اصطلاحات باربری و حمل و نقل به مجموعه ای از واژه ها و عبارات کلیدی اطلاق می‌شود که در صنعت حمل و نقل کالا به کار می‌روند. آشنایی با این اصطلاحات نه تنها برای فعالان این حوزه ضروری است، بلکه برای هر فردی که به نحوی با فرآیند های تجاری و جابجایی کالا ها در ارتباط است، اهمیت دارد. این اصطلاحات به فهم بهتر مراحل مختلف حمل و نقل، از بارگیری تا تحویل، کمک کرده و ارتباطات را تسهیل می‌کنند. در این مقاله، به بررسی مهم ترین اصطلاحات باربری میپردازیم.
اصطلاحات باربری
اصطلاحات باربری شامل واژه ها و عبارات کلیدی هستند که در زمینه حمل و نقل کالا ها و مدیریت لجستیک به کار می‌روند. این اصطلاحات به درک بهتر فرآیند ها و الزامات مربوط به حمل و نقل کمک می‌کنند و شامل مفاهیمی مانند بارنامه (سندی که توافق بین فرستنده و حامل را تأیید می‌کند)، ترخیص کالا (فرآیند قانونی عبور کالا از گمرک)، کنیتینر (جعبه استاندارد برای حمل کالا)، و حمل و نقل چند وجهی (استفاده از چندین وسیله نقلیه برای انتقال یک محموله) هستند. آشنایی با این اصطلاحات به شرکت ها و فعالان حوزه لجستیک این امکان را می‌دهد که فرآیندهای باربری را بهینه‌سازی کرده و تعاملات تجاری خود را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.
اصطلاحات باربری زمینی
حمل و نقل زمینی به فرآیند جابجایی کالا ها و مسافرین از طریق جاده ها و راه آهن اشاره دارد و شامل اصطلاحات کلیدی است که به درک بهتر این فرآیند کمک می‌کنند، این اصطلاحات شامل:
1. بارنامه جاده ای(Road bill of lading)
بارنامه جاده ای سندی است که در حمل و نقل کالا ها به وسیله کامیون ها یا وسایل نقلیه زمینی صادر می‌شود. این سند به عنوان مدرک قانونی بین فرستنده (فروشنده) و حامل (شرکت حمل و نقل) عمل می‌کند و شامل اطلاعات مهمی درباره محموله و شرایط حمل و نقل است.
2. ترخیص بار(Cargo clearance)
ترخیص بار به فرآیند قانونی اطلاق می‌شود که طی آن کالا های وارداتی یا صادراتی از گمرک عبور کرده و مجوز ورود یا خروج به کشور را دریافت می‌کنند. این فرآیند شامل مجموعه ای از مراحل و الزامات است که باید به دقت رعایت شوند تا کالا ها بدون مشکل به مقصد برسند.
3. حمل و نقل چند وجهی(Multimodal transportien)
حمل و نقل چند وجهی به فرآیند جابجایی کالا ها با استفاده از چندین وسیله نقلیه مختلف و در مسیر های گوناگون اشاره دارد. این نوع حمل و نقل به منظور بهینه سازی هزینه ها، زمان و کارایی در انتقال محموله ها به کار می‌رود و می‌تواند شامل ترکیبی از حمل و نقل دریایی، هوایی، زمینی و ریلی باشد.
4. باربری جزئی (Less-than-Truckload – LTL)
باربری جزئی یا Less-than-Truckload (LTL) به نوعی از حمل و نقل کالا اشاره دارد که در آن محموله ها فضای کامیون را به طور کامل پر نمی‌کنند. این روش به ویژه برای محموله های کوچک‌تر و کمتر از ظرفیت کامل یک کامیون مناسب است و چندین مزیت را برای تجار و شرکت های حمل و نقل به همراه دارد.
5. حمل و نقل ترکیبی (Intermodal Transport)
حمل و نقل ترکیبی به استفاده از چندین روش حمل و نقل برای جابجایی یک محموله اشاره دارد. این روش معمولاً شامل ترکیب حمل و نقل زمینی (مانند کامیون) و دریایی یا ریلی است و به‌منظور بهینه‌سازی زمان، هزینه و کارایی در انتقال کالا ها طراحی شده است.
اصطلاحات باربری دریایی
باربری دریایی به حمل و نقل کالا ها از طریق دریا اشاره دارد و شامل اصطلاحات خاصی است که در این صنعت کاربرد دارند. این اصطلاحات عبارتند از:
1. دموراژ(Demurrage)
یکی از اصطلاحات باربری دریای دموراژ Demurrage است، دموراژ به هزینه ای اطلاق می‌شود که به دلیل تأخیر در بارگیری یا تخلیه کالا ها در بندر، بر عهده فرستنده یا گیرنده بار قرار می‌گیرد. این هزینه معمولاً به ازای هر روزی که کشتی در بندر بیش از مدت زمان مقرر باقی بماند، محاسبه می‌شود.
2. دیسپچ (Dispatch)
وقتی یک کشتی به بندر یا ترمینالی می‌رسد، زمان مجازی برای بارگیری و تخلیه آن تعیین می‌شود. حال اگر کشتی توانایی انجام این عملیات را در زمان مجاز، بدون هیچ تأخیری داشته باشد دیسپچ می‌شود. در نتیجه، صاحب کشتی به عنوان پاداش، تخفیفی در هزینه‌های حمل و نقل خود دریافت می‌کند. در واقع، دیسپچ به عنوان یک تحریک مالی برای انجام سریع‌تر فعالیت‌ها به کار می‌رود.
3. لی تایم (Lay Time)
لی‌تایم به مدت زمانی اشاره دارد که یک کشتی در بندر برای بارگیری یا تخلیه کالا ها مجاز است بدون اینکه هزینه اضافی یا دموراژ به آن تعلق گیرد. این مدت زمان معمولاً در قرارداد های حمل و نقل و بارنامه ها مشخص می‌شود و شامل زمان های لازم برای بارگیری، تخلیه و انجام هرگونه عملیات مرتبط با محموله است.
4. ICD
به مکان هایی اطلاق می‌شود که در آنها کانتینر ها پس از حمل و نقل دریایی، در داخل کشور بارگیری و تخلیه می‌شوند. این مراکز به عنوان نقاط ترانزیت برای کانتینر ها عمل می‌کنند و امکاناتی برای مدیریت، انبار داری و توزیع کالا ها فراهم می‌آورند.
5. شخص مطلع (Notify Party )
Notify Party به شخص یا شرکتی اشاره دارد که باید درباره ورود محموله به مقصد نهایی یا هرگونه تغییر در وضعیت محموله مطلع شود. این اصطلاح معمولاً در اسناد حمل و نقل، به ویژه در بارنامه های دریایی، درج می‌شود.
6. کمتر از ظرفیت یک کانتینر(LCL)
LCL به این معنی است که محموله یک گیرنده به اندازه ظرفیت کامل یک کانتینر نمی شود و بخشی از فضای کانتینر خالی می ماند و باعث هدر رفتن انرژی و بالا رفتن هزینه جابه جایی می شود برای پیشگیری از اتفاقات گفته شده فضای خالی آن کانتینر را با محموله های گیرنده های دیگر پر می کنند، تا هم از هدر رفتن انرژی جلو گیری کنند و هم هزینه های جابه جایی برای هر یک از گیرنده ها کاهش پیدا کند.
اصطلاحات باربری هوایی
باربری هوایی یکی از سریع ترین و مؤثر ترین روش های حمل و نقل کالا ها در سطح جهانی است. در این حوزه، اصطلاحات خاصی وجود دارد که درک آن ها برای فعالان این صنعت ضروری است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اصطلاحات باربری هوایی و توضیحات آن ها میپردازیم:
1. مانفیست محموله(Cargo Manifest)
مانیفست به سندی اشاره دارد که تمام جزئیات مربوط به محموله های بارگیری‌شده بر روی یک وسیله نقلیه حمل و نقل (مانند کشتی، هواپیما یا کامیون) را شامل می‌شود. این سند به عنوان یک مدرک قانونی و مهم در فرآیند حمل و نقل عمل می‌کند و اطلاعات دقیقی درباره محموله ارائه می‌دهد.
2. گیرنده(Consignee)
Consignee به شخص یا نهادی اطلاق می‌شود که نام او در بارنامه ذکر شده و مسئول دریافت محموله های حمل شده است. این اصطلاح در صنعت باربری و حمل و نقل به عنوان یکی از عناصر کلیدی شناخته می‌شود و نقش مهمی در فرآیند تحویل کالا ها ایفا می‌کند.
3. فاکتور تجاری(Commercial Invoice )
فاکتور تجاری، سندی است که جزئیات فروش کالا ها را بین فروشنده و خریدار ثبت می‌کند و در فرآیند باربری هوایی نقش مهمی دارد. این سند به عنوان مدرکی قانونی و مالی، اطلاعات حیاتی درباره محموله را ارائه می‌دهد و در مراحل مختلف حمل و نقل و ترخیص گمرکی کاربرد دارد.
4. گمرک (Customs)
گمرک به سازمان ها و فرآیند هایی اشاره دارد که مسئول نظارت بر ورود و خروج کالا ها به یک کشور یا از یک کشور هستند. در باربری هوایی، گمرک نقش حیاتی در تسهیل و کنترل فرآیند ترخیص کالا ها ایفا می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که تمامی قوانین و مقررات مربوط به تجارت بین المللی و همچنین اصطلاحات گمرکی رعایت می‌شود. این اصطلاحات به تعریف دقیق فرآیند ها و الزامات قانونی کمک می‌کنند و از بروز مشکلات در مراحل ترخیص جلوگیری می‌نمایند.
5. اظهارنامه بار (Cargo Declaration)
اظهارنامه بار به سندی اطلاق می‌شود که قبل از رسیدن محموله به گمرک تهیه می‌شود و شامل اطلاعات دقیق درباره مشخصات بار و کالا است. این سند به عنوان یک مدرک قانونی و اطلاعاتی برای مقامات گمرکی عمل می‌کند و نقش مهمی در فرآیند ترخیص کالا دارد.
6. نماینده حمل و نقل (Forwarder )
به نماینده ای اطلاق می‌شود که توسط فرستنده انتخاب شده و به عنوان عاملی که برای خط هوایی یا سایر روش های حمل و نقل کار می‌کند، وظیفه هماهنگی محموله های خارجی را به عهده می‌گیرد. این فرد یا شرکت نقش کلیدی در فرآیند حمل و نقل کالا ها ایفا می‌کند و مسئولیت های متعددی دارد.
اصطلاحات حمل و نقل
اصطلاحات حمل و نقل شامل واژه ها و عبارات کلیدی هستند که در فرآیند جابجایی کالا ها و خدمات از یک نقطه به نقطه دیگر استفاده می‌شوند. این اصطلاحات به درک بهتر فرآیند های مرتبط با حمل و نقل کمک می‌کنند و شامل موارد زیر هستند.
1. بارنامه(Bill of Lading)
بارنامه (Bill of Lading) یک سند حیاتی در صنعت حمل و نقل و باربری است که به‌ویژه در حمل و نقل دریایی کاربرد گسترده ای دارد. این سند به‌عنوان تأیید کننده دریافت کننده کالا توسط حمل‌کننده و مشخص‌کننده شرایط حمل عمل می‌کند و نقش های چندگانه ای را ایفا می‌کند.
یک مدرک رسمی است که نشان می‌دهد حمل کننده کالا را از فرستنده (فروشنده) دریافت کرده است. این سند شامل اطلاعات دقیق درباره نوع و مقدار کالا، وزن، و شرایط خاص نگهداری آن می‌باشد. وجود این اطلاعات برای هر دو طرف معامله، یعنی فرستنده و دریافت‌کننده، اهمیت زیادی دارد زیرا به وضوح مشخص می‌کند که چه کالا هایی در حال حمل هستند و تحت چه شرایطی بارگیری شده‌اند، بارنامه ها به چندین نوع تقسیم می شوند که عبارتند از:
- بارنامه عادی: این نوع بارنامه غیرقابل انتقال است و تنها به شخص خاصی حق دریافت کالا را می‌دهد. این نوع بارنامه برای حمل و تحویل کالا به مصرف‌کننده نهایی استفاده می‌شود.
- بارنامه قابل انتقال: این نوع بارنامه به دارنده آن حق انتقال مالکیت کالا را می‌دهد و به راحتی قابل خرید و فروش است. این ویژگی آن را به ابزار مفیدی در معاملات تجاری تبدیل می‌کند.
2. واردات(import)
واردات به فرآیند خرید و ورود کالا ها و خدمات از کشور های خارجی به کشور خود اشاره دارد. این فرآیند نقش مهمی در اقتصاد هر کشور ایفا می‌کند و می‌تواند به تأمین نیاز های بازار داخلی، تنوع محصولات و افزایش رقابت کمک کند.
3. صادرات(Export)
صادرات (Export) به معنای ارسال کالا ها و خدمات از یک کشور به کشور دیگر است و نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. این فرآیند امکان دسترسی به بازار های جدید، افزایش درآمد و ایجاد فرصت های شغلی را فراهم می‌آورد. در زمینه باربری و حمل و نقل، چند اصطلاح مهم و کلیدی وجود دارد که دانستن آن ها به شما کمک می‌کند تا در این حوزه فعالیت مؤثر تری داشته باشید
4. کارنه تیر(Carne Tir)
کارنه تیر (Carnet TIR) یک سند بین المللی است که برای تسهیل حمل و نقل کالا ها از طریق مرز های کشور ها استفاده می‌شود. این سند به ویژه در حمل و نقل جاده ای کاربرد دارد و به وسیله آن، وسایل نقلیه می‌توانند بدون پرداخت عوارض گمرکی در حین عبور از کشور ها، کالا ها را حمل کنند.
5. مدیریت مستندات (Document Management)
یکی از وظایف کلیدی حق العمل کار ها، مدیریت مستندات مربوط به حمل و نقل است. این مستندات شامل بارنامه، فاکتور ها، گواهی های بیمه، و مدارک گمرکی می‌باشد. حق العمل کار ها باید اطمینان حاصل کنند که تمامی مستندات به‌درستی تهیه و به موقع ارسال می‌شوند تا از بروز مشکلات در مراحل مختلف حمل و نقل جلوگیری شود.
6. بیمه بار(Cargo Insurance )
بیمه بار (Cargo Insurance) نوعی بیمه است که به‌منظور پوشش خسارت یا از بین رفتن کالا در حین حمل و نقل ارائه می‌شود. این بیمه به شرکت ها و افراد کمک می‌کند تا در برابر خطرات ناشی از حمل و نقل کالا محافظت شوند و از ضرر های مالی بزرگ جلوگیری کنند.
7. انتقال بار(Transshipment)
انتقال بار (Transshipment) به فرآیند جابجایی کالا از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر اطلاق می‌شود. این فرآیند معمولاً در نقاطی انجام می‌شود که بار به مقصد نهایی نمی‌رسد یا نیاز به تغییر وسیله نقلیه دارد. انتقال بار یکی از مراحل کلیدی در زنجیره تأمین و حمل و نقل بین‌المللی است و می‌تواند تأثیر زیادی بر هزینه ها و زمان تحویل کالا داشته باشد.
اصطلاحات مشترک
در این قسمت قصد داریم برخی از اصطلاحات مشترک بین باربری و حمل و نقل(زمینی، دریایی، هوایی) را برای شما شرح دهیم این اصطلاحات عبارتند از:
- بارنامه
- ترخیص گمرکی
- فاکتور تجاری
- مدت زمان حمل و نقل
- بیمه بار
- هزینه حمل و نقل
نتیجه
با توجه به مطالب مطرح شده در این مقاله، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که آشنای با اصطلاحات بازرگانی، باربری و حمل و نقل بین‌المللی اهمیت زیادی دارند. این اصطلاحات به ما کمک می‌کنند تا فرآیند جابه‌جایی کالا ها و مسافران را به خوبی نظارت و تسریع کنیم. با آگاهی از این اصطلاحات مهم و کارآمد، می‌توانید نه تنها فرآیند های کاری و ارسال کالا های خود را تسریع کنید، بلکه می توانید از بسیاری از خسارت ها جلوگیری کنید.