در گذشته، انجام بسیاری از تشریفات گمرکی در مسیر ترانزیت بین المللی، موجب طولانی شدن زمان حمل، آسیب و خسارت و مفقود شدن کالا ها می شد. از آن جایی که فاکتور زمان، یکی از موارد مهم برای بازرگانان در حمل و نقل بین المللی است، استفاده از برخی قوانین و راهکار ها در این شرایط، موجب رفع این مشکلات خواهد شد. یکی از این راهکار ها، تصویب کنوانسیون تیر و استفاده از سند تیر است. با این سند، متصدیان حمل و نقل کشور های عضو این کنوانسیون، کالا های خود را بدون رعایت تشریفات گمرکی طولانی در مبدا بارگیری و در مقصد، تخلیه خواهند کرد. در این مطلب، شما را با عملکرد سند کارنه تیر، قوانین و مقررات آن، مزایای استفاده از کارنه تیر در حمل و نقل و موارد دیگر در این زمینه آشنا خواهیم کرد.
معرفی کارنه تیر
همان طور که گفته شد، کارنه تیر یکی از اصطلاحات گمرکی است که نوعی مجوز و کارت برای حمل و نقل جاده ای بوده که در چارچوب کنوانسیون تیر صادر شده و تمامی شرکت های حمل و نقل بین المللی، با دریافت این مدرک، مجوز حمل و نقل جاده ای کالا ها را در بین کشور های عضو کنوانسیون تیر را خواهند داشت. درج پلاک آبی رنگ تیره بر روی وسیله نقلیه، نشان دهنده این موضوع است که متصدی حمل و نقل وسیله نقلیه مورد نظر، از ضمانت تیر استفاده می کند. شرکت های حمل و نقل با دریافت این کارت و ساده شدن رویه های گمرکی، نیازی به دریافت مجوز های گمرکی جداگانه برای هر مرحله از انتقال کالا نخواهند داشت.
در گذشته، در صورت انجام ترانزیت های زمینی، وسایل نقلیه با بازرسی های متعددی در گمرکات هر کشور مواجه بوده که این امر، نیازمند توقف خودرو، انجام بازرسی ها و صرف هزینه های مرتبط و تاخیر در تحویل کالا می شد. امروزه استفاده از سند تیر، سرعت انتقال و ارسال کالا از مبدا به مقصد را به طور چشمگیری افزایش داده و تاثیر زیادی در تسهیل فرآیند تردد کالا از کشوری به کشور دیگر دارد.
هنگامی که کالای خریداری شده، در کشور مبدا بر روی وسیله نقلیه بارگیری می شود، بار مهر و موم شده و این مهر، تا زمان رسیدن محموله به کشور مقصد، دست نخورده باقی مانده و نیاز به بررسی های گمرکی ندارد. سند تیر، به عنوان یک سند جامع و کامل عمل کرده و با ارائه آن در طول سفر، انجام مراحل گمرکی بسیار ساده خواهد شد. لازم است به منظور بهره مندی از مزایای کارنه تیر، آن را به شکل فیزیکی همراه کالا و وسیله نقلیه داشته و بدانید، کارنه تیر مجوزی برای حمل و نقل زمینی بوده و برای حمل بار به شکل دریایی یا هوایی، کاربردی ندارد.
آشنایی با قوانین موجود در کارنه تیر
کنوانسیون کارنه تیر، برای بهره مندی بازرگانان و شرکت های حمل و نقل از مزایای کارنه تیر، مجموعه ای از مقررات و قوانین را وضع کرده که لازم است افراد، قبل از دریافت دفترچه و ادامه این فرآیند، با آن ها آشنا شوند. برخی از این قوانین، شامل موارد زیر می باشد:
1. حمل و نقل مبدا تا مقصد
یکی از قوانین مهم در کارنه تیر، حمل کالا از مبدا تا مقصد است. بر این اساس، لازم است محموله های تجاری در کشور مبدا بارگیری و در کشور مقصد تخلیه شده و وسیله نقلیه حامل کالا، اجازه بارگیری کالا های جدید در طول مسیر را نخواهد داشت.
2. استاندارد های خودرو
یکی دیگر از قوانین موجود در سند تیر، رعایت استاندارد های مربوط به خودرو است. لازم است وسیله نقلیه مورد نظر برای حمل کالا از مبدا به مقصد، دارای استاندارد های مشخص شده در کنوانسیون تیر بوده و در کشور های مربوطه نیز مورد تایید قرار گیرد.
3. پوشش جامع
یکی دیگر از مقررات موجود در سند تیر، قابلیت پوشش جامع است. بر این اساس، سند کارنه تیر صادر شده برای حمل و نقل محموله های تجاری، باید دارای پوشش کاملی از واحد ها و کالا ها باشد.
4. تفاوت کارنه تیر با کارنه دوپاساژ
کارنه دوپاساژ نیز نوعی سند برای تسهیل حرکت خودرو های شخصی مسافربری در مرز های بین المللی است که رویه ای متمایز با کارنه تیر دارد. زیرا کارنه تیر، برای ترانزیت و حمل کالا های تجاری بین کشور ها طراحی شده ولی کارنه دوپاساژ، برای افرادی که قصد مسافرت با وسایل شخصی خود از طریق زمینی به خارج از کشور را دارند، ارائه خواهد شد.
5. مدت اعتبار و انقضای کارنه تیر
از موارد مهم در زمینه مقررات موجود در کارنه تیر، مدت اعتبار و تاریخ انقضای سند است. این سند، باید دارای تاریخ اعتبار مشخصی بوده تا نشان دهد، سند تیر در طول ترانزیت معتبر می باشد. همچنین، در صورتی که مدت اعتبار سند تیر قبل از رسیدن وسیله نقلیه به مقصد به اتمام برسد، می توان همچنان از کارنه تیر برای ترخیص کالا از گمرک در طول مسیر تا رسیدن کالا به مقصد نهایی، استفاده کرد.
6. تعلیق در کشور های غیر عضو
یکی از قوانین مهم که لازم است مورد توجه افراد و شرکت ها قرار گیرد، تعلیق کارنه تیر در کشورهای غیر عضو در کنوانسیون تیر است. بر این اساس، در صورتی که وسیله نقلیه حامل کالا، از کشوری که عضو کنوانسیون تیر نباشد به کشور مقصد برود، سند تیر دریافتی در آن کشور غیر عضو، به حالت تعلیق موقت در می آید.
7. اطلاعات مندرج در کارنه تیر
همان طور که گفته شد، کارنه تیر برای انجام ترانزیت بین المللی کالا در کشور مبدا صادر شده که به منظور بالا رفتن سرعت حمل و نقل و بازرسی های آسان تر، مشخصات مربوط به کالا در آن درج خواهد شد. کارنه تیر، دارای حداقل دو کوپن در هر کشور بوده که به زبان فرانسوی چاپ می گردد. در ادامه، برخی از موارد مندرج در کارنه تیر را نام می بریم:
- هر کارنه تیر دارای یک شماره سری خاص برای شناسایی سند است.
- در سند تیر، نام و آدرس شرکت یا سازمان صادرکننده ثبت می شود.
- نام و آدرس شرکت یا سازمان معامله کننده که کالا را خریداری کرده و قصد حمل آن را دارد ذکر می شود.
- نام و آدرس شرکت حمل و نقل که مسئول حمل کالا توسط کارنه تیر است ذکر می شود.
- برخی از شماره های ثبتی که به شرکت حمل و نقل یا صادر کننده داده می شود در سند تیر درج خواهد شد.
- جزئیات مربوط به کالا مانند نام، تعداد، حجم، وزن، ارزش و غیره ذکر می شود.
- تاریخ حمل و نقل، شامل تاریخ خروج از کشور مبدا و ورود به کشور مقصد در سند درج می شود.
- امضای شرکت حمل و نقل و صادر کننده برای تایید صحت اطلاعات نیز درج می شود.
مزایای استفاده از کارنه تیر
امروزه تمامی شرکت های حمل و نقل، با دریافت کارنه تیر، نیازی به مجوزهای گمرکی جداگانه نداشته که این امر، در نهایت موجب افزایش سرعت حمل و نقل بین المللی و کاش هزینه های پرداختی خواهد شد. علاوه بر این، دریافت و استفاده از کارنه تیر، دارای مزایا و فواید فراوان دیگری نیز می باشد که در ادامه، برخی از مهم ترین آن ها را نام می بریم:
- کارنه تیر بدون توجه به تشریفات گمرکی در هر کشور، حمل و جابجایی کالا ها را با استفاده از راهکار های یکسان و استاندارد تسهیل کرده و در نهایت، موجب ایجاد یک محیط تجارت بین المللی هماهنگ و یکپارچه شده و بسیاری از موانع بوروکراتیک را نیز کاهش خواهد داد.
- سند تیر، با کاهش خطر استفاده نادرست، دسترسی غیر مجاز و دستکاری محموله در حین حمل و نقل، موجب حفظ یکپارچگی محموله ها، کاهش احتمال سرقت، آسیب یا تغییرات غیر مجاز در کالا ها خواهد شد. انجام این کار، علاوه بر حفظ منافع طرف های درگیر، اعتماد به سیستم تجارت بین المللی را نیز تقویت خواهد کرد.
- کارنه تیر نوعی عامل بازدارنده در مقابل تداخل غیر مجاز بوده و امنیت را نیز فراهم می کند. پایبندی به روش ها و پروتکل های استاندارد، میزان آسیب پذیری در فرآیند حمل و نقل را کاهش داده و از انجام فعالیت های غیر قانونی نیز جلوگیری می کند.
- سند تیر علاوه بر تسهیل تجارت بین المللی، انطباق با مقررات ملی هر کشور را نیز تضمین کرده و تعادلی بین تسهیل تجارت کارآمد و رعایت الزامات قانونی خاص در هر حوزه قضایی ایجاد می کند.
مدت زمان اعتبار کارنه تیر
در حال حاضر، مدت اعتبار کارنه تیر برای دفترچه های 6 برگی و 14 برگی، به مدت 120 روز بوده که پس از گذشت این مدت زمان، اعتبار سند تیر به پایان می رسد. کارنه تیر قابل تمدید نبوده و دارنده آن، باید پس از پایان اعتبار، در ظرف 10 روز کارنه تیر را به موسسه صادر کننده برگشت دهد.
نکات مهم در زمینه استفاده از کارنه تیر
استفاده از کارنه تیر در تجارت بین المللی و مدیریت آن، نیازمند دقت در نکات مهمی است تا علاوه بر آسان کردن این فرآیند، از بروز مشکلات احتمالی نیز جلوگیری شود. برخی از این نکات، شامل موارد زیر می باشد:
- لازم است بدانید، استفاده از سند تیر با ریسک بالایی همراه بوده که برای کاهش آن، موسسه ضامن، ظرفیت های خاصی برای کارنه تیر های در گردش در نظر خواهد گرفت.
- لازم است در زمان مراجعه به سازمان برای دریافت کارنه تیر، اطلاعاتی مانند نام شرکت، شماره ثبت و نحوه مالکیت را در اختیار سازمان مربوطه قرار دهید.
- بهتر است در صورت بروز هر گونه مشکل مربوط به کالا در گمرک، طبق رویه قانونی برخورد با تخلفات و مشکلات، رفتار شود.
- سازمان مربوطه مجاز است علاوه بر شرایط موجود در اظهارنامه، قوانین داخلی خود را نیز در کارنه تیر اضافه کند.
- لازم است همه کارنه تیر های صادر شده، با مشخصات کامل، به مدت 5 سال نگه داشته شوند.
- در صورت تعلیق دائم، لازم است کلیه کارنه تیر ها تحویل داده شده، زیرا تعلیق موقت و دائمی، هر کدام دستورالعمل های خاص خود را دارند.
