آن دسته از افرادی که تجربه سفر خارجی دارند احتمالا با ارز مسافرتی آشنا هستند. این ارز مبلغی است که معمولا قیمت کمتری از نرخ روز بازار دارد و آن را بانک مرکزی در اختیار متقاضیان قرار می دهد. البته اینگونه نیست که همه افراد بتوانند از این ارز برای سفر خارجی استفاده کنند. تنها افرادی که واجد شرایط باشند می توانند از این سهمیه بهره مند شوند. باید به این نکته اشاره کنیم که به دلیل تورم بازار داخلی و افت و خیز ارزهای جهانی همچون دلار، یورو و پوند، ارز مسافرتی نیز با نوساناتی همراه است. به همین دلیل متقاضیان برای اطلاع از قیمت ارز مسافرتی باید در لحظه آن را استعلام کنند. اما برای آشنایی بیشتر با ارز مسافرتی و قوانین و مقررات آن در ادامه با ما همراه باشید.
ارز مسافرتی چیست؟
معمولا یکی از دغدغه های مهم افرادی که قصد سفر خارجی دارند، هزینه های مربوط به سفر است. ارز مسافرتی یکی از امتیازاتی است که بانک مرکزی کشور با در نظر گرفتن شرایطی خاص هر ساله به افراد واجد شرایط ارائه می کند. البته مبلغ آن می تواند نوساناتی داشته باشد. بنابراین نباید به اطلاعات قدیمی اکتفا کرد و باید به صورت مرتب مبلغ آن را از طریق سامانه بانک مرکزی استعلام گرفت.
ارز مسافرتی در واقع به عنوان یک کمک هزینه برای سفرهای خارجی به شمار می رود. از آن جایی که بازار ایران تحت تاثیر تحریم ها همیشه در حال نوسان ارز است، این موضوع برای مسافران خارجی اهمیت زیادی دارد که بتوانند مشمول دریافت ارز مسافرتی شوند. چرا که قطعا این مبلغ می تواند در ابتدای سفر کمک بزرگی به آن ها کند.
با اینکه مبلغ ارز مسافرتی دائما در حال تغییر و نوسانان است، اما باز هم نسبت به مبلغی که در بازار روز معامله می شود، مقرون به صرفه تر است. به همین دلیل تقاضا برای دریافت آن بسیار بالاست. در خصوص ارز مسافرتی باید به این نکته توجه داشته باشید که افراد واجد شرایط می توانند هر سال فقط یک بار از آن استفاده کنند. همچنین این ارز تنها برای برخی از سفرهای خارجی در نظر گرفته شده است. بنابراین کسانی که متقاضی دریافت آن هستند ابتدا باید با قوانین و مقررات آن آشنا شوند.
قوانین و مقررات ارز مسافرتی
همانطور که اشاره کردیم، برای دریافت ارز مسافرتی یک سری قوانین و مقررات وجود دارد و این کمک هزینه تنها در اختیار افرادی قرار می گیرد که واجد شرایط لازم باشند. افراد زیادی هستند که در طول سال بارها به واسطه تفریح و مسافرت یا به جهت تجارت از طریق هوایی به دیگر کشورها سفر می کنند. برای این دسته از افراد که مداوم باید هزینه ای را جهت سفر در نظر بگیرند، آن هم با این تورم و افزایش هزینه بلیط و… دریافت ارز مسافرتی می تواند بسیار حائز اهمیت و کمک کننده باشد. خصوصا تاجرانی که به جهت واردات از چین دائما بین دو کشور در رفت و آمد هستند به خوبی از ارزش این کمک هزینه باخبرند.
شاید برای این دسته از افراد راه هایی برای تبادل ارز همچون حواله یوان، وجود داشته باشد. در این روش ارز یوان به راحتی بین نقاط مختلف جهان تبادل می شود و در مقایسه با حواله دلار نرخ کارمزد کمتری دارد. اما در هر حال اهمیت و ارزش دریافت خدماتی همچون ارز مسافرتی را نمی توان نادیده گرفت. اما بیایید با قوانین و شرایط دریافت ارز مسافرتی آشنا شویم:
- دور زدن قانون در این مورد امکان پذیر نیست. فردی که تقاضای دریافت ارز مسافرتی دارد باید حتما از قبل بلیط سفر خارجی خود را تهیه کرده باشد. اینگونه می توان ثابت کرد که فرد واقعا تصمیم به سفر دارد و قرار نیست از این مبلغ به شیوه ای دیگر استفاده کند.
- تنها افرادی که بالای 12 سال دارند می توانند ارز مسافرتی دریافت کنند.
- بسته به مقصد مسافر، مبلغ ارز مسافرتی متفاوت خواهد بود.
- جهت ثبت نام و دریافت ارز باید مدارک لازم را به متصدی بانک ارائه کرد.
- فرد متقاضی باید حتما برای ارائه مدارک شخصا به بانک مراجعه کند.
چه افرادی واجد شرایط دریافت ارز مسافرتی نیستند؟
قوانین و مقرراتی که برای ارائه ارز مسافرتی در نظر گرفته شده به نحوی است که همه افراد یک جامعه مشمول دریافت آن نمی شوند. بنابراین برای اینکه در وقت خود صرفه جویی کنید و مدت زمانی را درگیر پروسه تهیه مدارک و ثبت نام نباشید، بهتر است لیست افرادی که ارز مسافرتی به آن ها تعلق نمی گیرد را در اختیار داشته باشید و مطمئن شوید که شما جزء این افراد نیستید. این لیست به شرح زیر است:
- سن قانونی برای دریافت ارز مسافرتی بالای 12 سال است. پس افراد زیر 12 سال واجد شرایط برای دریافت این خدمات نیستند.
- فردی که در سال جاری ارز مسافرتی دریافت کرده، نمی تواند مجددا برای همان سال این خدمات را از بانک مرکزی درخواست کند. (پس بعد از گذشت یک سال از تاریخ دریافت ارز مسافرتی می توان برای دریافت دوباره آن اقدام کرد.)
- تمامی ایرانیانی که اقامت خارج از کشور دارند و در حال حاضر در کشوری خارجی زندگی می کنند مشمول دریافت ارز مسافرتی نمی شوند.
- اگر فرودگاهی که فرد موردنظر برای خروج از کشور انتخاب کرده غیر از فرودگاه های امام خمینی، تبریز، شیراز، اصفهان، اهواز و ارومیه باشد، نمی تواند ارز مسافرتی دریافت کند. (خروج از کشور حتما باید از فرودگاه های ذکر شده انجام شود.)
- ارز مسافرتی تنها مختص سفرهای خارجی از طریق هوایی است. پس افرادی که به صورت زمینی یا دریایی قصد خروج از کشور را دارند مشمول دریافت ارز مسافرتی نمی شوند.
مدارک مورد نیاز برای دریافت ارز مسافرتی
برای سریع تر انجام شدن پروسه دریافت ارز مسافرتی بهتر است از قبل مدارک و اسناد مورد نیاز جهت ثبت نام در بانک مرکزی را در اختیار داشته باشید. لیست این مدارک به شرح زیر است:
- اصل و کپی کارت ملی فرد متقاضی
- اصل و کپی گذرنامه ایرانی (گذرنامه باید حداقل برای 6 ماه اعتبار داشته باشد.)
- اصل و کپی ویزای خارجی (در صورتی که کشور مقصد نیاز به ویزا دارد.)
- تکمیل و ارائه فرم درخواست ارز مسافرتی به متصدی بانک
- دریافت رسید واریز وجه عوارض خروج از کشور و ارائه آن به بانک (برای هر سفر خارجی افراد باید مبلغی را به عنوان عوارض خروج از کشور بپردازند که این مبلغ بسته به تعداد سفرهای خارجی آن ها متفاوت و متغیر است.)
- دریافت اصل و کپی بلیط هواپیما که حتما مهر آژانس هواپیمایی روی آن باشد و ارائه آن به بانک ( در صورت خرید بلیط به صورت آنلاین فرد متقاضی باید حتما کد رهگیری، تاریخ و زمان خرید بلیط به همراه اطلاعات شرکت صادرکننده بلیط را در اختیار داشته و این اطلاعات را به بانک ارائه کند.)
- شماره موبایل فرد متقاضی به همراه شماره حساب بانکی معتبر این فرد ( هر دو شماره باید به نام شخص متقاضی باشند.)
مراحل دریافت ارز مسافرتی آنلاین
اگر تمامی شرایط لازم را برای دریافت ارز مسافرتی داشته باشید می توانید به صورت حضوری یا اینترنتی اقدام به ثبت درخواست کنید. یعنی برای ارائه مدارک می توان هم از طریق شعبه های ارزی بانک های عامل اقدام کرد و هم از طریق مراجعه به سامانه برخط متشکل ارزی این کار را انجام داد.
• وارد سامانه مربوطه شوید و در صورت نداشتن عضویت، با ورود اطلاعات مورد نیاز ثبت عضویت کنید.
• برای ورود به پنل کاربری، اطلاعات هویتی همچون شماره ملی و شماره تماس خود را وارد کنید.
• جهت ورود به صفحه انتخاب صرافی ها اطلاعات هویتی را وارد کنید.
• در این بخش هر صرافی که در دسترس باشد به شما پیشنهاد خواهد شد.
• انتخاب صرافی دلخواه
• در این مرحله باید درخواست خود را ثبت کنید و برای بررسی این درخواست مدارک مورد نیاز را ارائه دهید.
• در نهایت پس از بررسی و تایید درخواست شما، پیامکی حاوی آدرس صرافی به شماره تماستان ارسال می شود که باید حتما در تاریخ و زمان تعیین شده در صرافی حضور پیدا کنید.
• نهایتا همراه با مدارک لازم جهت دریافت ارز مسافرتی به صرافی مراجعه می کنید.
دریافت ارز مسافرتی از طریق شعب
• برای دریافت ارز تمامی مدارک موردنیاز را به یکی از شعب اعلام شده ارائه می کنید.
• متصدیان بانک تمامی مدارک را به صورت دقیق بررسی می کنند.
• در این مرحله شخص متقاضی باید اقدام به پرداخت معادل ریالی ارز کند.
• پس از پرداخت ارز، رسیدی توسط متصدی بانک مبنی بر تایید پرداخت در اختیار شخص قرار می گیرد.
• در نهایت شخص متقاضی برای دریافت ارز باید از گیت فرودگاه عبور کرده و به باجه ارزی مراجعه کند.
• در این محل کارشناسان مربوطه رسید را از فرد تحویل گرفته و اسکناس ارزی ارائه می کنند.
مزایای دریافت ارز مسافرتی
خب همانطور که گفتیم، ارز مسافرتی به عنوان یک کمک هزینه است. پس مهم ترین مزیت آن این است که می تواند هزینه های سفر را برای افراد کمی کاهش دهد. همچنین مبلغ این ارز نسبت به ارز بازار کمتر بوده و به صرفه تر است. بنابراین به هر شکلی که این موضوع را بررسی کنیم متوجه می شویم که استفاده از آن برای سفرهای خارجی آن هم در شرایطی که بازار با نوسانات شدید ارز مواجه است بسیار ارزشمند است. کسانی که تمایل دارند هزینه های خروج از کشور خود را کمی کاهش دهند می توانند از این خدمات بهره مند شوند.