کارشناس مجازی گمرک کیست و چه نقشی دارد؟ + مزایا، معایب و روال کاری

یکی از مهم ترین ارگان ها در هر سازمان دولتی، واحد گمرک آن است که فعالیت های متعدد و مهمی در آن انجام می شوند؛ می توان گفت واحد گمرک نقش موثری در کنترل واردات و صادرات کالا در کشور را داشته و با قوانین و مقرراتی که برای صنعت حمل و نقل وضع کرده، امنیت اقتصادی کشور را تا حد زیادی تضمین نموده است؛ در صورتی که قصد دارید اطلاعات بیشتری را در این زمینه کسب کنید به شما پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید؛ تا همه نکات را درباره کارشناس مجازی گمرک بدانید.

کارشناس مجازی گمرک کیست؟

با پیشرفت تکنولوژی و گسترش فناوری اطلاعات در تمامی جنبه های زندگی و کاری ما انسان ها، بسیاری از فعالیت ها تسهیل شده و به راحتی، تنها از طریق فضای آنلاین قابل انجام هستند. اداره گمرک نیز از جمله بخش هایی است که در این زمینه از خدمات آنلاین به شکلی ویژه و منحصر به فرد کمک گرفته است.

در نظر گرفتن بخشی به عنوان بخش کارشناس مجازی گمرک، به معنای استفاده از امکانات فضای مجازی به جهت تسهیل روابط انسانی بوده تا پیش از اینکه فعالیت ها در واحد گمرک به صورت آنلاین و غیر حضوری انجام شوند، افراد به واسطه ارتباط مستقیمی که با کارشناسان گمرکی داشتند، گاه مرتکب تخلفاتی همچون رشوه دادن و رشوه خواری می شدند که این خلاف قوانین هر کشوری است. اما امروزه به لطف سامانه EPL، قسمتی با عنوان واحد کارشناس مجازی گمرک فعال شده که پس از مشخص کردن مسیر گمرکی برای هر محموله، براساس همان مسیر، کارشناسی را جهت بازرسی محموله ها انتخاب می کند.

وظایف و نقش های کارشناس مجازی گمرک

در این حوزه افراد زیادی در پُست و مقام های مختلف مشغول به فعالیت و خدمت رسانی به مردم هستند که یکی از مهم ترین آن ها، کارشناس مجازی گمرک است. این فرد همانطور که از نامش پیداست، موظف است یک سری امور مشخص را به شکل غیر حضوری و به اصطلاح مجازی از طریق سامانه EPL انجام دهد؛ از سری وظایف و نقش های این کارشناس می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• در ابتدا اظهارکننده کالا، تمامی اطلاعات و داده های مربوط به هر کالا را در سامانه اینترنتی EPL وارد می کند.
• از وظایف دیگر کارشناس مجازی گمرکی می توانیم به بررسی اظهارنامه گمرکی اشاره کنیم. در صورتی که پس از بررسی های انجام شده، مشکل یا تناقضی وجود نداشت، ارزش گمرکی و کد تعرفه گمرکی توسط این فرد مشخص می شود.
• صدور تمام مجوزهای لازم جهت ترخیص کالا از گمرک نیز از وظایف کارشناس مجازی گمرک می باشد.

مزایای کارشناس مجازی گمرک

از مهم ترین مزایای کارشناس مجازی گمرک می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

1. سرعت بخشیدن به امور گمرکی

می توانیم بگوییم سرعت بخشیدن به فعالیت ها و امور گمرکی از مهم ترین مزایای این کارشناس است. تا پیش از اینکه اموری همچون تعیین کد تعرفه کالا و صدور مجوزها در گمرک اینترنتی شود، ترخیص کاران و یا اظهارکنندگان کالا می بایست حتما برای ارائه خدمات گمرکی در محل حضور می یافتند.

این امر نیز مستلزم پرداخت هزینه و زمان بود که امروزه با وجود کارشناس مجازی گمرکی دیگر این افراد نیازی به حضور فیزیکی در محل ندارند و این موضوع علاوه بر صرفه جویی در زمان و هزینه، سبب سرعت بخشیدن به امور گمرکی شده است.

2. کاهش میزان هزینه های گمرکی

همانطور که در بخش قبل نیز اشاره کوتاهی داشتیم، در گذشته کارشناسان گمرکی برای انجام وظایف خود می بایست حتما در محل حضور داشته باشند. این امر هم نیاز به صرف هزینه رفت و آمد و اسکان داشت. امروزه با مجازی شدن فعالیت های این بخش، کارشناس مربوطه نیازی به حضور فیزیکی در واحد گمرک نداشته و این به خودی خود بسیاری از هزینه های لازم را کاهش می دهد.

3. جلوگیری از فساد و امور غیر قانونی در گمرک

در گذشته که صاحبین بار و کارشناسان گمرکی بیشترین تعامل را با یکدیگر داشتند، گزارش میزان رانت و رشوه در آن ها نیز بیشتر بود. اما امروزه به لطف مجازی شدن کارها، دیگر احتیاجی به حضور کارشناسان در محل نیست و این ارتباطات مستقیم میان افراد را به حداقل ممکن می رساند.

اظهارکنندگان و کارشناسان گمرکی می توانند توسط سامانه EPL، تمامی وظایف خود را به نحو احسنت انجام داده و خدمات موردنظر را به مشتریان ارائه دهند. این موضوع علاوه بر جلوگیری از رشوه گرفتن، باعث وضوح بیشتر کارها شده و فساد در واحد گمرک را نیز به شکل چشمگیری کاهش می دهد.

4. شفافیت در کارها

کارشناس باید پس از بررسی هر کالا، اطلاعات مربوط به آن را به طور دقیق و صریح در سامانه EPL وارد کند؛ تمامی این اطلاعات نیز زیر نظر مدیران ارشد قرار می گیرد و تحت کنترل آن هاست. بنابراین این عملیات باعث می شود تا افراد هیچ دخل و تصرفی در داده ها و اطلاعات درج شده نداشته باشند. کارشناسان گمرکی نیز برای اینکه حسن نیت خود را نشان دهند، باید همه چیز را با وضوح کامل به ثبت برسانند که این امر موجب افزایش شفافیت در کارها می شود.

معایب کارشناس مجازی گمرک

تاسیس بخشی به عنوان واحد کارشناس گمرک به صورت مجازی، علاوه بر اینکه مزایای زیادی به دنبال دارد، مانند هر کار دیگری دارای یک سری نقاط ضعف نیز بوده که از آن ها به عنوان معایب این صنعت توضیح خواهیم داد؛ در ادامه به چند مورد از مهم ترین های آن اشاره خواهیم کرد:.

1. عدم وجود ارتباط مستقیم میان کارشناس گمرک و اظهارکننده کالا

در گذشته اظهارکنندگان کالا یا ترخیص کاران می توانستند در شرایط چالش برانگیزی که با مشکل خاصی روبه‌رو می شوند، این مشکلات را با کارشناس گمرک در میان گذاشته و روند کار را سرعت ببخشند. اما امروزه به دلیل مجازی شدن فعالیت های کارشناس گمرکی، این ارتباط مستقیم عملا از بین رفته و اظهارکنندگان هنگام بروز مشکل، این مسئله را می توانند تنها از طریق ثبت در سامانه EPL به اطلاع کارشناس مجازی گمرک برسانند. این موضوع مسلما می تواند زمان حل مشکل را طولانی تر کرده و آن را به تاخیر اندازد.

2. امکان بروز خطا در بررسی کالا

عیب دیگر این کارشناسان احتمال بروز خطا و اشتباه است که گاها کم و زیاد می شود. همچنین ممکن است اطلاعاتی که توسط کارشناس مجازی گمرک در سامانه EPL وارد می شوند، همیشه کامل و جامع نباشند و در آن ها بی دقتی هایی نیز مشاهده شود. در صورتی که بررسی، ارزیابی و ثبت داده های مربوط به هر کالا اشتباهی صورت گیرد، احتمال اینکه اظهارکننده کالا متحمل پرداخت خسارت یا جریمه شود وجود دارد.

3. روال کاری کارشناس مجازی گمرک

شاید کنجکاو شده باشید که این کارشناس به چه صورتی وظایف خود را انجام می دهد و روال کاری او به چه صورتی است؟ روال کار کارشناس مجازی گمرک به لطف اینترنت بسیار آسان و راحت شده است؛ در ادامه روند کار آن را برایتان شرح خواهیم داد:

1. در مرحله نخست، اظهارکننده کالا در واحد گمرک، تمامی داده ها و اطلاعات محموله موردنظر و جزئیات واردات آن را در سامانه EPL به ثبت می رساند.
2. در این مرحله، کارشناس مجازی گمرکی وارد عمل می شود و اقدام به بررسی و ارزیابی اظهارنامه گمرکی می کند. در صورتی که در اظهارنامه نقص یا مشکلی وجود نداشت، کارشناس مربوطه ارزش گمرکی کالا و کد تعرفه گمرکی آن را مشخص می کند.
3. در مرحله نهایی، کارشناس مجازی گمرکی موظف است تمامی مجوزهای قانونی لازم را جهت ترخیص کالا از واحد گمرک صادر کند.