در ایران صنایع زیادی فعالیت دارند. اکثر این صنایع بخشی از مواد اولیه خود را از سایر کشورها وارد می کنند. بنابراین واردات مواد شیمیایی، یکی از مهم ترین دسته های واردات به ایران است. سالانه میلیاردها دلار مواد اولیه شیمیایی وارد کشور می شود؛ خوب است بدانید که مواد شیمیایی مختلف، بیشترین سهم واردات و صادرات ایران را به خود اختصاص داده اند و بیش از 40 درصد واردات و صادرات ایران مربوط به مواد شیمیایی است.
واردات مواد شیمیایی قوانین خاصی دارد؛ برای مثال واردات برخی مواد اولیه، تنها از طریق شرکت هایی که آن مواد را مصرف می کنند امکان پذیر است. برخی دیگر از مواد نیز، فقط توسط شرکت های دولتی قابل واردات هستند. اما سایر مواد شیمیایی می توانند توسط افراد حقیقی و حقوقی که کارت بازرگانی دارند وارد کشور شده و به مصرف برسند.
در این مطلب قوانین مهم در زمینه واردات مواد شیمیایی را بررسی می کنیم. همچنین مجوزهایی که برای واردات این مواد نیاز هستند را توضیح می دهیم.
واردات مواد شیمیایی به ایران
کشور ایران با بهره مندی از منابعی همچون نفت، گاز و… به عنوان یکی از مهم ترین قطب های تولید و صادرات مواد شیمیایی در دنیا شناخته می شود. با این وجود برخی مواد اولیه و محصولات شیمیایی در کشور تولید نمی شوند یا میزان تولید آن ها کم است و نیاز به واردات دارند.
اکثر صنایع موجود در کشور، به واردات برخی مواد صنعتی و شیمیایی احتیاج دارند. دامنه مواد شیمیایی بسیار گسترده است. برخی از این مواد به عنوان محصول نهایی و برخی به عنوان ماده اولیه سایر محصولات وارد می شوند. طبق دسته بندی های گمرک، کلیه اقلام و مواد اولیه از کد تعرفه 2801 تا 38260 موجود در قسمت ششم فصل 38-28 از کتاب مقررات صادرات و واردات، مربوط به محصولات و مواد شیمیایی است.
در جواب این سوال که واردات مواد شیمیایی از چه کشورهایی انجام می شود، باید گفت که هر ماده ای بسته به نوع و اهمیتی که دارد، از کشور مختلفی وارد می شود. با توجه به شرایط اقتصادی و تحریم های گسترده علی ایران، چین، امارات، هند، کره، ترکیه و برخی دیگر از کشورهای آسیایی، مقصد تاجران ایران، برای خرید و واردات مواد شیمیایی هستند.
واردات مواد شیمیایی قوانین خاص خود را دارد. برخی مواد شیمیایی جزو کالاهای ممنوعه بوده و محدودیت واردات دارند. در صورتی که قصد واردات هر نوع کالای شیمیایی را دارید، ابتدا باید از سازمان ها و نهادهای مربوطه استعلام گرفته و مطمئن شوید که مواد شیمیایی مورد نظر شما، در لیست کالاهای ممنوع وارداتی قرار ندارد. از طرفی صادرات برخی اقلام در کشور مبدا ممنوع است. در صورتی که قصد واردات ماده خاصی از کشوری را دارید، قبل از اقدام به خرید، مطمئن شوید که کالای مدنظر شما، جزو لیست ممنوعه صادراتی در کشور مبدا نیست.
طیف متنوعی از انواع محصولات و مواد شیمیایی وارد ایران می شود. با توجه به نوع کارکرد و کاربرد این مواد، باید مجوزهای لازم از وزارتخانه های مربوطه دریافت شوند.
بیشترین واردات مواد شیمیایی مربوط به کدام صنعت است؟
تنوع مواد شیمیایی که وارد کشور می شوند بسیار گسترده است. برخی اقلام در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند و برخی مواد اولیه، مختص یک صنعت خاص هستند. برای واردات هر یک از این اقلام، باید قوانین مربوط به واردات مواد شیمیایی را با دقت مطالعه کنید. از جمله مواد شیمیایی که واردات بیشتری دارند می توان موارد زیر را نام برد:
- مواد شیمیایی صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
- مواد شیمیایی صنعت غذایی
- مواد شیمیایی دارویی
- کودهای کشاورزی
- مواد اولیه آرایشی بهداشتی
- محصولات شوینده بهداشتی
- مواد شیمیایی صنعت تصفیه آب
- حلال های شیمیایی
- صنایع تولید لاستیک
- صنعت رنگ و رزین
- مواد شیمیایی جهت تولید سیمان و انواع مصالح ساختمانی
- مواد شیمیایی دسته آموزشی و آزمایشگاهی
از جمله مواد اولیه و محصولات شیمیایی وارداتی می توان به پودرهای بی کربنات سدیم، انواع گرید مواد شیمیایی، مواد آلبومینوئید، عصاره های دباغی یا رنگرزی، مواد نساجی، کبالت، استون، تایکون، رادوکس، پلی اتیلن، پراکسید، ساسول، خمیر قلع، خمیر نقره، چسب نقره، مونو پروپیلن، اسید فرمیک، اسید استئاریک، سولفات سدیم، پلی فسفات، پلی استر، سود پرک، کربن تتراکلراید، کلروفرم، متانول، اتیلن گلایکول، استون، اسید استیک گلاسیال، اسید هیدروکلریک و… اشاره کرد.
قوانین و شرایط واردات مواد شیمیایی
مواد شیمیایی جزو دسته محصولات حساس قرار دارند. برخی از این مواد اولیه شرایط نگهداری خاصی داشته و برای جابجایی آن ها از کشتی باربری و انواع هواپیماهای باربری استفاده می شود. اگر محصولی خریداری می کنید که نیاز به نگهداری در دمای مشخصی دارد، حتما از قبل برای حمل و نقل آن روش مطمئنی بیابید و به شرکت حمل و نقل مطمئنی مراجعه کنید.
برای واردات مواد و محصولات شیمیایی به ایران، نیازمند رعایت یک سری قوانین هستید. داشتن کارت بازرگانی معتبر و چندین سال سابقه در زمینه واردات مواد شیمیایی ضرورت اول می باشد.
هر ماده شیمیایی بسته به اینکه در چه صنایعی مورد استفاده قرار می گیرد، نیاز به دریافت مجوزاتی دارد. برای مثال جهت واردات مواد شیمیایی متحرقه باید از وزارت کشور مجوز بگیرید. مواد شیمیایی که در تولید دارو به کار گرفته می شوند نیاز به کسب مجوز از وزارت بهداشت دارند. مواد شیمیایی که کاربرد آموزشی دارند، مجوز وزارت آموزش عالی می خواهند و مواد شیمیایی آفت کش، تقویت کننده خاک، کود و… نیاز به مجوز وزارت جهاد کشاورزی دارند. وزارت نیرو مجوز مواد شیمیایی که برای آب و فاضلاب شهری استفاده می شوند را صادر می کند و وزارت معدن و تجارت مجوز مواد شیمیایی مورد استفاده در کارخانه های نفتی و حفاری را صادر می کند.
مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص مواد اولیه از گمرک، بسته به نوع کالای وارداتی شما متفاوت می باشد. قبل از اقدام به ترخیص مواد اولیه وارداتی، دستورالعمل های موجود در زمینه فرآیند دریافت مجوز و سایر مراحل را به دقت مطالعه کنید. این کار به شما کمک می کند تا در ادامه، با مشکل زیادی مثل عدم ترخیص کالا مواجه نشوید.
رعایت استانداردهای لازم و داشتن گواهی مبدا و گواهی کیفیت، از الزامات واردات مواد و محصولات شیمیایی به ایران است. در آزمایشگاه های گمرک کشور، استانداردهای مواد و محصولات مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته و سپس ترخیص کالا از گمرک به صورت کامل برای استفاده در داخل کشور، انجام می شود.
برای واردات مواد شیمیایی، مدارک خاصی مورد نیاز است. بهتر است قبل از رسیدن محصول به گمرک، تمام این مدارک را تهیه کرده و آماده نگه دارید تا روند ترخیص کالا سریع تر شود. مدارک ترخیص کالا شامل ترخیصیه، قبض انبار، بارنامه، پیش فاکتور (پروفرما اینویس)، فاکتور ( فاکتور تجاری)، گواهی مبدأ، ثبت سفارش از سازمان توسعه تجارت بیمه نامه (در صورت لزوم) می باشد.
همچنین مسئول گمرک مدارک صاحب کالا و نماینده وی در گمرک را نیز بررسی می کند. مدارک صاحب بار شامل اصل کارت بازرگانی به همراه کپی آن، اصل کارت ملی مدیر عامل شرکت (یا اصل کارت ملی شخص حقیقی) به همراه کپی آن می باشد. همچنین اگر شرکت بازرگانی یا ترخیص کار به نیابت از شما امور گمرکی را پیش می برند، اصل و کپی کارت ملی ترخیص کار، اصل و کپی وکالت نامه محضری و همچنین اصل و کپی معرفی نامه برای گمرک مربوطه مورد نیاز است.
از مهم ترین هزینه های مربوط به واردات مواد شیمیایی می توان به هزینه های بیمه، حمل و نقل، بازرسی کالا، هزینه انبار و امور گمرکی و هزینه تخصیص ارز اشاره کرد
مراحل واردات مواد شیمیایی به ایران
واردات مواد شیمیایی مراحل مختلفی دارد. برخی محصولات شیمیایی در دسته محصولات خاص قرار دارند و مراحل دریافت مجوز و حتی مراحل واردات آن ها متفاوت است. ما در این بخش مراحل واردات مواد شیمیایی عام را که تمام افراد حقیقی و حقوقی فعال در زمینه محصولات شیمیایی، امکان واردات آن را دارند، توضیح می دهیم.
قبل از هر چیزی لازم است بدانید که اکثر محصولات شیمیایی و مواد اولیه، برای واردات نیاز به کارت بازرگانی فردی را دارند که صاحب شرکت شیمیایی بوده و یا سابقه فعالیت در حوزه واردات مواد شیمیایی داشته باشد. برای واردات مواد شیمیایی مراحل زیر را طی کنید:
- بازار مصرفی مواد شیمیایی مدنظرتان در ایران را بررسی کنید و موادی را وارد کنید که حاشیه سود منطقی و خریدار بالقوه زیادی داشته باشد.
- شرکت های معتبر در زمینه مواد مورد نیازتان را پیدا کنید. شرکت معتبر شرکتی است که برند خوبی داشته و کیفیت محصولش بالا باشد. ارائه تعهدات منطقی در قرارداد خرید از طرف فروشنده، اعتبار فروشنده را افزایش می دهد.
- به دو الی سه شرکت معتبر ایمیل زده و لیست قیمت درخواست کنید. لیست شرکت ها را بررسی کرده و موردی که از نظر قیمتی منظقی تر است را انتخاب کنید.
- از شرکت انتخاب شده درخواست پیش فاکتور برای اقلام انتخابی نمایید.
- با پروفرما اینویس دریافتی از فروشنده، مجوزهای مربوط به واردات کالا را دریافت کنید. دریافت مجوزهای لازم از وزارتخانه های مربوطه، دریافت برچسب کشوری از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ممنوع نبودن کالاهای شیمیایی مورد نظر برای واردات و دریافت گواهی مبدا و گواهی کیفیت و توجه کامل در مورد رعایت کردن استانداردهای لازم برای واردات از مراحل مهمی هستند که باید انجام دهید.
- در صورت امکان برای اطمینان از کیفیت محصول به کشور هف سفر کنید. در غیر این صورت از تامین کننده بخواهید نمونه ای از محصول را برای شما ارسال کند. داشتن فرد رابط و قابل اعتماد در کشور مبدا نیز می تواند کمک کننده باشد. از این طریق می توانید از کیفیت مواد مطمئن شوید.
- نهایی کردن خرید، بستن قرارداد و پرداخت هزینه فاکتور رسمی، مراحل بعدی هستند که بایستی طی کنید.
- انتخاب شرکت حمل و نقل و بیمه کردن محصولات شیمیایی برای واردات به ایران مرحله بعدی می باشد. بعد از آن بار به مقصد ایران ارسال می شود و می توانید آن را در گمرک مقصد تحویل بگیرید.
- در گمرک مدارک بار و صاحب بار بررسی می شوند، آزمایشات لازم بر روی بار انجام شده و در صورت تایید بودن مدارک، کارهای ترخیص انجام می شوند. دقت داشته باشید که انجام امور گمرکی در صورت نداشتن تجربه طولانی شده و هزینه مالی زیادی نیز پیش می آورد. در صورتی که خودتان تجربه انجام این کار را ندارید، می توانید با شرکت های بازرگانی که در زمینه واردات و ترخیص مواد شیمیایی فعالیت می کنند همکاری کنید.