مقالات

کرونا و اقتصاد

 

شیوع کرونا بر همه ی جنبه های زندگی اجتماعی و اقتصادی تاثیر منفی گذاشته، وزیر خارجه ژاپن توشیمیتسو موتگی، از کرونا به عنوان بدترین بحران اقتصادی جهان بعد از جنگ جهانی دوم یاد می کند.

احتمالا چین بیشترین آسیب ها را از این ویروس دیده باشد، این برای کشوری که مقام دومین اقتصاد جهان را داشته شکست بزرگی به حساب می آید.

جنبه های مختلف اقتصاد تحت تاثیر شیوع این بیماری قرار گرفته اند. طبق گزارشات صندوق بین المللی پول در پی شیوع کرونا نرخ رشد اقتصاد جهانی  در سال جاری حدود 3 درصد کاهش می یابد. البته ممکن است با توجه به وضعیت به وجود آمده ممکن است نتایج به مراتب بدتری هم اتفاق بیفتد.

در ادامه به بررسی چند نمونه از جنبه های اقتصاد که تحت تاثیر کرونا قرار گرفته اند می پردازیم.

تاثیر کرونا بر تقاضای نفت

در پی شیوع کرونا با کاهش تقاضای نفت در سه ماهه اول سال 2020 و احتمالا در سه ماهه دوم نیز روبه رو خواهیم بود. بر اساس گزارش آژانس بین بین المللی انرژی در سه ماهه اول سال با کاهش تعداد 345 هزار بشکه در روز نسبت  به مدت مشابه سال قبل روبرو بوده ایم.

چین به عنوان بزرگترین واردکننده نفت با کاهش حمل و نقل هوایی و زمینی مواجه بوده که این امر موجب کاهش تقاضا برای سوخت بنزین، جت و گازوئیل شده است.

در تمامی کشورها با کاهش پروازها، حمل نقل و بسته شدن مرزها تقاضا برای سوخت کاهش یافته. همچنین به دلیل عدم توافق عربستان و روسیه با کاهش قیمت نفت خام روبه رو شدیم، که همه و همه شروع یک بحران اقتصاد جهانی را پیش بینی می کند.

تاثیر کرونا بر صنعت گردشگری و کسب و کارها

با محدودیت سفرها،  و کاهش رفت و آمدها به صنعت گردشگری کشورها آسیب زیادی وارد شده . همچنین با تعطیلی کسب و کارهای مرتبط با آن نظیر بازارها، پاساژها، صنعت هتلداری، آژانس های مسافرتی و شرکت های هواپیمایی نیز دچار ضررهای هنگفتی شدند و به اصطلاح بازارشان کساد شده است.

همچنین لغو مسابقات ورزشی، مراسمات، جشن ها، کنسرت ها، تعطیلی رستوران ها و کافی شاپ ها تاثیر منفی بر بر اقتصاد کل کشور گذاشت.

بحران کرونا ضربات سنگینی بر بخش های حمل ونقل هوایی، آژانس خدمات مسافرتی، گردشگری و هتل داری بر جهان وارد کرده است که چیزی جز رکود اقتصادی کشورها را در بر ندارد.

تاثیر کرونا بر بورس اروپا و جهان

با شیوع کرونا و کاهش تقاضای نفت و در نتیجه کاهش قیمت نفت خام، شاخص سهام بورس اروپا با کاهش شدید روبه رو شده است.

پس از بحران سال 2008، کرونا بدترین روزها را برای سهام های جهان رقم زد. به طور مثال شاخص داوجونز در بازار سهام امریکا بزرگترین افت روزانه در طول تاریخش را داشت. ارزش سهام شرکت های هوایی نیز کاهش چشم گیری داشته.

با افت سهام شرکت جنرال موتورز که در کشور چین قرار دارند، بسیاری از شرکت های تجاری امریکایی روابط خود با چین را محدود کرده اند.

کرونا نه تنها بر بازار بورس امریکا و اروپا تاثیر سو گذاشته بلکه باعث کاهش شاخص در کشورهای هند، ژاپن و انگلیس نیز گردیده.

ضرر شرکت های بیمه، سود بیشتر شرکت های داروسازی

در این شرایط بحرانی، بسیاری ازمنابع مالی دولت ها صرف درمان و بهبود بیماران کرونایی می شود که هزینه ی بسیار سنگینی محسوب می شود. این یکی دیگر از جنبه های تاثیر منفی کرونا بر اقتصاد کشورها محسوب می شود.

اما کرونا برای صنعت داروسازی سود بسیاری داشت، نیاز به داروها، ماسک، دستکش، ضدعفونی کننده ها و… موجب تولید بیشتر این محصولات توسط شرکت های سازنده ی آن ها در سراسر جهان و در نتیجه سود بیشترآن ها شده است.

متاسفانه  اوج گیری شیوع کرونا بر اقتصاد جهان تاثیرات منفی زیادی گذاشته است. در ابتدا به بررسی تاثیر کرونا بر واردات کشورمان می پردازیم.

تاثیر کرونا بر واردات ایران

شیوع ویروس کرونا مشکلات زیادی در حوزه ی تجارت و اقتصاد هر کشوری ایجاد کرده است. بخش مهمی که تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته اند، بخش واردات و صادرات کشور و در واقع تجارت خارجی است.

از ابتدای شیوع این ویروس در ایران مرحله به مرحله راههای ارتباطی کم شده اند. در ابتدا ما شاهد توقف پروازهای مستقیم چین به ایران بودیم که امکان واردات سریع بسیاری از کالاها و تجهیزات را از بین برد.

البته مسئولین کشور تمهیداتی در این خصوص اندیشیدند تا وسایل و تجهیزات مقابله با کرونا را تامین کنند. خوشبختانه موفق شدند میزان قابل توجهی کیت تشخیص، ماسک، ژل، دستکش، گان، شیلد و داروهای موردنیاز را وارد کشور کنند.

ولی بدیهی است که با وجود کرونا، واردات برای ایران سخت تر از پیش شده به خصوص واردات تجهیزات مقابله با این ویروس با مشکل روبه رو شده است.

مشکلات تحریم های از پیش بر سختی این موضوع بیشتر افزوده به طوریکه به دلیل مشکلات در نقل و انتقال پول، واردات کالا از  اروپا عملا غیر ممکن شده است.

تحریم ها بار دیگر اثرات مخرب خود را نشان دادند. به جز بحث تحریم ها، با ورود این ویروس به کشورهای جهان پروازهای مستقیم لغو شدند،  حمل و نقل دریایی هم که زمان بر است. در حمل و نقل زمینی نیز به دلیل بسته شدن مرز بسیاری از کشورها عملا انتقال کالا با مشکل روبه رو شده است.

تاثیر کرونا بر واردات و صادرات سایر کشورهای جهان

تاثیرات منفی و مخرب  این ویروس بر هیچ کس پوشیده نیست، این ویروس اختلالات وسیعی در هر حوزه ای ایجاد کرده که منجر به توقف بسیاری از کسب و کارها، فعالیت های بازرگانی، تجاری و اقتصادی و تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی، کارخانجات ، موسسات و شرکت ها در سراسر جهان شده است.

مردم جهان علاوه بر نگرانی از بابت حفظ سلامتی خود در برابر این ویروس، با شوک های دیگری مثل ضررهای هنگفت مالی، تعدیلی کارمندان و اخراج نیروی کار روبه رو هستند. همه ی این عوامل نتیجه ای جز کاهش تولید محصولات و در نتیجه رکود اقتصادی و آسیب های ببیشتر  ندارد.

همچنین با بسته شدن مرزهای ورودی و خروجی بسیاری از کشورها محدودیت های جدی برای واردات و صادرات کالا پدید آمده. بدیهی است کاهش واردات و صادرات کشورها، تاثیرات منفی بر اقتصاد کشورها می گذارد.

افزایش واردات ایران در مقایسه با صادرات در شرایط کرونایی

میزان واردات کالا به کشور در مقایسه با صادرات در این شرایط افزایش یافته. در واقع ایران در وضعیت کنونی نسبت به سایر کشورها برای واردات کالا قوانین ساده تری لحاظ کرده است. حالا نوبت آن است که با برنامه ریزی و رایزنی های قوی تر، بار دیگر با کسب اعتماد طرف های تجاری ایران بازار صادرات نیز را در دست گرفت.