هلدینگ ها برخلاف دیگر شرکت ها مسئولیت های محدودی دارند و عملیاتی از قبیل تولید کالا، فروش کالا و… در آن ها انجام نمی شود. احتمالا شما هم نام Holding به گوشتان خورده است. این نهادهای تجاری به نام شرکت مادر یا شرکت اصلی نیز شناخته می شوند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید هلدینگ ها جزء شرکت های موفق و برتر در دنیا محسوب می شوند. اما اینکه دقیقا وظایف هلدینگ شامل چه مواردی است و تفاوت های اصلی آن با سایر شرکت ها در چیست، موضوعی است که قرار است در ادامه بیشتر به آن بپردازیم.
هلدینگ چیست؟
هلدینگ شرکتی است که بیشتر به عنوان یک شرکت سهامی شناخته می شود و صرفا مالکیت دارایی ها بر عهده آن است. به این شکل عملیات و فعالیت شرکت هایی که تحت مالکیت هلدینگ هستند، توسط هلدینگ کنترل و نظارت می شوند. بنابراین می توانیم بگوییم یک شرکت Holding در دنیای تجارت و بازرگانی به شکل مستقیم فعالیتی انجام نمی دهد.
در صورتی که این مجموعه ها علاوه بر مالکیت دارایی و سهام دیگر شرکت ها، فعالیت تجاری دیگری نیز انجام دهند، دیگر در گروه Holding قرار نمی گیرند و به عنوان یک شرکت سرمایه گذاری شناخته می شوند. بهتر است با اسامی دیگر شرکت هلدینگ در دنیای تجارت آشنا باشید تا اگر روزی با این عناوین برخوردید، بدانید که منظور از آن ها همان هلدینگ است. از دیگر اسامی آن می توانیم به شرکت مادر، شرکت مالک، شرکت دارنده، شرکت صاحب سهام، شرکت اصلی و شرکت کنترل کننده اشاره کنیم.
تفاوت هلدینگ با سایر شرکت ها
یک شرکت بازرگانی فعالیت های تجاری مختلفی را انجام می دهد که از مهم ترین آن می توانیم به خرید و فروش کالا اشاره کنیم. همانطور که در بخش های قبل اشاره کردیم، تولید کالا یا خرید و فروش کالا یا ارائه خدمات این چنینی در حیطه وظایف شرکت مادر نیست. بنابراین این اولین و مهم ترین تفاوت میان Holding و دیگر شرکت های بازرگانی یا سرمایه گذاری است.
اما شاید از خود بپرسید دارایی هایی که تحت کنترل و مدیریت شرکت مادر هستند دقیقا شامل چه مواردی می شوند؟ از جمله دارایی هایی که زیر نظر شرکت مادر قرار می گیرند عبارتند از:
- سهام دیگر شرکت ها
- صندوق های سرمایه گذاری
- سهام عادی
- املاک و مستغلات
- برندها
- صندوق های پوشش دهنده ریسک
- مشارکت های محدود
- علائم تجاری
- اختراعات
- مالکیت معنوی
- حق کپی رایت
- و هر نوع دارایی ارزشمند دیگر
با توجه به این توضیحات می توان به این نتیجه رسید که شرکت مادر هیچ دخالتی در امور روزمره شرکت های تحت مالکیت خود ندارد و تنها روی دارایی ها و تصمیمات مدیریتی آن ها متمرکز است. توجه داشته باشید که هلدینگ ها با توجه به حوزه کاری خود به انواع گوناگونی تقسیم می شوند که از آن جمله عبارتند از: هلدینگ تجاری، بازرگانی، ساختمانی، خودروسازی و…
برخی از افراد بر این باورند که شرکت Holding همان شرکت سرمایه گذاری است. اما باید بگوییم این تصور کاملا اشتباه است. در ادامه به چند مورد از تفاوت های موجود میان هلدینگ و شرکت های سرمایه گذاری اشاره می کنیم.
تفاوت هلدینگ با شرکت سرمایه گذاری
- شرکت های سرمایه گذاری تنها روی الگوی تغییر ارزش سهام و سود و زیان شرکت های زیر مجموعه خود تمرکز داشته و در عملیات داخلی شرکت ها دخالتی نمی کنند. این در حالی است که یک شرکت مادر نقش مدیریتی برعهده دارد و ادعای مدیریت نیز می کند. به عنوان مثال زمانی که یک شرکت Holding خودرو برای خرید سهام در یک شرکت خودروسازی، بخشی از سهام خود را در اختیار این شرکت قرار می دهد، مسلما روی سیاست ها و عملیات داخلی آن شرکت نیز دخالت هایی دارد تا از این طریق بتواند میزان سرمایه و سود خود را افزایش دهد. بنابراین هلدینگ ها خود را در این زمینه صاحب نظر می دانند.
- هر دو شرکت مادر و سرمایه گذاری در شروع کار و ثبت شرکت، پروسه مشابهی را طی می کنند و همانند هم هستند. اما میزان سرمایه اولیه برای این دو شرکت متفاوت از یکدیگر است. معمولا سرمایه اولیه موردنیاز برای یک شرکت سرمایه گذاری نسبت به شرکت Holding کمتر است. (شرکت های مادر انواع گوناگونی دارند و میزان سرمایه اولیه برای هر کدام از انواع آن نیز متفاوت است.)
- هر دو شرکت هلدینگ و سرمایه گذاری اقدام به خرید سهام دیگر شرکت ها می کنند. اما هدف شرکت مادر از خرید این سهام با هدف شرکت های سرمایه گذاری متفاوت است. شرکت های سرمایه گذاری به قصد سودآوری بیشتر اقدام به این کار می کنند، در حالی که هدف شرکت های Holding اعمال نفوذ و کنترل روی شرکت هاست.
- و آخرین تفاوتی که میان شرکت های سرمایه گذاری با شرکت های هلدینگ وجود دارد در این است که یک شرکت سرمایه گذاری در زمان مناسب با افزایش سود سهام آن را به فروش می رساند. در حالی که شرکت مادر به جز در موارد خاص و استثنا این کار را انجام نمی دهد و سهامی را به فروش نمی رساند.
مزایای شرکت هلدینگ
این روزها افراد به دنبال راهی برای کسب سود و درآمدزایی بیشتر هستند. ورود به حوزه های کاری همچون واردات به خصوص واردات از چین یا تاسیس یک شرکت مادر می تواند اقدام بسیار خوب و موثری باشد. این روزها خدمات مربوط به کارگو چین در ایران بسیار رونق یافته و افراد زیادی از طریق آن به سودهای کلانی دست یافته اند. اما در ادامه قصد داریم با چند مورد از مهم ترین مزایای شرکت هلدینگ آشنا شویم:
- اعمال کنترل بیشتر: یک شرکت Holding برای مدیریت و کنترل روی سرمایه یک شرکت، تنها نیاز به 50 درصد سهام دارد. بنابراین برخلاف دیگر شرکت ها، شما می توانید از طریق شرکت هلدینگ با سرمایه گذاری کمتر کنترل بیشتری روی زیرمجموعه های خود داشته باشید. علاوه بر این، یک شرکت هلدینگ این امکان را دارد تا اعضای یک شرکت را براساس منافع ذی نفعان خود انتخاب و یا حتی حذف کند.
- مسئولیت کمتر: شرکت های زیر مجموعه هلدینگ در عین حال که به عنوان شرکت وابسته شناخته می شوند، مستقل نیز هستند. با اینکه شرکت هلدینگ روی فعالیت های داخلی این شرکت ها کنترل داشته و آن ها را در دست دارد. اما در شرایطی که شرکت وابسته بدهی داشته و یا درگیر مواردی از این دست می شود، شرکت Holding در قبال این موارد هیچ نوع مسئولیتی را عهده دار نیست.
- سود بیشتر: یکی دیگر از مزایای شرکت مادر این است که می تواند با خریدن سهام شرکت های زیرمجموعه خود، سرمایه خود را به شکل چشمگیری افزایش دهد. همچنین اگر شرکت وابسته به هلدینگ دچار ورشکستگی سنگینی شود، هلدینگ تنها در سرمایه خود دچار ضرر می شود و نه بیشتر.
- انعطاف پذیری: شرکت های هلدینگ برای سرمایه گذاری در شرکت های مختلف هیچ نوع محدودیت خاصی ندارند و می توانند در این زمینه بسیار انعطاف پذیر عمل کنند. آن ها می توانند در هر شرکتی که تمایل دارند با هر نوع فعالیتی سرمایه گذاری کنند.
انواع هلدینگ
هلدینگ ها را بر اساس نوع فعالیت می توان به دسته بندی های مختلفی تقسیم کرد. معمولا شرکت های مادر که در یک حوزه خاص فعالیت می کنند به هلدینگ تخصصی یا شرکت مادر تخصصی شناخته می شوند. از جمله این هلدینگ ها می توانیم به هلدینگ خودرو، هولدینگ ساختمانی، هولدینگ پتروشیمی و… اشاره کنیم. در مقابل هلدینگ تخصصی نیز می توانیم از هلدینگ عمومی نام ببریم که در زمینه های مختلفی فعالیت می کند و محدود به یک کار خاص نیست.