در دنیای تجارت بین الملل و حمل و نقل کالا، اصطلاحات و مفاهیم متعددی وجود دارد که درک صحیح آن ها می تواند نقش بسزایی در موفقیت معاملات تجاری داشته باشد. یکی از این مفاهیم مهم،DDP است که اغلب در قراردادهای بین المللی خرید و فروش کالا به کار می رود. بسیاری از افرادی که در حوزه بازرگانی فعالیت می‌کنند، ممکن است با این سوال مواجه شوند که DDP چیست و چه کاربردی در فرآیندهای صادرات و واردات دارد. از سوی دیگر، مفهومی مشابه با نام DDU نیز وجود دارد که ممکن است باعث سردرگمی برخی از فعالان تجاری شود. اما تفاوت DDP و DDU چیست و در چه شرایطی از هر کدام استفاده می شود؟ در ادامه این مطلب قصد داریم به طور جامع و ساده به بررسی این دو مفهوم و تفاوت آن ها بپردازیم.
فهرست مطالب
DDP چیست؟
واژه DDP مخفف عبارت Delivered Duty Paid به معنای تحویل کالا با پرداخت حقوق گمرکی است. این اصطلاح یکی از شرایط حمل و نقل بین المللی در چارچوب قوانین اینکوترمز محسوب می شود که در قراردادهای تجاری بین خریدار و فروشنده استفاده می شود. اگر با خود می‌گویید اینکوترمز چیست؟ باید بدانید که اینکوترمز مجموعه ای از قوانین استاندارد است که در سطح جهانی برای تعیین وظایف خریدار و فروشنده در حمل و نقل کالاها استفاده می شود.
در پاسخ به این سوال کهDDP چیست؟ باید گفت که در این روش، فروشنده مسئولیت کامل حمل کالا از مبدأ تا مقصد را بر عهده دارد. یعنی فروشنده موظف است تمامی هزینه های مربوط به حمل و نقل، بیمه، مالیات، عوارض گمرکی و سایر هزینه های مربوطه را پرداخت کند تا کالا بدون هیچ هزینه اضافی یا پیچیدگی گمرکی به دست خریدار برسد.
یکی از دلایلی که برخی از خریداران در قراردادهای بین المللی از شرطDDP استفاده می‌کنند، این است که فرآیند دریافت کالا برای آن ها ساده تر می شود. زیرا فروشنده تمامی مراحل از جمله ترخیص کالا در گمرک کشور مقصد را انجام می دهد.
اما برای فروشنده، این روش می تواند ریسک بیشتری داشته باشد. چراکه باید از قوانین گمرکی کشور مقصد اطلاع دقیق داشته باشد و تمامی هزینه ها را نیز پرداخت کند. به طور کلی، DDP یکی از روش های محبوب در تجارت بین المللی است که باعث تسهیل در حمل و نقل و کاهش دغدغه های خریدار می شود. با این حال، طرفین معامله باید با دقت تمامی جوانب را در نظر بگیرند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.
DDU چیست؟
واژه DDU مخفف عبارت Delivered Duty Unpaid به معنای تحویل کالا بدون پرداخت حقوق گمرکی است. این اصطلاح نیز یکی دیگر از شرایط حمل و نقل بین المللی در چارچوب قوانین اینکوترمز محسوب می شود و در بسیاری از قراردادهای تجاری برای تعیین مسئولیت های خریدار و فروشنده در فرآیند حمل کالا استفاده می‌گردد.
در پاسخ به این سوال کهDDU چیست؟ باید گفت که در این روش، فروشنده وظیفه دارد کالا را به مقصد تعیین شده توسط خریدار برساند، اما برخلاف برخی شرایط دیگر، پرداخت عوارض گمرکی، مالیات و هزینه های مربوط به ترخیص کالا در کشور مقصد بر عهده خریدار خواهد بود. در واقع، فروشنده تنها مسئولیت حمل و نقل کالا و رساندن آن به مقصد را بر عهده دارد و سایر هزینه های مربوط به گمرک و ترخیص کالا به عهده خریدار است.
این روش معمولاً زمانی کاربرد دارد که خریدار آگاهی و توانایی لازم برای انجام مراحل ترخیص کالا در کشور مقصد را داشته باشد یا هزینه های گمرکی در آن کشور پایین باشد. بنابراین، استفاده ازDDU در شرایطی که خریدار مایل باشد خودش مراحل گمرکی را مدیریت کند، انتخاب مناسبی خواهد بود.
شاید در این میان با واژه و اصطلاح DAP نیز روبرو شوید. برای اینکه خیلی کوتاه به شما بگوییم مفهوم DAP چیست و چه کاربردی دارد، باید بگوییم؛ اصطلاحDDU در نسخه های جدید اینکوترمز با اصطلاح DAP جایگزین شده است. باید بدانید که روش DAP نیز بسیار مشابه DDU بوده و تنها در جزئیات حقوقی و مسئولیت ها تفاوت هایی دارند. با این حال، هنوز هم در بسیاری از معاملات تجاری بین المللی از اصطلاح DDU استفاده می شود.
تفاوت DDP و DDU چیست؟
احتمالا تاکنون به خوبی متوجه شده اید که در تجارت بین المللی، دو اصطلاح DDP و DDU برای تعیین مسئولیت های خریدار و فروشنده در حمل و نقل کالا استفاده می شوند. اگرچه در ظاهر این دو مفهوم شباهت هایی دارند، اما در جزئیات و مسئولیت های قانونی، تفاوت های مهمی میان آن هاست. در ادامه، به صورت جامع بررسی خواهیم کرد که تفاوت DDP و DDU چیست؟
پرداخت عوارض گمرکی و مالیات
در DDP همانطور که اشاره کردیم، فروشنده موظف است کلیه عوارض گمرکی، مالیات و هزینه های مربوط به ترخیص کالا در مقصد را پرداخت کند. در حالی که در DDU پرداخت عوارض گمرکی و مالیات بر عهده خریدار خواهد بود.
مسئولیت ترخیص کالا
تفاوت دیگر بین DDP و DDU در به عهده گرفتن مسئولیت ترخیص کالاست. در DDP فروشنده، مسئول انجام تمامی فرآیندهای گمرکی، از جمله ترخیص کالا در کشور مقصد است. در حالی که در DDU، خریدار مسئول انجام مراحل ترخیص کالا در مقصد خواهد بود.
ریسک و مسئولیت ها
در DDP تمام ریسک ها و هزینه ها تا زمان تحویل کالا به خریدار بر عهده فروشنده است. در DDU، فروشنده فقط تا زمان رسیدن کالا به مقصد مسئولیت دارد و پس از آن تمامی هزینه ها و ریسک ها بر عهده خریدار است.
هزینه های جانبی
در DDP تمامی هزینه های حمل، بیمه، مالیات، عوارض گمرکی و ترخیص کالا به طور کامل توسط فروشنده پرداخت می شود. در DDU هزینه های حمل و بیمه بر عهده فروشنده است، اما عوارض گمرکی و مالیات بر عهده خریدار خواهد بود.
پیچیدگی قانونی برای فروشنده
تفاوت دیگر بین DDU و DDP چیست؟ قطعا در پیچیدگی قانونی برای فروشنده است. در DDP فروشنده باید با قوانین گمرکی کشور مقصد آشنا باشد و فرآیند ترخیص را انجام دهد. در حالی که در DDU فروشنده نیازی به آشنایی با قوانین گمرکی کشور مقصد ندارد، زیرا این وظیفه بر عهده خریدار است.
زمان تحویل کالا
آیا DDP و DDU از نظر زمانی متفاوت از یکدیگر هستند؟ پاسخ ما بله است. در DDP کالا پس از ترخیص گمرکی به خریدار تحویل داده می شود. در DDU کالا در گمرک کشور مقصد به خریدار تحویل داده شده و او باید فرآیند ترخیص را انجام دهد. معمولا پروسه تحویل بار به مشتری و خریدار در روش DDP سریع تر از روش DDU است و این برای بسیاری از شرکت های خریدار اهمیت ویژه ای دارد. شرکت هایی که تمایل ندارند وارد درگیری های ترخیص بار از گمرک شوند، می توانند از روش DDP کمک بگیرند.
توجه داشته باشید که علاوه بر دو روشDDP و DDU، در حمل و نقل بین المللی از اصطلاحاتی مانند CFR و CIF نیز استفاده می شود که هر کدام مسئولیت های متفاوتی را برای خریدار و فروشنده تعریف می‌کنند. بنابراین، انتخاب روش مناسب در قراردادهای بین المللی اهمیت زیادی دارد.
تحلیل ریسک ها در روش DDP و DDU برای خریدار و فروشنده
در قراردادهای بین المللی، انتخاب بین DDP وDDU می تواند تأثیر قابل توجهی بر میزان ریسک طرفین معامله داشته باشد. در ادامه ریسک های مربوط به هر روش برای خریدار و فروشنده را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.
ریسک های روش DDP
ریسک روش DDP برای فروشنده به شرح زیر است:
- تحمل هزینه های غیرقابل پیش بینی: اگر هزینه های گمرکی، مالیات، عوارض یا سایر هزینه ها در کشور مقصد افزایش یابد، فروشنده موظف به پرداخت آن ها خواهد بود که می تواند باعث ضرر مالی شود.
- عدم آشنایی با قوانین گمرکی کشور مقصد: فروشنده ممکن است با قوانین گمرکی، تعرفه ها یا مقررات واردات کشور مقصد آشنا نباشد، که در نتیجه باعث تاخیر در ترخیص کالا و افزایش هزینه ها می شود.
- خطر خرابی یا مفقود شدن کالا: تا زمانی که کالا به دست خریدار نرسد، مسئولیت خرابی یا مفقود شدن کالا بر عهده فروشنده است.
اما ریسک هایی که برای خریدار وجود دارند عبارتند از:
- عدم کنترل در فرآیند ترخیص: خریدار هیچ نقشی در روند ترخیص کالا ندارد و در صورت بروز مشکل (مانند طولانی شدن فرآیند گمرکی)، ممکن است کالا با تأخیر به دست او برسد.
- وابستگی به فروشنده: خریدار کاملاً به توانایی فروشنده در انجام فرآیند گمرکی و پرداخت هزینه ها وابسته است، که ممکن است باعث نارضایتی شود.
ریسک های روش DDU
ریسک های روش DDU چیست؟ این ریسک ها برای فروشنده عبارتند از:
- عدم اطمینان از تحویل نهایی: فروشنده تنها مسئول حمل کالا تا مقصد است، اما اگر خریدار در ترخیص کالا موفق نشود، ممکن است کالا در گمرک بماند و برگشت داده شود، که هزینه های اضافی برای فروشنده ایجاد می‌کند.
- مشکلات در تحویل کالا: اگر کالا به دلایل گمرکی یا تأخیر در پرداخت عوارض توسط خریدار در مقصد بماند، ممکن است فروشنده با درخواست های برگشت کالا یا خسارت مواجه شود.
اما ریسک های روش DDU برای خریدار عبارتند از:
- هزینه های نامشخص گمرکی: خریدار از قبل، از هزینه های گمرکی و مالیات آگاهی دقیق ندارد و ممکن است با هزینه های غیرمنتظره مواجه شود.
- تاخیر در دریافت کالا: اگر خریدار در پرداخت عوارض گمرکی یا انجام مراحل ترخیص تأخیر داشته باشد، ممکن است کالا برای مدت طولانی در گمرک بماند.
- مسئولیت کامل در گمرک: خریدار باید دانش کافی در مورد قوانین گمرکی کشور خود داشته باشد، در غیر این صورت ممکن است با مشکلات جدی در دریافت کالا مواجه شود.