طی کنید. اولین مرحله تعیین میزان خسارت وارد شده، است. باید گزارشی جامع و کامل از محل و نحوه وقوع حادثه، محل دپوی کالا و غیره تهیه و درخواست پرداخت بیمه خود را به شرکت بیمه ارائه دهید. در مرحله بعدی کارشناسان بیمه اقدام به بررسی درخواست شما کرده و موارد گزارش شده را با هم تطبیق می دهند. در صورت تایید کارشناسان فنی باید میزان خسارت با شرایط بیمه نامه مقایسه شده تا شرکت بیمه گذار بتواند به تعهدات خود عمل کند.

حال در صورت قابل پرداخت بودن خسارت خسارت بیمه کالا وارداتی میزان خسارت محاسبه و به تایید مسئول مربوطه می رسد، سپس حواله خسارت صادر می شود و بعد از دریافت رسید تسویه خسارت از بیمه گذار چک خسارت تحویل وی می گردد. همچنین در صورت قابل پرداخت نبودن خسارت خسارت بیمه کالا وارداتی موضوع به بیمه گذار اطلاع داده خواهد شد و پرونده مختومه می شود. حال در صورت اعتراض بیمه گذار به مبلغ خسارت یا مختومه شدن پرونده، پرونده دوباره مورد بررسی قرار می گیرد و نتیجه نهایی به اطلاع بیمه گذار می رسد.

مدارک مورد نیاز برای دریافت خسارت

برای دریافت خسارت خسارت بیمه کالا وارداتی از شرکت بیمه، باید مدارکی را به این شرکت ارائه دهید. از جمله مدارک مورد نیاز برای دریافت خسارت، فاکتور کالا، بیمه نامه، گواهی های مربوط به وقوع حادثه و تصاویر مربوط به آن. البته مدارک دیگری نیز برای این کار الزامی هستند که بسته به روش حمل بار ممکن است به همه آن ها احتیاج نداشته باشید، این مدارک عبارتند از:

• گواهی مبدا
• صورت بسته بندی کالا
• اعلامیه بانکی
• گواهی کسر یا تخلیه
• پروانه سبز گمرکی
• اصل بارنامه
• اصل صورت مجلس گمرکی
• کپی اعلامیه فروش ارز
• قبوض باسکول مبداء و مقصد
• رونوشتCMR که خسارت در آن به تایید راننده رسیده باشد.
• اصل گواهی عدم تحویل صادره از طرف موسسه حمل و نقل به لاتین
• اصل گزارش مقامات انتظامی همراه با کروکی حادثه
• برگ ثبت سفارش یا گواهی بانک مبنی بر نوع ارز مورد استفاده
• وضعیت کشتی حامل کالا از لحاظ سال ساخت و لاینر بودن
• مانیفست کالا
• پروانه عبور موقت کانتینر
• فاکتور کرایه حمل
• گواهی ایمنی شناور
• تصویر پروانه ثبت و بهره برداری شناور
• اعلامیه نظریه آزمایشگاه
• تصویر گواهی نامه و آدرس دقیق مقصر حادثه
• گزارش ناخدای موتور لنج غرق شده مبنی بر چگونگی وقوع حادثه که به تایید مقامات ذی صلاح و مالک لنج رسیده باشد.
• تصویر گواهی دریانوردی ناخدا
• کپی قبوض انبار گمرکی
• گزارش اولیه پیام مرکز تجسس و نجات
• گزارش اداره کل هواشناسی در تاریخ و محل وقوع حادثه
• اعلام مشخصات دقیق جغرافیایی محل وقوع حادثه
• گزارش آخرین وضعیت اقدامات انجام شده در رابطه با نجات محموله

زمانی که شما وارد دنیای تجارت بین الملل می شوید، باید برای آشنایی بیشتر با قواعد و قوانین این حوزه دانش و اطلاعات خود را در زمینه رویه استاندارد بین المللی بالا ببرید. داشتن اطلاعات لازم در مورد واردات و صادرات کالاها کمک می کند فرایندهای پیچیده صادرات و واردات راحت تر طی شوند و شما هم زودتر به هدف خود برسید. یکی از این دانش ها آشنایی با رویه گمرکی است که قصد داریم در این مطلب به طور کامل در به آن بپردازیم. اگر در این زمینه اطلاعات کافی ندارید پیشنهاد می کنیم این مطب را تا پایان دنبال کنید.

رویه گمرکی چیست؟

رویه گمرکی در واقع روش های مختلفی است که برای وارد کردن یک کالا به کشور و یا خارج کردن یک کالا از کشور استفاده می شود. معمولا کالاهایی که وارد یا صادر می شوند به سه دسته کالای مجاز، مجاز به مشروط و ممنوع تقسیم می شود. همان طور که از نام این گروه بندی ها مشخص است کالاهایی که نیازی به دریافت مجوز ندارند، کالاهای مجاز هستند. اگر کالای نیاز به کسب مجوز از سازمان های دولتی برای ورود داشته باشد، به آن کالای مجاز به مشروط می گویند. کالاهایی که قانون کشوری اجازه ورود یا خروج آن ها را نمی دهد به آن کالای ممنوع می گویند.

رویه گمرکی باید برای تمام کالاهای مجاز و مجاز به مشروط طی شود. نکته مهمی که باید در این باره بدانید این است که در اظهارنامه گمرکی باید رویه گمرکی کالاها ذکر شود و مقررات مربوط به آن هم باید کاملا صحیح اجرا شود. چرا که اگر هر گونه تخلفی در واردات و صادرات این کالاها انجام شود، یعنی رویه گمرکی به درستی طی نشده است.

انواع رویه های گمرکی

رویه گمرکی به انواع مختلفی دسته بندی می شوند که در ادامه آن ها را عنوان می کنیم:

• رویه کالای ورودی
• رویه کالای صدوری
• رویه کالای مسافری
• رویه پیک سیاسی و بسته های پست سیاسی
• رویه مرسولات پست بین المللی
• رویه فروشگاه های آزاد
• رویه وسایل نقلیه برای مقاصد تجاری
• رویه انتقالی
• رویه کابوتاژ

در این مطلب منظور ما از رویه گمرکی بیشتر همان رویه کالای صدوری و ورودی است که در این قسمت به طور کامل در مورد آن توضیح می دهیم.

رویه گمرکی کالاهای وارداتی

طبق ماده 47 قانون اساسی ایران کالاهای وارد شده به گمرک ایران را می توان برای یکی از موارد زیر اظهار کرد:

ورود قطعی

ورود قطعی در واقع نوعی از رویه است که براساس آن کالاهایی که برای استفاده گمرکی وارد می شوند، باید با پرداخت حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات و همچنین کلیه تشریفات، ترخیص شوند.

ورود موقت

ورود موقت هم نوعی رویه گمرکی است که در آن می توان کالاهای معینی را تحت شرایط خاصی به طور موقت به قلمرو گمرک وارد کرد. این کالاها هم باید طبق یک زمان معین که آن را گمرک کشور تعیین می کند، بدون این که هیچ گونه تغییری در این زمان به وجود بیاید، خارج شوند. چنان چه تغییراتی که به وجود می آیند ناشی از استهلاک باشد، از این قاعده مستثنی خواهد بود.

ورود موقت برای پردازش

این نوع ورود برای رویه گمرکی به این شکل است که کالا می تواند به طور موقت وارد قلمرو گمرکی شود و بعد از ساخته شدن، تکمیل شدن، تعمیر شدن و یا فرآوری شدن، صادر شوند. این رویه شامل موادی همچون کاتالیست ها در ساخت، تکمیل و فرآوری می شوند. کالاهای کمکی مانند روان کننده ها، ابزار آلات مشمول شامل رویه ورود موقت برای پردازش نمی شوند. تنها محصولاتی شامل این رویه می شوند که از ساخت، تکمیل، فرآوری و تعمیر کالاهای که برای استفاده از آن ها از رویه موقت برای پردازش مجوز صادر می شوند، به دست می آیند.

مرجوعی

مرجوعی هم نوع دیگری از رویه گمرکی ورودی است که براساس این ماده، کالایی که در گمرک وارد می شود، زمانی که با اجرای مقررات متروکه به فروش نرسیده باشد، می توان به عنوان اعاده به خارج به گمرک اظهار و ترخیص کرد.

عبور خروجی

عبور خروجی هم نوع دیگری از رویه های ورودی است که براساس آن کالا به منظور عبور از قلمرو گمرکی از یک گمرک مجاز وارد شده و از یک گمرک مجاز دیگر خارج می شود که این عملیات با نظارت کامل انجام می شود.

عبور داخلی

عبور داخلی هم یک نوع رویه گمرکی ورودی است که براساس آن کالای گمرک نشده از یک گمرک مجاز دیگر و یا سایر اماکنی که تحت نظارت گمرک هستند، منتقل می شود تا تشریفات قطعی گمرکی آن در مقصد انجام شود. حال این عبور داخلی ممکن است بنا به درخواست متقاضی یا تصمیم گمرک باشد. در این صورت به آن عبور داخلی شخصی و عبور داخلی اداری می گویند.

رویه های گمرکی کالاهای صدوری

حال که با رویه گمرکی کالاهای ورودی آشنا شدیم، وقت آن رسیده که به معرفی رویه های گمرکی برای کالاهای صدوری بپردازیم. در ادامه انواع این رویه را برای شما عنوان می کنیم و توضیح می دهیم.

صدور قطعی

گاهی هم کالا برای استفاده در کشورهای خارجی و فروش از کشور خارج می شود. در این صورت باید از رویه گمرکی صدور قطعی استفاده کرد. کالاهای صادراتی باید با ارائه مدارک مورد نیاز به گمرک های داخلی و اظهار شدن، از مرزها عبور کنند.

صدور موقت

بعضی از کالاها هم هستند که باید در طی مدت زمان خاص و معینی برای اموری مانند ساخت، پردازش، تعمیر و غیره، در یک کشور مورد استفاده قرار بگیرند. سپس بعد از طی کردن این مراحل مجددا به کشور خود باز می گردند. به عبارتی این کالاها به طور موقت از کشور تولید کننده خود خارج می شوند تا برای خدماتی همچون مواردی که برای ورود موقت برای پردازش نام بردیم، مورد استفاده قرار بگیرند.

سایر رویه های گمرکی

در همان ابتدا رویه گمرکی را برای شما دسته بندی کردیم و رویه های کالاهای ورودی و صدوری را هم برای شما توضیح دادیم. اما به غیر از این دو نوع رویه، رویه های دیگر هم وجود دارند که در این قسمت به توضیح آن ها می پردازیم.

کالای مسافری

افرادی که مقیم ایران هستند و یا افراد غیر مقیم ایران که به صورت موقت وارد قلمرو گمرکی می شوند و یا از آن خارج می شوند، به عنوان مسافر شناخته می شوند. این افراد می توانند به واسطه راه های مختلف مجاز و با در دست داشتن گذرنامه یا مجوز تردد، به قلمرو گمرکی ورود پیدا کنند یا از آن خارج شوند. نکته ای که لازم است در این باره بدانید این است که مسافران خروجی از قلمرو گمرکی به مقصد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مشمول مقررات این ماده نیستند.

پیک سیاسی و بسته های پست سیاسی

بسته های پست سیاسی در واقع بسته هایی هستند که توسط وزارت امور خارجه یا نمایندگی های سیاسی دولت جمهوری اسلامی و یا سایر دولت های خارجی پلمپ شدند. پیک سیاسی هم در واقع همان فردی است که از طرف وزارت امور خارجه، سفارت و یا نمایندگی های آن ها، نوشته های رسمی سیاسی را به با خود حمل می کنند و به مقصد می رسانند.

در مورد این بسته نکته ای که باید بدانید این است که این بسته پست سیاسی به عنوان همراه پیک محسوب نمی شود بلکه این بسته به عنوان بار حمل می شود و نیازی به ورقه مخصوص پیک سیاسی و روادید ندارند. ترخیص آن هم در صورت دارا بودن شرایط لازم بسته های پستی سیاسی، بلامانع خواهد بود.

مرسولات پست بین المللی

در این رویه فرایند جابه‌جایی و توزیع اشیایی که مطابق قوانین پستی کشور و یا اتحادیه جهانی پست هستند، صورت می گیرد. مرسولات پستی بین المللی شامل نامه، کارت پستال، مطبوعات، نمونه های تجارتی، نوار و لوح فشرده پر شده می شود. امانات پستی، کلیه بسته های پستی است اما مرسولاتی که از لحاظ بسته بندی، وزن و کرایه پستی تابع ضوابط خاص خود هستند شامل این بسته ها نمی شوند.

رویه انتقالی

در رویه انتقالی کالاها، در محدوده گمرک ورودی و خروجی از یک وسیله حمل ورودی به یک وسیله حمل خروجی منتقل می شود. این انتقال می تواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم انجام شود. وسایل حمل ورودی و خروجی هم همزمان یا با فاصله زمانی در محدوده یک گمرک حضور خواهند داشت تا عمل انتقال انجام گیرد.

فروشگاه های آزاد

فروشگاه های آزاد در واقع فروشگاه هایی هستند که گمرک روی آن ها نظارت دارد و در فرودگاه های بین المللی کشور افتتاح می شوند. این فروشگاه به فروش کالاهای داخلی یا خارجی معاف از پرداخت حقوق ورودی می پردازند. نکته ای که لازم در مورد رویه گمرکی فروشگاه های آزاد بدانید این است که چگونگی ورود، خروج، فروش و نوع کالا و نحوه تسویه کالاهای وارد شده به فروشگاه های آزاد در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.

وسایل نقلیه برای مقاصد تجاری

هر وسیله نقلیه حمل و نقل مانند وسایل نقلیه جاده ای، ریلی، آبی و هوایی که برای جابه‌جایی اشخاص و کالا به منظور اهداف اجاری در سطح بین الملل مورد استفاده قرار می گیرند، در دسته رویه گمرکی وسایل نقلیه برای مقاصد تجاری قرار می گیرند. تمامی کالاهایی که با این رویه توسط وسایل نقلیه یا اشخاص حمل می شوند، باید تابع مقررات خاص خود باشند.

رویه کابوتاژ

در نهایت می رسیم به رویه گمرکی کابوتاژ که در آن کالاهای منتقل شده از طریق دریا، از یک گمرک مرزی به گمرک مرزی دیگر انجام می شود.