هنگ کنگ با بازگشت به حاکمیت چین و بهبود رابطه با این کشور وارد مرحله جدیدی از توسعه شد. هنگ کنگ، مستعمره سابق بریتانیا بود که در سال 1997 به حاکمیت چین بازگشت، اکنون هنگ کنگ با سیاست (یک کشور، دو سیستم) اداره می شود که به این شهر اجازه می دهد نسبت به شهر های دیگر چین تا حدودی با آزادی بیشتری اداره شود. در واقع رابطه هنگ کنگ و چین نوع خاصی از رابطه میان حکومت مرکزی و ایالت تابعه محسوب می شود که همین موضوع گاها سبب درگیری ها و اختلافاتی نیز می شود.
امروزه هنگ کنگ به تکامل رسیده و توانسته با مشکلات سیاسی و اقتصادی نیم قرن گذشته خود به خوبی مقابله کند. این آزادی عمل هنگ کنگ را تبدیل به یک مرکز مالی و تجاری پیشرو جهانی کرده است و چین از داشتن این قلمرو به عنوان دروازه ای برای ارتباط با جهان سود خوبی می برد. تعداد زیادی از شرکت های چینی برای سود دهی بیشتر از طریق هنگ کنگ با سرمایه گذاران جهانی ارتباط برقرار می کنند. این در حالی است که صادرات از خود چین به کشور هایی مانند ایالات متحده معمولاً با هزینه ارسال و تعرفه های بازرگانی بیشتری همراه است. البته که فشار اخیر چین برای اجرای قانون امنیت ملی در هنگ کنگ باعث نگرانی هایی در مورد به خطر افتادن استقلال این شهر شده و این می تواند جایگاه جهانی آن را تهدید کند.
رابطه هنگ کنگ و چین چگونه است؟
فشار اخیر پکن برای اجرای قانون امنیت ملی در هنگ کنگ با عنوان منطقه اداری ویژه چین باعث به خطر افتادن استقلال سیاسی هنگ کنگ در رابطه با چین شده است. سیاست یک کشور، دو سیستم به این شهر اجازه آزادی هایی را می دهد که دیگر شهر های بزرگ چین از آن برخوردار نیستند، مانند قدرت خودگردان، حقوق محدود انتخابات، واحد پولی مستقل و یک سیستم حقوقی تقریباً مجزا.
استقلال نسبی هنگ کنگ در رابطه با چین، جایگاه هنگ کنگ را به عنوان یک مرکز مالی و تجاری پیشرو در جهان تقویت می کند و همین، دلیل برخورد متفاوت کشور های غربی با هنگ کنگ است. با این حال، هنگ کنگ دروازه مهمی بین چین و سایر نقاط جهان است و این احتمال وجود دارد که برای مدتی به همین شکل باقی بماند، حتی اگر سهم این قلمرو در رشد اقتصادی چین در طول سال ها کاهش یافته باشد.
باز کردن بازار های سرمایه هنگ کنگ نسبت به چین
یکی از بارزترین ویژگی هایی که هنگ کنگ را از بقیه چین جدا می کند موقعیت آن به عنوان یک اقتصاد آزاد و باز است. این امر به این قلمرو اجازه می دهد به طور مؤثر تری نسبت به سایر شهر های چین که تحت کنترل سرمایه هستند، پول را از نقاط مختلف جهان جذب کند.
در نتیجه، تعداد زیادی از شرکت های چینی از دسترسی آزاد تر هنگ کنگ به سرمایه گذاران جهانی برای جمع آوری سرمایه استفاده می کنند. همین امر به هنگ کنگ کمک کرد تا در هفت سال گذشته، که چین توسط اعتراضات گسترده سیاسی به چالش کشیده شده بود، به بازار برتر جهان برای عرضه اولیه عمومی تبدیل شود.
به گفته چارلز لی، مدیر اجرایی بورس هنگ کنگ، این شهر به طور فزاینده ای تبدیل به دروازه سرمایه گذاران چینی برای سرمایه گذاری در شرکت های بین المللی شده است. او افزود که این امر به ویژه در صورتی که شرکت های خارجی بیشتری بتوانند سهام خود را از طریق فهرست شدن در هنگ کنگ به سرمایه گذاران چینی بفروشند، افزایش بیشتری خواهد داشت.
لی افزود وقتی این اتفاق بیفتد، ما شاهد جریان های بسیار بسیار پایداری از سمت شرکت های خارجی خواهیم بود که می خواهند به فهرست سرمایه گذاری هنگ کنگ افزوده شوند، زیرا می توانند مستقیماً سهام خود را به چین بفروشند. مبادلات هنگ کنگ، شانگهای و شنژن از طریق برنامه ای به نام سهام اتصال به هم مرتبط می شوند. این به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا از طریق مبادلات خانگی، اوراق بهادار منتخب خود را در سایر پلتفرم های شرکت کننده معامله کنند.
نقش هنگ کنگ در رابطه با جهانی شدن یوان چین
موقعیت هنگ کنگ به عنوان یک مرکز مالی و تجاری جهانی به چین کمک کرده است تا استفاده جهانی بیشتر از واحد پول خود یعنی یوان چین را ترویج کند. البته که واحد پول هنگ کنگ، دلار هنگ کنگ است، اما این شهر یکی از معدود مکان های چین است که یوان را برای تبادلات بین المللی استفاده می کند.
آخرین داده های بانک تسویه های بین المللی، نشان داد که هنگ کنگ بزرگ ترین بازار جهان برای معاملات ارزی با یوان چین است. این شهر به برتری بیشتری نسبت به سایر مراکز مالی بزرگ مانند سنگاپور و لندن دست یافته و بیشتر سرمایه گذارانی را که مایل به معامله با ارز ملی هستند را جذب می کند.
نقش هنگ کنگ به عنوان رابط بین چین و جهان به همین جا ختم نمی شود. به گفته مؤسسه اقتصاد بین الملل پیترسون مستقر در واشنگتن، شرکت های چینی می خواهند سرمایه گذاری های خود را در خارج از کشور گسترش دهند و بیشتر این جریان های پول از طریق هنگ کنگ هدایت می شود تا از طریق مدل افتصادی چین و سیاست های آن.
سهام سرمایه گذاری خروجی چین در هنگ کنگ و سایر نقاط جهان
در گزارش PIIE آمده است که “مقدار زیادی از سرمایه گذاری چینی ها در هنگ کنگ باقی نمی ماند. این سرمایه گذاری ها یا به عنوان سود و وجوه به چین بازگردانده می شود یا به جای دیگری در بقیه جهان ارسال می شود.
بر اساس گزارش اداره ملی آمار چین، تا سال 2018، هنگ کنگ حدود 55.5 درصد از کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی چین را به خود اختصاص داده است. داده ها نشان می دهد که اگرچه این نسبت کمتر از یک دهه پیش است، اما میزان سرمایه گذاری ها در طول سال ها به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
تسهیل تجارت از طریق هنگ کنگ
ورود چین به سازمان تجارت جهانی، اهمیت هنگ کنگ را در تسهیل تجارت کالا بین چین و جهان کاهش داده است. اما این نقش در اوج جنگ تجاری ایالات متحده و چین، زمانی که دو کشور تعرفه های افزایشی بر محصولات یک دیگر وضع کردند، اهمیت پیدا کرد.
به عنوان مثال، هنگامی که یک صادر کننده چینی کالا را به یک صادر کننده هنگ کنگی با قیمت پایین تر می فروشد، آن گاه صادر کننده هنگ کنگی (به عنوان مثال، یک شرکت تابعه از شرکت چینی اصلی واقع در هنگ کنگ) کالا را با قیمت بالاتری به یک وارد کننده آمریکایی می فروشد. به این ترتیب، تعرفه های پرداختی نیز می تواند در صورت وجود توان عملیاتی از طریق هنگ کنگ کاهش یابد.
در نهایت می توان گفت، ایالات متحده در رابطه با این شهر به عنوان یک قلمرو گمرکی جداگانه از چین رفتار می کند. همچنین به هنگ کنگ امتیازات خاصی از جمله معافیت از تعرفه های افزایش یافته ای که ایالات متحده در جنگ تجاری بر چین تحمیل کرد، می دهد.
در نهایت می توان گفت هنگ کنگ یک شهر مستقل، اما همچنان وابسته به چین است که می تواند اقتصاد و سیاست چین را از طریق آزادی در معاملات جهانی بهبود بخشد.