عوارض گمرکی چیست و چگونه محاسبه و پرداخت می شود؟

همه ما به خوبی می دانیم که هر نوع کسب و کاری که به لحاظ اقتصادی درآمدی برای افراد به دنبال دارد، مشمول مالیات می شود. یعنی افراد در حوزه های مختلف کاری باید بر اساس شرایط و ضوابط مشخص، سالیانه مبلغی را به عنوان مالیات پرداخت کنند. عوارض گمرکی نیز دقیقا معنایی مشابه دارد. شرکت های واردکننده کالا، برای عبور محموله موردنظر از مرز و ترخیص آن از واحد گمرک باید مبلغی را به عنوان عوارض گمرکی پرداخت کنند. در غیر اینصورت اجازه ترخیص بار از انبار گمرک داده نخواهد شد. اما برای درک بهتر این موضوع و چگونگی پرداخت عوارض گمرکی توصیه می کنیم در ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

عوارض گمرکی چیست؟

تمامی شرکت های واردکننده برای واردات کالا باید با تمامی قوانین این کار آشنا باشند. واردات کالا تنها سفر به کشورهای مختلف، مذاکره با تولیدکنندگان خارجی، انتخاب و خرید محصول و ارسال آن به کشور نیست. البته که تمامی این مراحل هر کدام به نوبه خود بسیار مهم و حساس هستند و افراد باید با دقت و برنامه ریزی قبلی هر مرحله را به انجام برسانند. اما لزوما اینطور نیست که هر کالایی به راحتی بتواند از مرز عبور کرده و به کشور وارد شود. برای ورود بار حتما نیاز به پرداخت عوارض گمرکی است.

شرکت های واردکننده با پرداخت این عوارض، به شکل غیر مستقیم مالیات خود را پرداخت می کنند تا راه برای ترخیص بار هموار شود. البته تنها پرداخت عوارض گمرکی برای ترخیص بار کافی نیست. اخذ برگ سبز گمرکی و به همراه داشتن کد تعرفه گمرکی هر دو برای ارائه به مسئولین گمرک نیاز هستند. (در بخش آینده با کد تعرفه گمرکی و کاربردهای آن بیشتر آشنا خواهیم شد.)

شاید بهتر باشد در مورد عوارض گمرکی به این نکته هم اشاره کنیم که پرداخت عوارض گمرکی تاثیر بسیار زیادی روی کنترل ورود و خروج کالاها داشته و به ثبات و امنیت شرایط اقتصادی کشور نیز کمک زیادی می کند. اینگونه می توان تا حد زیادی از ورود کالاها و محموله های ممنوعه به داخل کشور جلوگیری کرد.

کد تعرفه گمرکی و کاربردهای آن

همانطور که اشاره کردیم، یکی از مواردی که برای ترخیص بار از گمرک نیاز است، کد تعرفه گمرکی است. کد تعرفه گمرکی یا HS Code، روشی است که ترخیص کار گمرک می تواند به کمک آن، محموله های وارداتی را طبقه بندی کند. این کد اطلاعات مهمی در مورد ارزش تقریبی کالا، کاربرد هر کالا، مواد تشکیل دهنده آن و… در اختیار مسئولین مربوطه قرار می دهد. مسلما این اطلاعات برای ارزیابی و مشخص کردن عوارض گمرکی و آمارگیری از میزان مالیات بسیار حائز اهمیت هستند.

انواع عوارض گمرکی

شاید بهتر باشد قبل از اینکه در مورد نحوه پرداخت عوارض گمرکی صحبت کنیم، با انواع آن آشنا شویم. چرا که عوارض گمرکی برای هر شرکت واردکننده ای می تواند مبالغ متفاوتی داشته باشد. در واقع می توان عوارض گمرکی را از نظر موضوع و هدف به گروه های زیر دسته بندی کرد:

• تعرفه مالی: تعرفه مالی از این جهت در نظر گرفته شده تا هزینه های مربوط به دولت تامین شوند. در اینجا می توان به عنوان نمونه به حقوق ورودی ماشین های سواری اشاره کنیم.
• تعرفه حمایتی: معمولا برای برقراری تعادل تراز پرداخت ها و به وجود آوردن یک فضای رقابتی بین کالاهای تولید داخل و کالاهای وارداتی این نوع تعرفه در نظر گرفته می شود.
• تعرفه ارشادی: همانطور که از نام این نوع تعرفه مالیاتی پیداست، هدف از تعیین آن، نوعی ارشاد و هدایت به مسیری خاص است. این تعرفه برای تغییر عادات مصرف کنندگان است تا تصمیم و ذهن آن ها به جای تقاضای خرید یک محصول خاص، به سمت محصولی دیگر هدایت شود.

نحوه محاسبه عوارض گمرکی

قبل از ارائه فرمول های محاسبه عوارض گمرکی، باید بدانید که این عوارض و حقوق بر مبنای تعریف امور گمرکی به دو دسته حقوق گمرکی و سود بازرگانی تقسیم می شوند. حقوق گمرکی که برای تمامی انواع محموله ها و کالاها در نظر گرفته می شود و مقدار آن 4 درصد تعیین شده است و سود بازرگانی که تنظیم آن برعهده دولت است.

شرکت هایی که به عنوان واردکننده بار شناخته می شوند، باید با دسته بندی های حقوق گمرکی به خوبی آشنا باشند تا در پروسه تعیین عوارض و پرداخت آن مشکلی ایجاد نشود. البته در این خصوص افرادی باتجربه در جایگاه مشاور و متخصص گمرکی حضور دارند که می توان فرایند پرداخت عوارض گمرک و ترخیص بار را به آن ها سپرد. بازرگانی CDI Express با سال ها تجربه در زمینه حمل، کارگو، صادرات و واردات، ترخیص کالا از گمرک و همچنین خرید کلیه سفارشات مشتریان همواره هراه شما خواهد بود بنابراین می توانید جهت دریافت مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

خب با این توضیحات می رویم به سراغ روش محاسبه عوارض گمرکی برای هر دو دسته بندی حقوق گمرکی و سود بازرگانی.

• روش محاسبه سود بازرگانی:

مقدار سود بازرگانی در هر محموله وارداتی طبق فرمول زیر بدست می آید.
سود بازرگانی = ارزش سیف × نرخ ارز × نرخ تعرفه

• روش محاسبه حقوق گمرکی:

برای محاسبه حقوق گمرکی نیز دقیقا می توان از همین فرمول استفاده کرد.
حقوق گمرکی = ارزش سیف × نرخ ارز × نرخ تعرفه

• روش محاسبه ارزش سیف:

اگر در مورد ارزش سیف اطلاعاتی ندارید، باید بگوییم ارزش سیف در واقع همان ارزش گمرکی کالاست. هزینه کل کرایه از مبدا تا گمرک کشور را ارزش سیف می گویند. مقدار ارزش سیف نیز طبق فرمول زیر بدست می آید:
ارزش سیف (CIF) = (ارزش ورودی کالا × نرخ ارز اعلامی توسط گمرک) + هزینه بیمه

• روش محاسبه ارزش ورودی کالا:

ارزش ورودی کالا که در فرمول بالا مشاهده می کنید نیز به روش زیر محاسبه می شود:
ارزش ورودی کالا = هزینه بیمه + هزینه حمل و نقل + هزینه خرید کالا + دیگر هزینه ها

• روش محاسبه هزینه انبارداری:

در برخی مواقع ممکن است به دلایل مختلف، محموله وارداتی در واحد گمرک متوقف شده و امکان ترخیص آن وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی مسلما انبار گمرک مسئول نگهداری از بار است. انبارداری از محموله های وارداتی نیز قاعدتا مشمول هزینه هایی می شود. هزینه انبارداری دقیقا از زمانی که محموله وارد گمرک می شود تا زمانی که از واحد گمرک خارج می گردد برای صاحب بار محاسبه می شود. روش محاسبه هزینه انبارداری در واحد گمرک نیز طبق فرمول زیر است:
هزینه انبارداری = مدت زمان × نرخ انبارداری × وزن ناخالص بار

روش پرداخت عوارض گمرکی

برای پرداخت عوارض گمرکی می توانید هم به صورت حضوری و هم به صورت آنلاین اقدام کنید. مسلما این روزها با اینترنتی شدن همه چیز، افراد ترجیح می دهند امور خود را به صورت آنلاین انجام دهند تا در زمان خود صرفه جویی بیشتری داشته باشند. برای پرداخت عوارض گمرک باید وارد سامانه مدیریت متمرکز پرداخت های اینترنتی عوارض دولتی شوید. در این مورد تنها نیاز به شناسه پرداخت عوارض گمرکی است که این شناسه 15 رقمی را واحد گمرک در اختیار شما قرار می دهد.

پس از اینکه در سامانه مذکور، شناسه 15 رقمی و کد امنیتی خواسته شده را وارد کردید، باید روی دکمه پرداخت بزنید. پس از این عملیات، صفحه ای جدید پیش روی شما باز خواهد شد که باید در آن مبلغ هزینه گمرکی را تایید کنید. در این مرحله یکی از درگاه های پرداخت آنلاین پیشنهادی را انتخاب کرده و پس از وارد کردن اطلاعات حساب بانکی، عملیات پرداخت را انجام می دهید.