یکی از مراحل مهم در واردات کالا، مرحله ترخیص بار از گمرک است. معمولا آن دسته از افرادی که در حوزه واردات، تجربه و سابقه کاری بالایی دارند با تمام جزئیات کار و مراحل قانونی آن آشنا هستند. اما شنیدن عبارات و اصطلاحات این کار برای افراد تازه وارد کمی عجیب و ناآشناست. کوتاژ یکی از این موارد است که شاید افراد زیادی با کاربرد آن در ترخیص بار از گمرک آشنا نباشند. کوتاژ شماره ای 8 رقمی است که به آن سریال اظهارنامه نیز گفته می شود و در تمام پروسه ترخیص کالا، صاحب بار باید آن را در اختیار داشته باشد. در ادامه بیشتر با کاربرد کوتاژ در گمرک آشنا می شویم.

کوتاژ چیست؟

در فرایند ترخیص بار از گمرک، صاحبین اصلی بار یا نمایندگان قانونی آن ها باید تمامی اسناد، مدارک و مجوزهای لازم را از قبل دریافت کرده باشند. شماره کوتاژ نیز یکی از مهم ترین اطلاعاتی است که در ترخیص بار از افراد درخواست می شود. برای دریافت شماره کوتاژ باید ابتدا به سامانه EPL مراجعه کرده و در خصوص ثبت اظهارنامه گمرکی خود در این سامانه اقدام کنید. پس از آن، شماره کوتاژ در اختیارتان قرار می گیرد.

با کمک این شماره 8 رقمی امکان شناسایی کالا در واحد گمرک وجود دارد و بدون آن از ترخیص بار ممانعت به عمل خواهد آمد. پس می توان گفت پس از اظهار کالا در واحد گمرک، سامانه واحد تجارت (EPL)، همزمان با قفل کردن این اظهارنامه یک شماره کوتاژ نیز به آن اختصاص می دهد. شماره کوتاژ را می توان با اسامی دیگری همچون؛ شماره اظهارنامه، سریال اظهارنامه، شماره سریال کوتاژ و شماره نقل قول نیز معرفی کرد.

مهم ترین کاربردهای شماره کوتاژ

تمامی تاجران و نمایندگان آن ها در پروسه بارگیری، حمل و نقل، ترخیص و آزادسازی بار از واحدگمرک به شماره کوتاژ نیاز خواهند داشت. به همراه نداشتن این شماره به معنای موفقیت آمیز نبودن پروسه ثبت اظهارنامه گمرکی تلقی می شود. در نتیجه مسئولین مربوطه از ترخیص بار از انبار گمرک خودداری خواهند کرد. پس باید بدانید که داشتن این شماره سریال در تمام مراحل ترخیص بار کاملا ضروری و الزامی است. اما برای درک بهتر این موضوع، قصد داریم در این بخش به مهم ترین کاربردهای شماره کوتاژ اشاره کنیم:

• همانطور که اشاره کردیم، از این کد برای شناسایی محموله استفاده می شود. یعنی تاجران با ارائه این شماره به مسئولین گمرک به آن ها می گویند که قصد دارند دقیقا چه نوع کالایی را به داخل کشور وارد کنند.
• کاربرد به هنگام بازبینی محموله در واحد گمرک (چه کالای وارداتی و چه کالای صادراتی)
• پیگیری تمام اسناد، گواهی ها و مجوزهای حمل کالا تا پایان ترخیص بار و خروج آن از انبار گمرک
• با کمک این شماره 8 رقمی که یک سریال اختصاصی برای هر محموله به شمار می رود، افراد می توانند موقعیت بار در زمان تحویل به انبار گمرک و تمام مراحل ترخیص بعد از آن را پیگیری کنند.
• کاربرد برای شرکت در کمیسیون های گمرکی
• کاربرد در زمان ثبت هر گونه اعتراض به واحد گمرک
• کاربرد در زمان صدور و دریافت تمام مجوزهای مربوط به حمل و نقل کالا
• کاربرد در زمان تعیین مسیرهای گمرکی (مسیر سبز، زرد و قرمز)
• کاربرد در مرحله صدور قبض انبار
• و کاربرد در آخرین بازبینی ها و بررسی محموله برای خروج بار از گمرک

اهمیت دریافت شماره کوتاژ

با توجه به کاربردهایی که در بخش قبل به آن ها اشاره کردیم، احتمالا به خوبی متوجه شده اید که این شماره سریال تا چه اندازه در ترخیص بار اهمیت دارد. اما در نظر گرفتن این شماره ها و کدهای مخصوص برای هر محموله، هم به مسئولین گمرکی کمک می کند تا با نظم و سرعت بیشتری فرایند ترخیص بار را انجام دهند و هم به صاحبین بار کمک می کند تا وضعیت محموله وارداتی یا صادراتی خود را در هر مرحله بررسی و پیگیری کنند.

این شماره سریال 8 رقمی در واقع به افراد کمک می کند تا کنترل بهتری روی هر محموله داشته باشند. کارشناسان گمرکی اینگونه می توانند راحت تر اطلاعات هر کالا را در سایت EPL بررسی کرده و آن ها را با مشخصات محموله تطابق دهند. همانطور که می دانید این روزها همه چیز از طریق سامانه های الکترونیکی انجام می شود و شما به عنوان صاحب بار می توانید با تنظیم اظهارنامه گمرکی و دریافت شماره کوتاژ، مدت زمان بررسی بار در گمرک را تا حد زیادی کاهش دهید.

در صورتی که در زمینه امور اداری گمرکی اطلاعات و تجربه کافی ندارید، می توانید از شرکت های خصوصی که در این حوزه فعالیت می کنند کمک بگیرید. مجموعه CDI Express به تجار و بازرگانان تازه وارد کمک می کند تا تمام اقدامات لازم را برای ثبت اظهارنامه گمرکی، دریافت مجوزها و صدور شماره کوتاژ به درستی انجام دهند. همچنین این امکان وجود دارد تا صفر تا صد ترخیص بار از گمرک را بدون دخالت خودتان با عقد قراردادی معتبر به نمایندگان حرفه ای ما بسپارید. از این رو جهت دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می توانید با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

ترخیص کالا از گمرک یکی از مهم ترین کارهایی است که همه بازرگانانی که به تجارت و واردات کالا از کشورهای دیگر می پردازند، باید آن را انجام دهند. چنانچه یک بازرگان چیزی از قوانین و مراحل ترخیص کالا از گمرک نداند، نمی تواند کالاهای وارداتی خود را از گمرک ترخیص کرده و کالاهای او ضبط خواهند شد. از این رو ما در این مطلب تصمیم گرفتیم هر چیزی را که لازم است شما در مورد ترخیص کالاها از گمرک بدانید، از قوانین مربوطه آن تا مراحل اداری که باید انجام دهید را به صورت کامل برای شما توضیح دهیم. شاید این مراحل و قوانین در هر کشوری متفاوت باشد اما لازم است تا شما در مورد قوانینی که در ایران در مورد ترخیص کالا از گمرک حاکم است بدانید تا در آینده با مشکلی مواجه نشوید. برای آگاهی از این اطلاعات سودمند، تا پایان مطلب ما را همراهی کنید.

واردات و ترخیص کالا از گمرک با شرکت سی دی آی

شرکت بازرگانی سی دی آی اکسپرس یکی از شرکت های معتبر بازرگانی ایرانی است که تمامی خدمات حمل و نقل کالاهای وارداتی مربوط به شما را با عقد قرارداد معتبر به عهده می گیرد. چنان چه نیاز باشد، کالاهای شما به واسطه هواپیماهای باربری نقل و انتقال پیدا می کند و در صورتی که شرایط حمل و نقل دریایی مقدور باشد، این شرکت به وسیله کشتی های باربری می تواند نقل و انتقالات را به عهده بگیرد.بازرگانانی که قصد تجارت های بین المللی از کشورهای دبی، چین و سایر کشورها را دارند، می توانند با اطمینان خاطر با این شرکت قرارداد ببندد تا کالاها را بدون هیچ گونه مشکلی ترخیص کرده و وارد کشور کنند.

این شرکت با همکاری با معتبرترین شرکت های هواپیمایی مانند ماهان، امارات، ترکیش ایر و غیره می تواند کالاهای شما را ظرف چند روز وارد کشور کند. همچنین این شرکت بازرگانی با ارائه خدمات حمل و کارگو چین می تواند به دو صورت، اظهارنامه گمرکی و پته ترخیص کالا را با کمترین چالش انجام دهد. این مجموعه با در اختیار داشتن تیمی مجرب و آگاه به قوانین واردات و صادرات، محموله شما را وارد و ترخیص می کند. از این رو جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان می توانید از طریق شماره های زیر با کارشناسان ما در تماس باشید.

ترخیص کالا به چه معنی است؟

سوالی که ممکن است برای بعضی از افراد پیش بیاید این است که منظور از ترخیص کالا از گمرک چیست؟ چگونه می توان کالایی را از گمرک ترخیص کرد؟ ترخیص کالا از گمرک یعنی شما می خواهید کالایی را که از یک کشور دیگر خریداری کرده اید، از گمرک آن کشور خارج کرده و وارد گمرک کشور خودتان کنید. برای این که بتوانید چنین کاری انجام دهید باید مدارک لازمی را به گمرک کشور مبدا ارائه دهید و هزینه هایی که در این مسیر وجود دارد را به طور کامل پرداخت کنید.

پس از آن که کالای مورد نظر وارد گمرک کشور مقصد شد، می توانید با ارائه مدارک لازم کالاهای خود را دریافت کنید. خوشبختانه امروزه مراحلی که برای ترخیص کالا از گمرک انجام می گیرد، می توان آن ها را هم به صورت اینترنتی و هم به صورت حضوری انجام داد که این موضوع باعث شده ترافیک کاری کمتر شود و با سرعت بیشتر و در زمان کوتاه تری کالاهای مورد نظر را از گمرک ترخیص کرد.

قوانینی که مربوط به ترخیص کالا از گمرک هستند برای آزاد سازی کالا اهمیت بسیار زیادی دارند و هر بازرگانی که بخواهد کالاهای خود را از یک کشور به کشور خود وارد کند، باید حتما با این قوانین آشنایی داشته باشد. البته چنان چه بازرگان آگاهی کاملی در این باره نداشته باشد می تواند از یک شرکت بازرگانی واردات کمک بگیرد تا کالاهایی خود را ترخیص کند.

این شرکت ها افرادی را به عنوان ترخیص کار استخدام کرده اند که با تمام قوانین و مراحل ترخیص کالا از گمرک به طور کامل آشنایی دارند. این افراد می توانند با وکالت گرفتن از طرف بازرگان مراحل قانونی ترخیص را طی کنند. این مراحل شامل ارائه مدارک و پرداخت هزینه های انبارداری، مالیات بر ارزش افزوده، هزینه حمل و نقل و غیره است.

چارت مراحل ترخیص کالا

آخرین مرحله ای که یک بازرگان باید برای وارد کردن کالاهای خود انجام دهد، طی کردن مراحل ترخیص کالا از گمرک است. فرایند ترخیص کالا هم پیچیدگی ها و چالش های خاص خود را دارد و قطعا قرار نیست که به راحتی انجام شود. به همین دلیل تاکید می کنیم اگر بازرگان یا تاجری اطلاعات کافی در این زمینه ندارد، باید حتما از یک شرکت بازرگانی کمک بگیرد تا مراحل اداری بدون هیچ مشکلی طی شود. طی کردن این مراحل به دست افراد توانا که دانش تخصصی دارند، اصلا کار سخت و دشواری نخواهد بود و در کوتاه ترین زمان انجام خواهد شد. ما در این قسمت چارت مراحل ترخیص کالا از گمرک را برای شما به ترتیب عنوان می کنیم تا با این مراحل به طور کامل آشنا شوید.

1. ثبت اظهارنامه از طریق سامانه EPL یا همان سامانه گمرکی
2. دریافت کوتاژ
3. مسیر گمرکی
4. کنترل و ارزیابی کالا
5. اخذ مجوزهای لازم
6. بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط کارشناس
7. پرداخت صندوق و صادر شدن سند ترخیص کالا
8. خروج کالا از گمرک

مدارک لازم برای ترخیص کالا

ترخیص کالا از گمرک ایران و سایر کشورهای جهان چون دارای ریسک های زیادی است و تجارت های بین المللی بسیار بزرگی در آن انجام می گیرد، باید طبق قوانین خاصی انجام شود. این قوانین به این دلیل وضع شده که تخلفی در زمینه واردات و صادرات کالاها انجام نگیرد. به همین دلیل فردی که قصد دارد که کالای خود را از کشور دیگری وارد ایران کند و آن را ترخیص کند، باید مجوزهای خاصی را از سازمان های مختلف دریافت کرده و آن را به همراه مدارک لازم به سامانه گمرکی ارجاع دهد تا ثابت کند که فعالیتی که انجام می دهد، کاملا قانونی و مطابق با قانون جمهوری اسلامی است و قرار نیست تخلفی انجام دهد. بنابراین باید در هر مرحله از واردات کالاها، اسناد و مدارک مختلف را جمع آوری کرده و آن را به مراجع ذی ربط ارائه کند.

به عنوان مثال یک بازرگان باید در ابتدا کارت بازرگانی داشته باشد تا بتواند کالاهای قانونی را از کشورهای دیگر خریداری کرده و آن را وارد کشور کند. یا مثلا باید قبل از ورود کالا به کشور، مجوز ورود کالا را با ارائه اسناد حمل و نقل شرکت های لجستیک به مراجع قانونی را دریافت کند تا اجازه بارگیری در مناطق مرزی و بندرهای گمرکی به او داده شود. در این قسمت مدارکی که لازم است توسط بازرگان ارائه داده شود شامل موارد زیر می باشد:

• برگه های ترخیصیه
• اسناد مربوط به بارنامه
• گواهینامه استاندارد
• مجوزها و گواهی مبدا
• گواهی بازرسی
• پکینگ لیست (فهرست عدل بندی)
• پیش فاکتور یا پروفرما
• فاکتورهای خرید کالا یا همان سیاهه خرید
• بیمه نامه در صورت بیمه بودن کالاها (که شامل برگه های بیمه مربوط به بیمه حمل و نقل کالاها و برگه ها و اسناد مربوط به بیمه گمرکی کالاها می شود)
• ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
• نامه برات یا اسناد مربوط به اعلامیه های تامین ارز
• پروانه بهره برداری کالاهای شرکت های تولیدی
• کاتالوگ ها و بروشورهای کالا
• مجوز ورود کالا به کشور
• مجوزهای قانونی مربوط به سلامت، بهداشت و استانداردهای کالاهای خارجی
• کارت حق عمل کاری یا وکالت نامه قانونی برای ترخیص کاران و نمایندگان قانونی

علاوه بر این مدارک اصلی، یک سری مدارک دیگر هم مورد نیاز است که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• اصل کارت بازرگانی
• اصل کارت ملی
• کپی کلیه صفحات کارت بازرگانی
• کپی کارت ملی صاحب کالا
• اصل و کپی وکالت نامه محضری
• اصل و کپی معرفی نامه برای گمرک
• کپی دفترچه بیمه کالا

توضیح مراحل مشخص شده در چارت اولیه

در این قسمت تمام مراحل ترخیص کالا از گمرک که در بخش های قبل عنوان شد را به طور کامل برای شما توضیح خواهیم داد:

ثبت اظهارنامه از طریق EPL یا همان سامانه گمرکی

بلافاصله پس از آن که کالا وارد گمرک کشور مبدا و مقصد می شود، مراحل ترخیص کالا هم شروع می شود. اولین مرحله تکمیل و ثبت اظهارنامه واردات و اطلاعات کالا در سیستم گمرک هر دو کشور مبدا و مقصد است. تکمیل اظهار نامه را معمولا به واسطه سامانه گمرکی EPL انجام می دهند و نیازی به حضور فرد در گمرک نیست. تقریبا تمام گمرکات کشورهای دنیا به این سامانه متصل هستند و وارد کنندگان می توانند اطلاعات مربوط به کالا را در این سامانه تکمیل کنند.

همان طور که می دانید برای ترخیص کالا از گمرک باید خود بازرگان و نماینده قانونی او که می تواند یک ترخیص کار از یک شرکت بازرگانی باشد، باید اقدام کند. برخی از مدارک و اسنادی که در این قسمت نام بردیم، باید بعد از تکمیل اظهارنامه ها از سازمان های واردات مربوطه اخذ شده و ارائه گردد. به این موضوع هم باید حتما دقت شود که حقوق ورودی گمرکی در زمان تکمیل اظهارنامه محاسبه خواهد شد که این حقوق باید در اظهارنامه هم قید شود. در واقع تکمیل اظهار نامه یکی از که مهم ترین بخش های ترخیص کالا است که در صورت اشتباه می تواند خسارات زیادی را برای بازرگان به وجود آورد.

دریافت کوتاژ

دومین مرحله از ترخیص کالا از گمرک مربوط به دریافت کوتاژ یا همان احراز هویت و اظهار کالاهای وارداتی است. این بخش را باید کسی انجام دهد که وظیفه احراز هویت دایره فنی گمرک را بر عهده دارد. اسناد دریافتی از صاحب کالا و یا نماینده اش در این مرحله باید در احراز هویت دایره فنی گمرک مورد بررسی قرار گیرد. در صورتی که اسناد دریافتی مورد تایید واقع شود، روی آن کوتاژ با همان شماره ثبت شده، درج خواهد شد. هر اظهارنامه ای یک شماره اختصاصی کوتاژ دارد که بعد از صدور آن، اظهار نامه لاک و مهر می شود.

مسیر گمرکی

گمرک ها به دلیل کمبود نیروی انسانی و همچنین صرفه جویی در هزینه های گمرکی، سه مسیر متفاوت برای ترخیص کالا در نظر گرفتند که هر کدام از این مسیرها ریسک های متفاوتی برای بازرگان دارند. اولین مسیر، مسیر سبز است که در آن باید مجوزهای لازم اخذ شده و به صورت مستقیم به صندوق ارجاع داده شود. دومین مسیر هم مسیر گمرکی زرد است که در آن کارشناسان گمرک و بخش دایره ارزش، اسناد را مورد بررسی قرار داده و بعد به صندوق ارجاع می دهند.

مسیر سوم هم مسیر گمرکی قرمز است که این مسیر بیشترین سخت گیری را دارد. به این شکل کالاها به صورت مستقیم و فیزیکی مورد بررسی و کنترل قرار می گیرند. علاوه بر آن مجوزهای لازم هم توسط دایره ارزش و کارشناسان سرویس گمرک، بررسی شده و بعد از آن به صندوق ارجاع داده می شوند.

کنترل و ارزیابی کالا

چهارمین مرحله ترخیص کالا از گمرک مربوط به کنترل و ارزیابی کالاها است که به دو شکل مختلف انجام می شود و بستگی به محموله دارد. اولین شکل این است که کالاها توسط ارزیاب در گمرک باز می شود و مورد بررسی قرار می گیرد و سپس با اسنادی که وجود دارد، مطابقت داده می شود. اما در حالت دوم اسناد مربوط به محموله ها به واسطه رئیس سرویس گمرک مورد بررسی قرار می گیرد و در صورتی که محموله از نظر ارزش و کلیت و تعداد مشکل خاصی نداشته باشد، ارزش اظهاری آن و همچنین سوابق گمرکی و غیره توسط بخش دایره ارزش گمرک مورد بررسی قرار می گیرد.

اخذ مجوزهای لازم

مرحله پنجم هم مربوط به اخذ مجوزهای لازم است که مجوزهایی همچون استاندارد، بهداشت، قرنطینه، مجوزهای مخابراتی و رادیویی، جهاد، مالیات، وزارت راه و غیره در این بخش اخذ می شوند.

بررسی تعرفه و تطبیق کالا توسط کارشناس

در ششمین مرحله از ترخیص کالا از گمرک تمام اسناد و الزامات ورود که معمولا شامل مجوزهای مورد نیاز و ارزش می شود، توسط کارشناسان سرویس مورد بررسی و نظارت قرار می گیرد. امضاها و روند نهایی پرونده هم توسط رئیس سرویس بررسی می شود و در نهایت توسط همین شخص تایید می شود.

پرداخت صندوق و صادر شدن سند ترخیص کالا

در این مرحله هم بازرگان و یا نماینده قانونی ایشان مبلغی را که از سوی گمرک اعلام می شود را به صورت فیش نقدی در بانک به حساب گمرک کشور واریز می کند. با ارائه این فیش، پروانه سبز گمرکی هم برای فرد صادر خواهد شد. پس از آن که پروانه های مهر شده و سند ترخیص کالا صادر شد و تسویه های لازم هم با شرکت و حمل و نقل انجام شد، گمرک قبض انبار و سایر مدارک لازم را صادر می کند.

در این مرحله صاحب کالا اجازه بارگیری کالا را خواهد داشت که البته قبل از آن باید مبلغی را تحت عنوان انبارداری به گمرک پرداخت کند. این مبلغ در گمرکات ایران و سایر کشورها متفاوت خواهد بود. قبض انبار هم توسط انباردار گمرک به ازای تحویل کالا به بازرگان و یا نماینده قانونی، تحویل داده خواهد شد. صدور قبض انبار معمولا از قوانین گمرک ایران است که باید برای هر کالای ورودی به گمرک صادر شده و در دفاتر انبار هم به ثبت برسد.

خروج کالا از گمرک

در نهایت می رسیم به آخرین مرحله از ترخیص کالا از گمرک که مربوط به خروج کالا از گمرک است. در این مرحله پس از آن که پروانه سبز گمرکی و مهر درب خروج بیجک انبار صادر شد، صاحب کالا و یا نماینده قانونی آن ها می تواند با وسیله حمل و نقل مناسب کالای خود را از گمرک خارج کند. در واقع بیجک انبار نشان می دهد که صاحب کالا و یا نماینده ایشان می تواند بارگیری کالاهای خود را انجام دهد. بنابراین صاحب کالا می تواند یک وسیله حمل و نقل را وارد گمرک کرده و پس از آن که کالا ها مورد بررسی نهایی قرار گرفتند، آن را خارج کند.

آشنایی با سامانه ترخیص کالا

معمولا کسانی با سامانه ترخیص کالا آشنایی دارند که به تجارت بین المللی می پردازند. این سامانه با نام پنجره واحد تجارت فرامرزی در فضای اینترنت به وجود آمده تا بازرگانان بتوانند با استفاده از آن ترخیص کالا از گمرک و کارهای اداری مربوط به آن را به صورت آنلاین و بدون نیاز به حضور فیزیکی انجام دهند. این سامانه باعث شده تا تشریفات واردات و صادرات بسیار سریع تر از زمان های قدیم انجام شود. چنان چه با این سامانه کارهای اداری مربوط به ترخیص کالا را انجام دهید، هزینه تمام شده تجارت تان هم بسیار کمتر خواهد شد.

در سال های قبل شاید یک ماه زمان لازم بود تا مراحل ترخیص کالا انجام شود، اما خوشبختانه امروزه با ایجاد سامانه ترخیص کالا، این مدت زمان به سه روز کاهش پیدا کرده است. از دیگر مزایای این سامانه این است که می توان به اطلاعاتی همچون زمان بارگیری کالا از مبدا، جلوگیری از قاچاق کردن کالاها، کاهش تخلفات بازرگانی، کاهش هزینه های نهایی و غیره اشاره کرد.

برای استفاده از این سامانه کافی است بازرگان وارد سامانه ترخیص کالا شده و نام کاربری و رمز ورود خود را وارد کند. البته برای دریافت نام کاربری و رمز ورود باید یک بار به صورت حضوری به یکی از گمرکات اجرایی در ایران و واحد انفورماتیک رفته و کد EPL خود را دریافت کنید. اگر شخص حقیقی باشد، نام کاربری همان کد ملی خواهد بود اما اگر شخص حقوقی باشد، نام کاربری شناسه ملی شرکت خواهد بود. بعد از دریافت نام کاربری و رمز عبور بازرگان می تواند روال دور اظهاری واردات در گمرک را در این سامانه انجام دهد و مدارک و اسناد لازم را به سامانه ارائه داده و اظهار نامه خود را تکمیل نماید.

پروسه واردات، صادرات و معاملات بین‌المللی دارای یک سری قوانین و ضوابط خاص بوده که شرکت‌ های وارد کننده و صادر کننده می بایست با کلیه این قوانین آشنا باشند. تمامی تاجران و بازرگانان به خوبی می ‌دانند که برای ترخیص کالا از گمرک نیاز به یک سری اسناد و مدارک معتبر است. اظهارنامه گمرکی یکی از این اسناد می ‌باشد که در مراحل اداری گمرک به کار می ‌آید و وجود آن بسیار ضروری است. در واقع اهمیت اظهارنامه گمرکی به قدری بالاست که بدون وجود آن عملاً ترخیص کالا از بخش گمرک غیر ممکن است. برای اطلاعات بیشتر در این رابطه در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

اظهارنامه گمرکی چیست؟

اظهارنامه گمرکی مربوط به اظهار کردن کالا در بخش گمرک هر کشور است. این سند بسیار مهم و حیاتی توسط دارنده و صاحب کالا تهیه و تنظیم می ‌شود. دارنده کالا بایستی قبل از هر عمل و اقدامی ابتدا با ارائه اظهارنامه گمرکی به مسئولین بخش گمرک، کالا یا کالاهای مورد نظر را اظهار کند. اظهار کردن به معنی معرفی کالاست. در واقع مسئولین واحد گمرک هیچ گونه آگاهی از شرایط کالا و اطلاعات آن ندارند. بنابراین صاحب کالا با ارائه این اظهارنامه گمرکی کالا و محصول خود را به آن ها معرفی می‌کند.

اظهارنامه گمرکی معمولا در همان ابتدای ورود کالا به واحد گمرک به کارشناسان گمرکی ارائه می ‌شود. در این سند تمامی اطلاعات و مشخصات ضروری و مهم محصول ثبت شده ‌اند. کارشناسان گمرکی برای صادر کردن مجوز جهت ترخیص و آزاد کردن کالا از گمرک، علاوه بر برگ سبز گمرکی به اظهارنامه گمرکی نیز نیاز خواهند داشت. مسئولیت صحت اطلاعاتی که در اظهارنامه نامه گمرکی به ثبت می ‌رسند، کاملاً بر عهده صاحب کالاست و مشاهده هرگونه عدم انطباق در مشخصات محصول ممکن است روند تخلیه کالا از انبار گمرک و ترخیص آن را با مشکل مواجه کند. اما اظهار کردن کالا یا محصول به چه معناست؟ از جمله اطلاعاتی که به وسیله این سند به کارشناسان گمرک ارائه می ‌شود می ‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعیین دقیق ماهیت و نوع کالا
• مشخص کردن حجم و وزن کلی محصول
• تعیین ارزش دقیق کالا
• تعیین تعداد دقیق کالا
• روش حمل و نقل کالا
• تعیین کشورهای مبدا و مقصد کالا

اظهارنامه گمرکی یک تعهد سفت و سخت حقوقی بین صاحب کالا و کارشناسان گمرک به شمار می ‌رود. این اظهارنامه، یا باید توسط خود صاحب بار در اختیار گمرک قرار گیرد یا توسط نماینده قانونی او انجام شود. فردی که به عنوان نماینده صاحب بار اقدام به ارائه اظهارنامه گمرکی می‌کند بایستی سند وکالت نمایندگی خود را نیز به دیگر اسناد و مدارک پیوست کند.

وظیفه تکمیل اظهارنامه گمرکی بر عهده چه کسی است؟

ثبت و تکمیل اظهارنامه گمرکی بر عهده صاحب کالاست. در تنظیم این سند، صاحب کالا بهتر از هر فرد دیگری با مشخصات و اطلاعات محصول آشنایی دارد. اما در این میان افرادی نیز هستند که به عنوان کارشناس حوزه گمرک فعالیت می‌کنند و می ‌توانند با دانش و تجربه کافی در این زمینه این مسئولیت را بر عهده بگیرند. بنابراین اگر جزء شرکت ‌هایی هستید که برای تنظیم و ثبت اظهارنامه گمرکی وقت و زمان کافی ندارید، می ‌توانید از افراد متخصص و معتبر در این حوزه کمک بگیرید. این افراد به عنوان نماینده قانونی شما شناخته می‌ شوند و با دریافت یک برگه وکالت ‌نامه می ‌توانند کلیه عملیات مربوط به تنظیم و ارائه اظهارنامه گمرکی به واحد گمرک را انجام دهند. در برخی مواقع اداره گمرک این امکان را برای افراد فراهم می کند که اظهارنامه گمرکی را توسط اشخاص ثالث به آن ها تحویل دهند.

بنابراین دلالان گمرک نیز می ‌توانند با معرفی کالا از طریق ارائه اظهارنامه گمرکی، ترخیص کالا را از گمرک انجام دهند. در مورد شیوه تنظیم و ارائه اظهارنامه گمرکی بایستی به این نکته مهم توجه داشته باشید که هرگونه مغایرت بین مشخصات واقعی کالا و اطلاعات ثبت شده در اظهارنامه گمرکی می ‌تواند صاحب کالا را مشمول مجازات نقدی کند. به طور کل هر نوع زیر پا گذاشتن قوانین می ‌تواند دارنده کالا را با مجازات ‌های بسیار سنگین روبرو کند. علاوه بر این، تمامی واحدهای گمرکی در سراسر دنیا با یک سری تشریفات گمرکی، بر روی واردات و صادرات کالا نظارت می‌کنند. ارائه کد تعرفه گمرکی برای هر کالا به صورت مختص و جداگانه یکی از ضروریات جهت ترخیص کالاست که تمامی صاحبان بار می ‌بایست این کد را از قبل در اختیار داشته باشند.

مراحل تنظیم و ثبت اظهارنامه گمرکی به چه صورت است؟

یکی از سوالاتی که اغلب افراد در رابطه با اظهارنامه گمرکی دارند، این است که این سند را چگونه بایستی ثبت و تنظیم کرد؟ در ادامه مراحل تنظیم اظهارنامه گمرکی را شرح می‌ دهیم.

1. قبل از هر چیزی بایستی بدانید که پیشرفت فناوری و تکنولوژی باعث شده تا بسیاری از عملیاتی که تا پیش از این به صورت فیزیکی و حضوری انجام می ‌شدند، امروزه به شکل کاملاً آنلاین و غیر حضوری انجام شوند. بنابراین در مرحله نخست، لازم است وارد سامانه گمرک شوید.
2. برای تنظیم و ثبت اظهارنامه گمرکی بایستی تمامی اطلاعات مربوط به کالا، اطلاعات مربوط به صاحب کالا و اطلاعات شرکت وارد کننده کالا را به طور دقیق وارد کنید.
3. حال می ‌بایست منتظر پذیرش و تایید اظهارنامه باشید.
4. در این مرحله نیاز به کنترل ‌های گمرکی کالاست که توسط کارشناسان گمرک و به صورت فیزیکی انجام می ‌شود.
5. ارزیاب یا همان کارشناس گمرک متن اظهارنامه گمرکی را امضا می‌کند.
6. پس از این، لازم است اظهارنامه گمرکی به کارشناس سرویس ارزیابی تحویل داده شود.
7. در صورت تایید اطلاعات، کارشناس مربوطه اظهارنامه را امضا می‌کند و آن را در اختیار رئیس سرویس ارزیابی قرار می ‌دهد.
8. رئیس سرویس ارزیابی، اظهارنامه را به صورت سیستمی مورد ارزیابی قرار داده و پس از امضا، آن را به واحد صندوق و صدور پروانه ارسال می‌کند.
9. صندوقدار مبلغ فیش ارائه شده را با مبلغ پرداخت شده مطابقت می ‌دهد.
10. رسید صندوق توسط صندوقدار تکمیل شده و تایید می ‌شود.
11. فیش بانکی از اسناد جدا می ‌شود.
12. مسئول صندوق پروانه گمرکی را روی اسناد مربوطه چاپ کرده و آن را به مهر و امضا می ‌رساند.
13. شماره پروانه مورد نظر در دفتر به چاپ می ‌رسد.
14. در نهایت اظهارنامه گمرکی در اختیار صاحب کالا قرار می‌گیرد.

مدارک مورد نیاز برای ثبت اظهارنامه گمرکی

برای ثبت اظهارنامه گمرکی به یک سری مدارک و اسناد دیگر نیز نیاز خواهید داشت. لیست این مدارک به شرح زیر است:

• بارنامه کالا
• گواهی ترخیص
• بیمه نامه
• گواهی مبدا
• فاکتور
• پیش فاکتور یا پروفرما
• تمامی مجوزهای قانونی
• پکینگ لیست
• مجوز ثبت سفارش
• وکالت ‌نامه رسمی (در صورت نیاز به تنظیم و اظهار کالا توسط نماینده قانونی صاحب کالا)
• کپی کارت بازرگانی
• کاتالوگ و بروشور
• لیست عدل ‌بندی
• پروانه بهره ‌برداری
• پروانه صادراتی

فیلدهای اظهارنامه گمرکی

اظهارنامه گمرکی از بخش ‌ها و فیلدهای مختلفی تشکیل شده است که شاید برخی از آن ها برای افراد، مبهم و نا آشنا باشند. در این بخش با برخی از فیلدهای اظهارنامه گمرکی آشنا می ‌شویم. یکی از فیلدهای موجود در اظهارنامه گمرکی با عنوان اظهارنامه مشخص شده که در این فیلد نوع اظهارنامه و کد مربوط به آن درج می ‌شود. انواع اظهارنامه و کد مربوط به هر کدام از آن ها به شرح زیر است:

• اظهارنامه رزرو شده با کد 0
• اظهارنامه صادرات قطعی با کد 1
• اظهارنامه صادرات موقت با کد 2
• اظهارنامه مرجوعی با کد 3
• اظهارنامه واردات قطعی با کد 4
• اظهارنامه واردات موقت با کد 5
• اظهارنامه ترانزیت داخلی با کد 6
• اظهارنامه ترانزیت خارجی با کد 7
• اظهارنامه کاپوتاژ با کد 8
• • اظهارنامه انتقالی با کد 9

اظهارنامه شما می ‌تواند با تعداد برگ‌ های مختلفی تهیه و تنظیم شود. در فیلد برگه ‌ها باید تعداد دقیق برگه ‌های اظهارنامه ثبت شوند. اظهارنامه گمرکی به این صورت است که در صورت لزوم، علاوه بر صفحه اصلی، می ‌توان صفحات دیگری نیز به آن اضافه کرد. فیلد فهرست ‌ها نیز مربوط به لیست اقلام بارگیری است. در اظهارنامه گمرکی با یک فیلد به نام شماره عطف روبرو خواهید بود. زمانی که اظهارنامه گمرکی را در رایانه مرکزی گمرک به ثبت می ‌رسانید یک کد و شماره مخصوص، به نام شماره عطف به اظهار اختصاص داده می ‌شود که لازم است این شماره را در فیلد شماره عطف وارد کنید. در فیلد اجزاء ارزش نیز باید لیست اقلامی که به ارزش فاکتور اضافه شده ‌اند را وارد کنید. در فیلد انواع معامله قرار است نوع معامله از جهت پرداخت وجه کالا با یک سری کد مشخص شود که این معاملات به شرح زیر هستند:

• صادرات از محل ورود موقت با کد 0
• معاملات ارزی با کد 1
• واردات در مقابل صادرات با کد 2
• معامله از نوع اهدایی با کد 3
• مبادلات ارزی با کد 4
• بازارچه مرزی با کد 5
• بدون انتقال ارز با کد 6
• پیله وری با کد 7
• ملوانی با کد 8
• برگشتی با کد 9

نکته نهایی و مهم درباره اظهارنامه گمرکی

همانطور که اشاره شد تنظیم اظهارنامه گمرکی برعهده صاحب کالا یا نماینده رسمی و قانونی اوست. این اظهارنامه بایستی در دو نسخه تنظیم شود که در هر دوی آن ها می بایست تاریخ به طور دقیق قید شده و هر دو نسخه به امضا برسند. معمولا دیگر اسناد معاملاتی نظیر فاکتورهای خرید، گواهی مبداء و… به این اظهارنامه پیوست می شوند.