واردات کالاهای مستعمل یا دست دوم یکی از شیوه‌های رایج تجارت بین‌المللی است که به‌ویژه در کشورهایی که به دنبال کاهش هزینه‌ها و تأمین نیازهای بازارهای داخلی هستند، اهمیت زیادی دارد. در ایران نیز واردات کالاهای مستعمل تحت شرایط و قوانین خاصی انجام می‌شود که هدف آن جلوگیری از ورود کالاهای بی‌کیفیت و خطرناک به کشور است. در این مقاله به بررسی موضوع واردات کالاهای مستعمل پرداخته و ابعاد مختلف آن را شامل مزایا، معایب، قوانین و مقررات مربوط به این نوع واردات، مدارک لازم و شرایط واردات کالای مستعمل را تحلیل خواهیم کرد. همچنین، به سوالاتی همچون نحوه محاسبه مالیات و عوارض گمرکی واردات کالاهای دست دوم و تاثیر آنها بر فرآیند واردات پاسخ خواهیم داد، پس تا پایان همراه ما باشید.
فهرست مطالب
- کالای مستعمل وارداتی چیست؟
- لیست کالاهای مستعمل مجاز برای واردات
- کالا های مستعمل غیر مجاز برای واردات
- شرایط واردات کالای مستعمل
- مدارک لازم برای واردات کالاهای دست دوم
- مزایای واردات کالاهای مستعمل
- معایب واردات کالاهای مستعمل
- قوانین واردات کالاهای دست دوم
- آیا واردات کالای مستعمل مشمول پرداخت مالیات و عوارض گمرکی است؟
- نرخ مالیات و عوارض گمرکی واردات کالاهای مستعمل چگونه محاسبه می‌شود؟
کالای مستعمل وارداتی چیست؟
کالای مستعمل وارداتی به کالاهایی اطلاق می‌شود که قبلاً مورد استفاده قرار گرفته‌اند و به‌صورت دست دوم به کشور وارد می‌شوند. این کالاها می‌توانند انواع مختلفی از محصولات را شامل شوند، بیشترین کالا های استوک وارداتی از جمله لوازم خانگی، وسایل نقلیه، تجهیزات الکترونیکی و سایر کالاهایی هستند که عمر مفیدی دارند و هنوز قابل استفاده هستند. واردات کالاهای مستعمل معمولاً به دلیل قیمت پایین‌تر آنها نسبت به کالاهای نو، جذابیت خاصی برای واردکنندگان و مصرف‌کنندگان دارد.
لیست کالاهای مستعمل مجاز برای واردات
در ایران، واردات کالای دست دوم تحت شرایط خاصی مجاز است. وزارت صنعت، معدن و تجارت و گمرک ایران برای کنترل کیفیت کالاها و جلوگیری از واردات کالاهای بی‌کیفیت، قوانین گمرکی و مقررات خاصی را تعیین کرده است.بر اساس کمیسیون ماده یک واردات برخی کالا های مستعمل مشکلی ندارد. در ادامه لیست کالاهای مستعمل مجاز برای واردات را در 5 گروه آورده ایم:
| دسته کالای مستعمل قابل واردات | شرح کالا | کد تعرفه |
|---|---|---|
| شناور | انواع موتور دریایی پروانه دار در آب | 8406 |
| شناور | مولدهای همزمان برق و گرما (CHP) | 85022010 |
| کانتینر یخچال دار | کانتینر یخچال دار | 860900000 |
| کانتینر یخچال دار | کانتینر یخچالدار (باترموکینگ) بدون شاسی و محور | 860900000 |
| کانتینر یخچال دار | کانتینر | 8609 |
| کانتینر یخچال دار | کانتینر یخچالدار همراه با شاسی و محور | 87163910 |
| کانتینر یخچال دار | کانتینر یخچال دار همراه با کشنده و کفی با حداکثر 3 سال کار کرد. | 860900000 |
| دریل واگن | دریل واگن با قطر بیش از شش اینچ ( 150 میلی متر ) – تعرفه به صورت عمودی و افقی | 84304190 |
| دریل واگن | واگن ریل گذاری – چیپ سیل | 8603 |
| دریل واگن | واردات ماشین آلات مستعمل در زمینه کشاورزی در انواع مارک های اروپایی شامل: تراکتور کشاورزی چرخدار لاستیکی مارک‌های جاندیر ، نیوهلند، والترا، مسی فرگوسن، کیس بالای 120 اسب بخار | 87019090 |
| دریل واگن | کمباین غلات مارک‌های جاندیر، فرگوسن، کلاس، نیوهلند و مسی بالای 140 اسب بخار | 84335111 |
| دریل واگن | چاپر برداشت ذرت خودگردان خورشیدی مارک کلاس | 84335920 |
| دریل واگن | کمباین برداشت پنبه آمریکایی | 84335130 |
| دریل واگن | کمباین برداشت گوجه فرنگی | 84335910 |
| دریل واگن | کمباین برداشت زیتون | 84335970 |
| دریل واگن | کمباین برداشت سیب زمینی | 84335320 |
| دریل واگن | کمباین برداشت چغندر قند | 84335310 |
| دریل واگن | کمباین برداشت ذرت بذری (پیکر هاسکر) | 84335930 |
| دریل واگن | کمباین برنج | 84335120 |
| دریل واگن | شیکر (لرزاننده) خودگردان باغات | 84335970 |
| دستگاه حفاری تونل | چکش هیدرولیک | 843069 |
| دستگاه حفاری تونل | روتور حفاری، خاک برداری معدن، ونتیلاتور معدن، پمپ ماشین حفاری، دستگاه حفاری چرخ زنجیری، قطعات یدکی دستگاه دکل حفاری (دستگاه های حفاری) | 843049 |
| دستگاه حفاری تونل | دستگاه حفاری تونل TBM | 84303110 |
| دستگاه حفاری تونل | پمپ بتون بدون کشنده، آسفالت تراش غیر قابل شماره گذاری، دستگاه خط کشی غیر قابل شماره گذاری، غلطک ماشین ورنی زنی | – |
| دستگاه حفاری تونل | دستگاه بازیافت آسفالت سردو گرم با حداکثر 10 سال قدمت ساخت بدون شرط نمایندگی | 84791090 |
| دستگاه حفاری تونل | ماشین آلات حفاری | 84303120 |
| دستگاه حفاری تونل | ماشین آلات معدنی و راهسازی غیر اسقاطی به شرح ذیل با برندهای کوماتسو، کاترپیلار، ولوو، لیبهر، ترکس و هیتاچی با سال ساخت حداکثر 10 سال، تا پایان سال 1394 | 84303120 |
| دستگاه حفاری تونل | بیل مکانیکی با قدرت بالاتر از 220 اسب بخار | 84295229 |
| دستگاه حفاری تونل | لودر با قدرت بالاتر از 270 اسب بخار | 84295129 |
| دستگاه حفاری تونل | بلدوزر با قدرت بالاتر از 320 اسب بخار | 84291129 |
| دستگاه حفاری تونل | دامپتراک (ظرفیت حمل بالاتر از 35 تن) | 87041090 |
| جرثقیل | لیفتراک با ظرفیت ده تن و بالای ده تن با کد تعرفه | 84272012 |
| جرثقیل | کابین کامیون مستعمل فقط با نشان تجاری ولوو | 87079030 |
| جرثقیل | ترخیص کالای مستعمل از نوع کشنده‌های مستعمل با ویژگی‌هایی چون: قدرت موتور بالای 500 اسب بخار، حمل بار بیش از 200 تن، ظرفیت محور جلوکشنده 8 تن و محورهای عقب کشنده (منفرد 13 تن و زوج 22 تن)، توانایی حرکت در شیب حداقل 20 درصد با سرعت 10 کیلومتر بر ساعت در دنده یک با رعایت قدمت سال ساخت | 87012000 |
| جرثقیل | جرثقیل منطبق با سازمان ملی استاندارد ایران | 8426 |
| جرثقیل | جرثقیل خودکششی با ظرفیت حمل بار 30 تن و بالاتر | 87051010 |
| جرثقیل | جرثقیل شاسی دار دو محوره با دو کابین و تک کابین و وزن 25 تن و بالاتر | 84261200 |
در زیر لیست سایر کالاهای مستعمل مجاز برای وارداترا نیز می بینید:
- چرخ خیاطی صنعتی با کدهای تعرفه 84522100 و 84522900 و قدمت 15 سال ساخت
- ماشین ظاهر سازی فیلم و چاپ عکس رنگی
- کارتریج‌های خالی جوهر افشان و لیزری
- کمپرور هوا که ظرفیت بالای 1000 سی اف ام دارد
- دیزل ژنراتورهایی که ظرفیت بالای 30KVC6 دارند
- فیلم های رادیولوژی و لیتوگرافی مستعمل و تاریخ مصرف گذشته
- لوازم خانگی، مثل ماشین‌های لباسشویی، یخچال‌ها، تلویزیون‌ها و سایر لوازم خانگی دست دوم در صورتی که کیفیت مناسبی داشته باشند، واردات آنها و خرید از چین یا هر کشور دیگری مجاز است.
- تجهیزات صنعتی دست دوم که هنوز عمر مفیدی دارند و قابلیت کارکرد دارند، می‌توانند وارد کشور شوند.
- خودروهای دست دوم که استانداردهای خاصی را رعایت کنند، طبق قوانین خاصی وارد کشور می‌شوند.
- دستگاه‌های الکترونیکی، شامل لپ‌تاپ‌ها، تلفن‌های همراه و دیگر دستگاه‌های الکترونیکی که در وضعیت خوبی قرار دارند، می‌توانند وارد شوند.
- ماشین آلات و تجهیزات خط تولید
- ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی
- ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی
- ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل
- تجهیزات صنعتی
- تجهیزات فرهنگی
- تجهیزات ورزشی
- لوازم خانگی
- لوازم الکترونیکی
- پوشاک
- کفش
- کیف و چمدان
- مبلمان
- لوازم آشپزخانه
- و …
کالا های مستعمل غیر مجاز برای واردات
برخی کالاهای مستعمل به دلیل خطراتی که برای سلامت، ایمنی و محیط‌زیست دارند یا به‌دلیل عدم تطابق با استانداردهای مورد نیاز، واردات آنها به کشور ممنوع است. واردات این نوع کالاها می‌تواند پیامدهای جدی برای مصرف‌کنندگان و اقتصاد کشور به همراه داشته باشد. در ادامه، به شرح لیست کالاهای ممنوعه وارداتی در ایران پرداخته می‌شود:
کالاهای پزشکی و تجهیزات بهداشتی مستعمل
یکی از مهم‌ترین دسته‌هایی که واردات آنها به‌شدت محدود یا ممنوع است، تجهیزات پزشکی و بهداشتی دست دوم است. این دسته از کالاها می‌توانند خطرات جدی برای سلامت عمومی به همراه داشته باشند زیرا ممکن است به‌طور کامل ضدعفونی نشده یا از کیفیت و استانداردهای لازم برخوردار نباشند. واردات این نوع تجهیزات می‌تواند به‌ویژه در زمینه‌هایی چون لوازم جراحی، دستگاه‌های تشخیصی، تجهیزات اتاق‌های عمل، و وسایل مرتبط با درمان‌های پزشکی غیر مجاز باشد.
وسایل نقلیه مستعمل
واردات برخی از وسایل نقلیه مستعمل، به‌ویژه خودروهای دست دوم با عمر بالا یا آن‌هایی که استانداردهای ایمنی و زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کنند، ممنوع است. این نوع وسایل ممکن است مشکلات جدی در زمینه آلایندگی، ایمنی و تعمیرات برای مصرف‌کنندگان به وجود آورند. علاوه بر این، واردات خودروهایی که بر اساس استانداردهای روز دنیا در کشورهای مبدا دیگر قابل استفاده نیستند، ممنوع است.
لوازم الکترونیکی مستعمل
برخی دستگاه‌های الکترونیکی دست دوم مانند تلویزیون‌ها، یخچال‌ها، یا سایر لوازم برقی که از استانداردهای ایمنی و انرژی استفاده نمی‌کنند یا در معرض خطر آتش‌سوزی قرار دارند، به دلیل خطرات فنی و ایمنی واردات آنها ممنوع است. همچنین، برخی دستگاه‌های الکترونیکی مستعمل که تاریخ تولید آنها قدیمی است و قطعات یدکی آنها به‌سختی در بازار قابل دسترسی است، وارداتشان ممنوع می‌شود.
مواد شیمیایی و داروهای مستعمل
مواد شیمیایی و داروهای دست دوم که از تاریخ انقضا گذشته‌اند یا تحت شرایط نامناسب نگهداری شده‌اند، ممکن است تأثیرات مضر بر سلامت انسان و محیط زیست داشته باشند. به همین دلیل، واردات چنین کالاهایی ممنوع است و می‌تواند خطرات غیرقابل جبرانی ایجاد کند.
کالاهایی که تاریخ تولید آنها بیش از حد طولانی است
برخی کالاهای مستعمل که عمر مفید آنها به پایان رسیده یا نزدیک به پایان است، مانند برخی ماشین‌آلات صنعتی، ممکن است وارداتشان به‌دلیل خطرات فنی و هزینه‌های بالای تعمیرات و نگهداری، ممنوع یا محدود شود. این کالاها ممکن است هزینه‌های زیادی برای واردکننده ایجاد کنند و در نهایت به‌صرفه نباشند.
کالاهای مستعمل با منشأ مشکوک
کالاهایی که منشأ آنها مشکوک است یا از کشورهایی وارد می‌شوند که نظارت دقیقی بر کیفیت محصولات ندارند، معمولاً وارداتشان ممنوع است. این کالاها ممکن است قاچاق یا تقلبی باشند و کیفیت مناسبی نداشته باشند.
کالاهای دست دوم که استانداردهای زیست‌محیطی را نقض می‌کنند
واردات کالاهایی که با استانداردهای زیست‌محیطی و قوانین حفاظت از محیط‌زیست مغایرت دارند، مانند کالاهایی که در تولید آنها از مواد مضر و آلاینده استفاده شده، نیز ممنوع است. این کالاها می‌توانند موجب تخریب منابع طبیعی و آلودگی محیط‌زیست شوند.
شرایط واردات کالای مستعمل
برای واردات کالای دست دوم به ایران، واردکنندگان باید شرایط خاصی را رعایت کنند. این شرایط به‌منظور تضمین کیفیت کالاهای وارداتی و جلوگیری از ورود کالاهای غیرقانونی یا بی‌کیفیت وضع شده است. از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مطابقت با استانداردهای کشور مبدا و مقصد: کالاهای مستعمل باید با استانداردهای ایمنی، بهداشتی و زیست‌محیطی کشور مبدا و مقصد تطابق داشته باشند.
- ارائه گواهی‌نامه‌های لازم: برای برخی کالاهای مستعمل، واردکننده باید گواهی‌نامه‌های معتبر از مراجع ذیصلاح دریافت کند که تأیید می‌کنند کالا در وضعیت قابل قبولی برای استفاده است.
- ارائه تاریخ تولید و عمر مفید کالا: واردکنندگان باید تاریخ تولید و عمر مفید کالا را اعلام کنند تا اطمینان حاصل شود که کالا همچنان قابل استفاده است.
- عدم وجود قطعات آسیب‌دیده یا خطرناک: کالاهایی که قطعات آسیب‌دیده دارند یا ممکن است به سلامت مصرف‌کننده آسیب برسانند، اجازه واردات ندارند.
- واردات از کشورهای مورد تایید: کالا باید از کشوری وارد شود که استانداردهای آن مورد تایید ایران باشد.
مدارک لازم برای واردات کالاهای دست دوم
واردکنندگان کالاهای مستعمل باید مدارک خاصی را برای انجام مراحل گمرکی و وارداتی ارائه دهند. این مدارک معمولاً شامل موارد زیر است:
- پروفرمای تجاری: فاکتوری که نشان‌دهنده قیمت کالا، تعداد، و شرایط آن است.
- گواهی‌نامه‌های کیفیت: این گواهی‌ها می‌توانند از کشور مبدا صادر شوند و به زمان تولید کالاهای دست دوم و کیفیت آنها اشاره کنند.
- گواهی انطباق: تأییدیه‌ای که نشان می‌دهد کالا با استانداردهای ایمنی و زیست‌محیطی تطابق دارد.
- گواهی مبدا: که از طرف کشور مبدا صادر می‌شود و نشان می‌دهد که کالا از کجا آمده است.
- مدارک حمل و نقل: مدارکی که نشان می‌دهند کالا از چه مبدای به مقصد منتقل شده است.
- گواهی ارزیابی: گواهی ارزیابی توسط یک شرکت بازرسی معتبر صادر می شود.
- گواهی سلامت: گواهی سلامت توسط سازمان ملی استاندارد ایران صادر می شود.
- اظهارنامه واردات
- برگ سبز گمرکی
مزایای واردات کالاهای مستعمل
واردات کالای دست دوم می‌تواند مزایای زیادی برای کشور و واردکنندگان به همراه داشته باشد:
- کاهش هزینه‌ها: کالاهای دست دوم به‌طور معمول قیمت پایین‌تری نسبت به کالاهای نو دارند. این باعث می‌شود که واردکنندگان و مصرف‌کنندگان از خرید آنها سود ببرند.
- مرقون به صر فه تر بودن: در برخی موارد، کالاهای دست دوم به‌ویژه در حوزه‌های خاصی مانند وسایل نقلیه و ماشین‌آلات صنعتی، می‌توانند گزینه‌های مقرون به‌صرفه‌تری نسبت به محصولات جدید باشند.
- افزایش تولید و اشتغال: واردات کالاهای مستعمل می‌تواند باعث توسعه صنایع وابسته به تعمیر و نگهداری شود و در نتیجه به اشتغال‌زایی کمک کند.
- حفاظت از منابع طبیعی: استفاده مجدد از کالاها می‌تواند به کاهش فشار بر منابع طبیعی و تولید محصولات جدید کمک کند.
- کیفیت بالا: گاهی برخ کالاهای قدیمی با وجود دست دوم بودن از نمونه‌های نو داخل بازار کیفیت بالاتری دارند از این رو خرید کالاهای دسته دوم می تواند گزینه‌ای مناسب باشد.
معایب واردات کالاهای مستعمل
واردات کالای دست دوم نیز می‌تواند معایب خاص خود را داشته باشد:
- کیفیت پایین‌تر: ممکن است کالاهای دست دوم نسبت به محصولات نو کیفیت کمتری داشته باشند و نیاز به تعمیرات داشته باشند.
- خطرات بهداشتی و ایمنی: برخی کالاهای دست دوم ممکن است مشکلات بهداشتی یا ایمنی ایجاد کنند که به‌ویژه در زمینه کالاهای پزشکی و الکترونیکی اهمیت دارد.
- مشکلات در خدمات پس از فروش: خدمات پس از فروش برای کالاهای دست دوم معمولاً محدودتر است و ممکن است قطعات یدکی به‌سختی پیدا شوند.
- کاهش تقاضا کالا تولید داخل: واردات کالاهای مستعمل می‌تواند بر تولید داخلی تأثیر منفی بگذارد و باعث کاهش تقاضا برای کالاهای تولید داخل شود.
قوانین واردات کالاهای دست دوم
گمرک ایران قوانین خاصی برای واردات کالای دست دوم دارد که رعایت آنها الزامی است. این قوانین شامل موارد زیر می‌شود:
- قوانین مربوط به کالاهای مستعمل: کالاهای مستعمل باید در شرایط خاصی وارد کشور شوند و مشمول بررسی‌های دقیق گمرکی هستند.
- ممنوعیت کالاهای خطرناک: برخی کالاها مانند لوازم پزشکی، مواد شیمیایی و برخی وسایل الکترونیکی به دلیل خطراتی که برای سلامت و ایمنی دارند، وارداتشان ممنوع است.
- کنترل کیفیت کالاها: گمرک و دیگر نهادهای مسئول، کالاهای مستعمل را به‌دقت بررسی می‌کنند تا از واردات کالاهای بی‌کیفیت یا غیرمجاز جلوگیری شود.
- رعایت استانداردهای محیط زیستی: واردات کالاهای مستعمل باید با رعایت مقررات محیط‌زیستی صورت گیرد تا آسیب‌های زیست‌محیطی به حداقل برسد.
آیا واردات کالای مستعمل مشمول پرداخت مالیات و عوارض گمرکی است؟
بله، واردات کالای دست دوم مشمول پرداخت مالیات و عوارض گمرکی است. همان‌طور که برای واردات کالاهای نو مالیات و عوارض گمرکی تعیین می‌شود، برای کالاهای دست دوم نیز باید عوارض مربوطه پرداخت شود. میزان این مالیات‌ها و عوارض بستگی به نوع کالا، ارزش آن، و میزان استهلاک کالا دارد.
نرخ مالیات و عوارض گمرکی واردات کالاهای مستعمل چگونه محاسبه می‌شود؟
نرخ مالیات و عوارض گمرکی واردات کالای دست دوم بر اساس ارزش کالای وارداتی و شرایط آن محاسبه می‌شود. عوامل مختلفی که بر این نرخ تأثیر می‌گذارند شامل موارد زیر هستند:
- ارزش کالای وارداتی: هرچه ارزش کالا بیشتر باشد، میزان عوارض و مالیات بالاتر خواهد بود.
- وضعیت فنی و عمر مفید کالا: برای واردات کالای دست دوم، میزان استهلاک و وضعیت فنی آنها نیز بر محاسبه عوارض و مالیات تأثیرگذار است.
- نوع کالا: کالاهای مختلف مشمول نرخ‌های متفاوتی از عوارض و مالیات گمرکی هستند.
اما در نهایت برای محاسبه مالیات و عوارض گمرکی واردات کالاهای مستعمل، می‌توانیداز فرمول زیر استفاده کنید:
مالیات و عوارض گمرکی = ارزش گمرکی ( ارزش کالای وارداتی بدون احتساب هزینه حمل و نقل و بیمه) * نرخ مالیات * نرخ عوارض
نرخ مالیات و نرخ عوارض توسط دولت تعیین می شود.