صنعت حملونقل دریایی نقش حیاتی در تجارت جهانی ایفا میکند و بنادر جهان به عنوان شریانهای اصلی اقتصاد بینالمللی شناخته میشوند. با توجه به رشد چشمگیر تجارت دریایی در دهههای اخیر، بسیاری از کشورها سرمایهگذاریهای کلانی روی توسعه زیرساختهای بندری انجام دادهاند. اما با توجه به موقعیت جغرافیایی آسیا که بنادر اروپا و خاورمیانه را به هم متصل میکند اکثر بنادر مهم و پر تردد در آسیا قرار دارند. در این مقاله، با بزرگترین و مهمترین بنادر جهان آشنا میشویم و نقش آنها در تجارت جهانی را بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
- بندر تیانجین
- بندر شانگهای
- بندر گوانگژو
- بندر هنگکنگ
- بندر شنزن (شنژن)
- بندر روتردام (هلند)
- بندر سنگاپور
- بندر بوسان کره جنوبی
- بندر کینگدائو چین
- بندر کلانگ مالزی
- بندر آنتورپ بلژیک
- بندر کائوسیونگ تایوان
- بندر شیامن چین
- بندر تانجونگ پلپاس مالزی
- بندر هامبورگ آلمان
- بندر لاجوس نیجریه
- بندر جبلعلی امارات
- بندر نانشان
بندر تیانجین
بندر تیانجین، بزرگترین تاسیسات بندر مصنوعی چین و نهمین بندر پر ترافیک و برتر جهان است که در شمال چین قرار دارد. این بندر ورودی دریایی پکن است که در ساحل غربی خلیج بوهای واقع شده است. در این بندر در سال 2020، بیش از 18.35 میلیون TEU محموله را جابهجا شد. همچنین بیش از 600 بندر در 190 کشور از طریق بیش از 120 خط کانتینری با این بندر ارتباط تجاری داشتند.
در نهیات بندر تیانجین اسکلهای به طول 34 کیلومتر دارد و با بیش از 170 اسکله کشتی باری بیش از 120 کیلومتر مربع وسعت دارد و شامل شش مکان لنگرگاه اصلی، دو منطقه لنگرگاه موقت، دو پایانه مسافربری و نه بخش بندری میشود که سه بخش Beijiang، Nanjiang و Dongjiang بیشترین عملیات تجاری را انجام میدهند.
بندر شانگهای
بندر شانگهای به عنوان یکی از بزرگترین و معروفترین بنادر جهان شناخته میشود که بیش از یک چهارم تجارت چین را به خود اختصاص داده است. این بندر علاوه بر اینکه مهمترین دروازه تجاری چین است، در زمینههایی نظیر کشتیرانی، حملونقل کانتینری و تجزیهوتحلیل حملونقل نیز پیشرفته است و بزرگترین کشتیها و ناوهای حمل و نقل جهان را در خود جای دهد. شانگهای مرکز تجاری عظیمی است که سالانه میلیونها تن کالا را جابجا میکند. در سال 2019، در بندر شانگهای 37.1 میلیون TEU محموله،جابجا شد. این بندر یک کانال بندر دریایی قابل دوام را در رودخانه یانگ تسه و دریای چین شرقی فراهم میکند. این بندر یک ترمینال کشتی کروز با بیش از 1 میلیون مسافر در سال دارد. در نهایت شانگهای بیش از 25% تجارت چین را مدیریت میکند و یکی از بهترین شهرهای چین برای تجارت محسوب میشود.
بندر گوانگژو
این بندر یکی دیگر از بنادر استراتژیک چین است که در جنوب این کشور قرار دارد و به دلیل نزدیکی به منطقه هنگکنگ، ارتباطات تجاری گستردهای با کشورهای مختلف دارد، همچنین این بندر از نظر استراتژیک در تقاطع سه رودخانه اصلی قرار دارد. بندر گوانگژو بیشتر به تجارت کالاهای مصرفی و صادراتی شناخته میشود. بندر گوانگژو به بیش از 300 بندر در بیش از 100 کشور متصل است. ابن بندر با جابجایی بیش از 23.19 میلیون TEU در سال 2020 پنجمین ترمینال پرتردد کانتینری جهان است که در مناطقی مانند Guanxi، Sichuan و Hubei واقع شده است.
این بندر 49 اسکله دارد و در آن محصولات کشاورزی و صنعتی مختلف از جمله نفت، زغال سنگ، کود، مواد شیمیایی، غلات، غلات، سنگ معدن فلزی، خودرو و … جابجا میشوند. درنهایت بندر نانشا نیز با 20 اسکله و 60 جرثقیل تخصصی که بخشی از منطقه بزرگ بندر گوانگژو است، نیز بیش از 75 درصد از کل حمل و نقل بار را اداره میکند.
بندر هنگکنگ

بندر هنگکنگ با وجود رقابتهای شدیدی که با سایر بنادر چین دارد، همچنان یکی از مهمترین بنادر جهان است. موقعیت جغرافیایی، کیفیت خدمات و زیرساختهای پیشرفته از دلایل موفقیت این بندر در تجارت بینالمللی است. بندر هنگ کنگ یک قطب تجاری اقیانوسی مهم در جنوب شرقی آسیا است که در شبه جزیره کولون قرار دارد. این بندر در سال 2020 حدود 20.07 میلیون TEU محموله جابجا کرد و بیش از 89 درصد از کل ترافیک بار هنگ کنگ را در دست گرفت.
بیشتر بخوانید: لیست مهم ترین بنادر ایران
بندر شنزن (شنژن)
این بندر در نزدیکی هنگکنگ قرار دارد و به دلیل توسعه صنعتی و تکنولوژیکی، به یکی از بنادر مهم در صادرات و واردات چین تبدیل شده است. شنزن به ویژه در زمینه واردات کالاهای تکنولوژیکی و الکترونیکی شهرت دارد. بندر شنژن گروهی از بنادر در امتداد ساحل شنژن و رودخانه مروارید در گوانگدونگ چین است که 140 اسکله برای کشتیهای باری و کانتینری، 18 اسکله مسافری، 51 اسکله برای کشتیهای بالاتر از 20000 DWT و 19 اسکله برای جابهجایی کانتینرها دارد که به دو بخش اصلی شرقی و غربی تقسیم میشود. این بندر در سال 2020 بیش از 26.54 میلیون TEU محموله را جابهجا کرد.
بندر روتردام (هلند)
این بندر به عنوان یکی از بزرگترین بنادر اروپا و جهان و یکی از اصلیترین دروازههای اقتصادی قاره اروپا شناخته میشود. این بندر که در دلتای رودخانههای راین و میوز قرار گرفته است و مستقیما به دریای شمالی ارتباط دارد در لیست 20 بندر برتر جهان قرار دارد و با زیرساختهای پیشرفته خود به مرکز اصلی حملونقل کالا از اروپا به دیگر نقاط جهان تبدیل شده است.
بندر سنگاپور
بندر سنگاپور یکی از بنادر پیشرفته و پر ترافیک کانتینری جهان، با بزرگترین تاسیسات بانکرینگ است. این بندر در انتهای جنوبی شبه جزیره مالایا، 30 کیلومتری جنوب غربی بندر جوهور در مالزی قرار دارد و به دلیل موقعیت استراتژیک خود در مسیرهای تجاری بینالمللی و برخورداری از امکانات عالی در زمینه لجستیک و انبارداری، نقشی برجسته در تجارت جهانی ایفا میکند. بندر سنگاپور در سال 2020 حدود 37.5 میلیون TEU محموله را جابجا کرد. این بندر امکان تجارت دریایی با 600 بندر دریایی در بیش از 123 کشور جهان را فراهم میکند. این بندر دارای 84 اسکله در 6 ترمینال اصلی بندری است.
بندر بوسان کره جنوبی
بندر بوسان که ششمین بندر برتر جهان شناخته میشود، در نزدیکی شبه جزیره کره قرار دارد. این بندر دو بخش دارد که تجارت بین المللی در بخش بندر شرقی انجام میشود و شیلات در بندر غربی. این بندر، بندر اصلی کره جنوبی است که در سال 2020 بیش از 21.82 میلیون TEU محموله در آن جابجا شد. در نهایت بندر بوسان کره جنوبی را به اقیانوس آرام و بنادر مهم آسیایی متصل میکند.
بندر کینگدائو چین
بندر کینگ دائو در شاندونگ چین قرار دارد و یکی از بنادر مهم آسیایی در غرب اقیانوس آرام است. این بندر در سال 2020 بیش از 22 میلیون TEU محموله جابهجا کرد. همچنین بندر کینگدائو از چهار بندر اصلی تشکیل شده است: Qianwan، Dagang، Huangdao و Dongjiakou و 18 اسکله فعال برای کالاهایی مانند غلات، محصولات فولادی، اکسید آلومینیوم و سایر محمولههای استاندارد، 40 اسکله برای پردازش ظروف، فلزات، زغال سنگ، و چوب و موارد دیگر، 11 اسکله نفتی و 17 اسکله در بندر Dongjiakou برای کالاهای جامد و فله دارد.
بندر کلانگ مالزی
بندر کلانگ مالزی نهمین بندر پر تردد جهان است که در ساحل غربی سلانگور در رودخانه کلانگ قرار دارد. این بندر با 220000 متر مربع فضای ذخیره سازی و چهار پورت کانتینری با ظرفیت سالانه 8.5 میلیون TEU در سال 2020، بیش از 13.24 میلیون TEUمحموله را جابهجا کرد. در نهایت بندر کلانگ 53 اسکله عملیاتی، 24 اسکله حمل کانتینر، 11 اسکله برای بارهای سنگین، 9 اسکله فله مایع و 7 اسکله بار خشک دارد.
بندر آنتورپ بلژیک
بندر آنتورپ دروازه اصلی ورود به اروپا است که در80 کیلومتری دریای شمال و در کشور بلژیک واقع شده است و یک بندر دریایی در قلب اروپا است که برای بارگیری کشتیها قابل دسترس است. بعد از بندر روتردام، بندر آنتروپ، دومین بندر بزرگ دریایی اروپا است. این بندر با کشتیهای بیش از 100000 تن ناخالص تا 80 کیلومتری زمین قابل پیمایش است. این بندر دارای امکاناتی برای رسیدگی و ذخیره انواع محصولات از جمله بارگیری و تخلیه، ذخیره سازی، بستهبندی مجدد و توزیع با اتصال کامل در مناطق داخلی کشور است. از 233 میلیون تن بار حمل شده در سال 2018، 57 درصد آنها در آنتروپ، محموله کانتینر دار، 25 درصد محموله مایع، 9 درصد محموله خشک، 7 درصد محموله عمومی و 2 درصد بار RoRo بوده است.
بندر کائوسیونگ تایوان
بندر کائوسیونگ در جنوب غربی تایوان یک نقطه ترانزیت مهم برای حمل و نقل دریایی بین آسیا، اروپا و آمریکا است. این بندر طبیعی با دامنه جزر و مد متوسط 0.75 متر و وضعیت دریای ثابت و بیش از 300 مسیر در 5 قاره گسترده شده است و امکان عبور کشتیها را در تمام طول سال فراهم میکند.
بندر شیامن چین
بندر شیامن هشتمین بندر کانتینری در چین و پانزدهمین بندر برتر جهان است که ارتباطی قوی با بندر کائوسینگ در تایوان دارد و با 74 اسکله میتواند کشتیهای 100,000 تنی یا بیشتر را جابهجا کند. این بندر شامل دوازده منطقه هپینگ، دانگدو، هایتیان، شیهوشان، گائوکی، لیوودیان (در منطقه تانگان) میشود. در سال 2003، بندر شیامین 34 میلیون تن محموله را جابجا کرد و در سال 2013، این عدد به 191 میلیون تن محموله (در مجموع) افزایش یافت.
بندر شیامن، با جایگاه هشتم در چین و رتبه پانزدهم در میان برترین بنادر کانتینری جهان، یکی از قطبهای حیاتی تجارت دریایی بهشمار میآید. این بندر با 74 اسکله پیشرفته، توانایی مدیریت کشتیهای عظیم 100,000 تنی و بیشتر را دارد و بهویژه از طریق همکاری استراتژیک با بندر کائوسینگ در تایوان، نقش کلیدی در شبکه حملونقل جهانی ایفا میکند. بندر شیامن با زیرساختهای گسترده، دوازده منطقه اصلی شامل هپینگ، دانگدو، هایتیان، شیهوشان، گائوکی و لیوودیان (در منطقه تانگان) را در بر میگیرد که هرکدام سهمی چشمگیر در عملکرد بینالمللی این بندر دارند. در سال 2003، بندر شیامین 34 میلیون تن محموله را جابجا کرد و در سال 2013، این عدد به 191 میلیون تن محموله (در مجموع) افزایش یافت. شیامن نهتنها یک بندر، بلکه نماد قدرت لجستیکی چین در عرصه جهانی است!
بندر تانجونگ پلپاس مالزی

بندر تانجونگ پلپاس (Tanjung Pelepas (PTP در شرق دهانه رودخانه پولای (جنوب غربی جوهور) واقع شده است که با ظرفیت 12,500,000 TEU در سال، نهتنها پیشرفتهترین پایانه کانتینری مالزی است، بلکه یکی از کلیدیترین نقاط اتصال شرق و غرب در نقشه کشتیرانی جهانی به شمار میرود. این بندر در قلب تنگه مالاکا امکان دسترسی آسان به مهمترین مسیرهای کشتیرانی بینالمللی را می دهد. مزیت آبهای عمیق این بندر طبیعی بدون محدودیت جزر و مد، باعث شده است تا بندر تانجونگ پلپاس میزبان کشتیهای غولپیکرباشد.
امکانات و زیرساختهای پیشرفته:
- کانال اختصاصی 12.6 کیلومتری برای تردد روان کشتیها (حالت دوطرفه)
- حوضچه گردش 600 متری برای مانور ایمن شناورهای بزرگ
طیف کامل خدمات لجستیکی:
PTP با ارائه تنوع بینظیر خدمات، نیازهای تجاری را بهصورت یکجا پوشش میدهد:
- جابجایی کانتینر
- مدیریت محمولههای عمومی و فله
- خدمات تخصصی Ro-Ro (کشتیهای حمل خودرو)
- جابجایی فله مایع
بندر هامبورگ آلمان
بندر هامبورگ، با لقب “هافن هامبورگ“، نه تنها بزرگترین بندر آلمان، بلکه دومین بندر مهم اروپا پس از روتردام و نوزدهمین بندر مهم و پر تردد جهان محسوب میشود. این بندر استراتژیک که در 110 کیلومتری دریای شمال و بر روی رودخانه البه قرار گرفته، سالانه میزبان بیش از 10,000 کشتی شامل شناورهای باری، کانتینری و تفریحی است. هامبورگ به عنوان قطب کشتیرانی آلمان، ترکیبی منحصر به فرد از کارخانههای کشتیسازی پیشرفته، ترمینالهای مجهز کانتینری و اسکلههای اختصاصی کشتیهای کروز لوکس را در خود جای داده است.
این بندر با دارا بودن بزرگترین ترمینال بار و کانتینر آلمان، نقش حیاتی در تجارت بینالمللی ایفا میکند. هامبورگ همزمان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری دریایی جهان محسوب میشود که با ارائه خدمات متنوع به کشتیهای مسافربری، پلی میان صنعت و توریسم ایجاد کرده است. موقعیت استراتژیک در کنار رودخانه البه و دسترسی آسان به دریای شمال، هامبورگ را به یکی از کارآمدترین بنادر اروپا تبدیل کرده که همچنان در حال گسترش ظرفیتهای خود است.
بندر لاجوس نیجریه
این بندر به عنوان بزرگترین بندر در غرب آفریقا شناخته میشود و با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، مرکز عمدهای برای واردات و صادرات کالا به کشورهای این منطقه است.
این بندر با عنوان بزرگترین بندر غرب آفریقا، به دلیل موقعیت استثنایی جغرافیایی خود به مهمترین مرکز توزیع کالا در منطقه تبدیل شده است. هر روزه حجم عظیمی از کالاهای وارداتی و صادراتی از طریق این بندر جابهجا میشود که آن را به قلب تپنده تجارت در غرب آفریقا مبدل ساخته است. با امکانات پیشرفته و زیرساخت های توسعه یافته، این بندر نقش حیاتی در تسهیل مبادلات تجاری بین المللی و رشد اقتصادی کشورهای منطقه ایفا میکند.
بندر جبلعلی امارات
این بندر در دبی واقع شده و به عنوان یکی از بزرگترین بنادر جهان در خاورمیانه و شمال آفریقا شناخته میشود. بندر جبلعلی از نظر حجم جابجایی کالا یکی از بنادر پیشرفته در دنیا است.
بندر نانشان
با تکیه بر حمل و نقل کانتینری برای توسعه لجستیک مدرن، بندر نانشان بخش مهمی از بنادر خطوط کانتینری اصلی است. این یک بندر چند منظوره است که با ظرفیت لنگر انداختن کروز، جابهجایی گردشگران، حمل و نقل فله و محموله و تعمیر و ساخت کشتیها یکپارچه شده است.